Kompyuter viruslaridan ximoyalanishb

- 13 -
Kupchilik mashxur fayl va boot-viruslar mavjudligini kirish nazoratining 
uzidayok aniklash mumkin. Bu jarayon bor-yugi bir necha minutni oladi, xolos. 
Aks xolda, soatlab vakt axborotlarni viruslardan tozalashga ketib koladi. Kirish 
nazoratini bir necha saralab, maxsus tanlab olingan detektor va antiviruslardan 
utkazgan ma’kul. Biz kuyidagilarni tavsiya etamiz. SCAN, AIDSTEST, 
DoctorWeb, AV, TP48CLS.
Antiviruslarni detektor rejimida ishlatish zarur.
Karantin rejimi: 
Agar dastur ta’minoti «begona kuldan» olingan yoki yot tashkilotlardan 
kelgan bulsa, mazkur dasturlarni ishlatishda «karantin muddati»ni belgilash 
foydali. Bunda sun’iy ravishda xar bir dastur uchun kat’iy ravishda sinov 
muddatini joriy etish zarur. Bu muddat oy, xaftaning kunlari bulishi mumkin. 
Nega? Chunki, biz yukorida ayganimizdek, ba’zi bir viruslar ma’lum oy yoki 
aynan oyning bir kunida uz «xunarini» kursatadi. Zararlangan dasturlardan 
tashkari, ba’zida «singan» ximoyadagi dasturlar xam xavf tugdiradi ( ular kuprok 
ofis va uyin dasturlarida). Bu yerda gap shundaki, dasturning ximoyasini olish 
viruslar faoliyatini kuchaytirib yuboradi. Ayniksa, troyansk viruslari faollashadi. 
Masalan, Ukrainaning Donesk shaxrida nokonuniy nusxalangan Formula uyinlari 
davriy ravishda SMOS-xotirani uchirib tashladi. Bu juda ayyorlik bilan uylangan 
viruslar toifasiga kiradi. 
Kattik diskni tekshirish va segmentasiyalash . 
Kompyuterni xarid kilgach, uning vinchesterida nima borligini tekshirish 
darkor. Endigina sotib olingan kompyuter vinchesteridagi barcha dasturlarni xuddi 
yangidek karash kerak. Shuning uchun yangi olingan mashina vinchesterini testdan 
utkazing, shuningdek, xamma disketlarni virusdan detektor-dasturlar bilan 
tekshiring. Vinchesterni testdan utkazish chogida albatta yozuvdan saklangan, toza 
sistema disketlari yordamida yuklanadi. 
Rezident dastur filtrlaridan foydalanish: 
Zamonaviy SNESK va 5VM dastur filtrlari deyarli barcha fayl viruslariga karshi 
samarali, ayniksa Flushot plus filtrlari juda foydali. Chet elda bundan tashkari, 
MaceVaccine va ANTIVS 2 filtrlari keng tarkalgan. Bular yangi dasturlarni ilk 
bora ishga tushirishda xamda troyansk viruslarini tez ilgash uchun nixoyatda 
foydali. 
Umuman, kompyuterdagi dasturning dastlabki nusxasini arxivlab kuyish, ishda esa 
uning kopiyasidan foydalanishni maslaxat beramiz. Shunday kilinsa, xar xolda 
foydalanuvchi uchun ishonchli buladi. 

---

Ximoyalashning uziga xos usullari: 
Disketning normal xolati - uning yozuvdan ximoyalangan xolatidir. Ximoya fakat 
axbrorotni yozish chogida olinishi kerak. Fakat turli yozuvlardan ximoyalangan 
disketlarni, antivirus dasturlari, sistemali disketlarni kungil tuk bulishi uchun 
extiyot kilib saklash joiz.