Konchilik ishi va metallurgiya

Munozara reglamentini o‘tkazish tartibi
1. Boshlovchi ma’ruza mavzusi va ma’ruzachilarning taqdimotlarni e’lon qiladi.
2. Ma’ruza 5 minut davom etadi.
3. Taqrizchi - 2 minut.
4. Raqib - ma’ruza mavzusi bo‘yicha fikrlarini 1-3 minut takdim etadi.
5. Jamoaviy muxokama - 5-10 minut.



3-ilova.

Muxokama va xulosalar chiqarish uchun savollar 1. Investitsiyalarning qanday turlari mavjud? 2. Xorijiy investitsiyalarga qanday omillar ta’sir etadi? 3. Investitsiyalarning ichki manbalari qanday? 4. Investitsiyalarning tashki manbalari nima? 5. Investitsiyalardan foydalanishning asosiy yo‘nalishlarini ta’riflab bering. 6. Investitsiyalarning iqtisodiy samaradorligini baxolashda korxonalar qanday vazifani xal qilishlari lozim? 7. Investitsion loyihalarning samaradorligini baxolash ko‘rsatkichlari izoxlab bering.

4-ilova
Berilgan formulalarni tushuntirib bering.





5-ilova
Baholash ko`rsatkichlari va mezonlari

Baholash ko‘rsatkichlari va mezonlari (ballarda)	Munozara ishtirokchilari
	1	2	3	4
Ma’ruzaning mazmuni (2,5):
Mavzuga mos kelishi (1,5);
- mantiqiylik, aniqlik (0,5);
Xulosalarni qisqaligi (0,5);
Infromatsion texnologiyalardan foydalanganligi (ko‘rgazmalilik) – (0,9).
Reglament (0,6)
Jami (4,0)
Ma’ruzaning tavsifi (3,0)
Ma’ruzaning kuchli tomonlarini aniqlash (1,2)
Ma’ruzaning zaif tomonlarini aniqlash (1,2)
Reglament (0,6)
Jami (3,0)
Savollar:
Xar biri uchun (0,3)
qo‘shimcha
Xar biri uchun (0,3)
Mohiyati bo‘yicha (0,3)
Jami (3,0)

Mustaqil ish
Loyihani texnik-iqtisodiy asoslash.
I.Investitsiya xajmini aniqlash.

• 
  Bino-inshootlar, dastgoxlarning ijara qiymati investitsiya xajmi
  
• 
  Material ishlab chiqarish zaxirasi qiymati investitsiya xajmi
  
• 
  Tez emiriladigan va arzon buyumlarning ijara qiymati investitsiya xajmi
  
• 
  Nazorat-o‘lchov asboblarining ijara qiymati investitsiya xajmi
  
• 
  Loyihani ishlab chiqarishga sarflangan investitsiya xajmi qiymati
  

II. Yillik daromad, iqtisodiy samaradorlikni aniqlang.
III. Harajatlarni qoplash muddatini aniqlang.
1. Loyihani texnik-iqtisodiy asoslash.

• 
  Loyihaning maqsadi, vazifalari, ahamiyati, hozirgi talablarga javob bera olishi
  
• 
  Loyihaning iqtisodiy samaradorligi, qo‘llanish sferalari
  

2. Investitsiya xajmini aniqlashish bo‘yicha sarflanadigan harajatlarni quyidagi jadvallarda keltiramiz.
Material ishlab chiqarish zaxiralarini sotib olish investitsiya xajmi

№	Mahsulot nomi	Soni	Donasining bahosi	NDS 20%	Umumiy qiymati NDS bilan
1	Tilla	3 gr	200 000 x 3 600 000	120 000	720 000
2	Tosh	10 ta	100 x 10 1000	200	1200
3	Benzin	200 gr	1 l= 2800 560	112	672
4	Mum	200 gr	5000	1000	6000
5	Gips	100 gr	3000	600	3600
					731 472

Arzon baholi inventarlar o‘lchov nazorat asboblarini
sotib olish investitsiya xajmi

№	Mahsulot nomi	Soni	Donasining bahosi	NDS 20%	Umumiy qiymati NDS bilan
1	Qolip	1 ta	300	60	360
2	Pechka	1 ta	5 000 000	1 000 000	6 000 000
3	Qumqog‘oz	5 ta	1 000 x 5 5 000	1 000	6 000
4	Egov	6	50 000	10 000	60 000
5	Bo‘r mashina	1	200 000	40 000	240 000
6	Bo‘ltiq	1	1 500	300	1 800
7	Sayqallash uskunasi	1	1 000 000	200 000	1 200 000
8	Arra	1	120 000	24 000	144 000
9	Pilka	1	20 000	4 000	24 000
10	Kompressor	1	4 000 000	800 000	4 800 000
11	CHashka	1	15 000	3 000	18 000
12	Pistolet	1	1 000	200	1 200
13	Bachok	1	60 000	12 000	72 000
14	Lampa	1	200 000	40 000	240 000
					12 807 360

1. 
   Investitsiya xajmi quyidagi formuladan aniqlanadi:
   

K = MPZ + FOT + A_a.f+ ∑ R
K = 731472 + 1078000 + 9757,457 + (269500 + 196000 + 36000 + 9792 + 5854,474) = 2336375,931
O‘rganilgan ishning harajat smetasi

№	Harajatlarning nomi	Qiymati
1	Bajarilgan ishning qiymati	3797235,23
2	Ishlab chiqarish harajatlari	2920950,177
3	Ishlab chiqarish tannarxi	2813150,177
4	Davr harajatlari	107800
5	Xomashyo	731472
6	Elektroenergiya + otoplenie	45792
7	FOT	1078000
8	Ijtimoiy sug‘urta	268500
9	Amortizatsiya	9757,457
10	Material harajatlari	777264
11	Boshqa harajatlar	678628,72
12	Asosiy ish xaqi	980000

Bajarilgan ishning iqtisodiy samaradorligini aniqlash

№	Ko‘rsatkichlar nomi	O‘lchov birligi	Qiymati
1	Bajarilgan ish qiymati	so‘m	3797235,23
2	Ishlab chiqarish harajatlari	so‘m	2920950,177
3	Investitsiya	so‘m	2336375,931
4	Iqtisodiy samara	so‘m	876285,053
5	Qoplanish muddati	Oy	3
6	Rentabellik	%	37,5

2. 
   Iqtisodiysamarani quyidagi formuladan aniqlanadi:
   

E = (S₁ -S₂ ) · Q

К
E = (3797235,23 - 2920950,177) · 1 = 876285,053

3. 
   Rentabellikni aniqlaymiz:
   

Э • 100 %

R =



R_.=876285,053• 100₌37,5
2336375,931

4. 
   Qoplanish muddatini aniqlaymiz.
   

T_qop.=K/E
T_qop.= 2336375,031 = 2,66 ≈ 3
876285,053
1-masala
AQSHning InFin firmasi Rossiyaning Lesprom firmasining 40% aksiyasiga ega. Bu ulush Lespromning boshqaruv paketini tashkil qiladi va ikkilamchi bozorda 1 mln. Doll.ga sotilishi mumkin. InFin aksiyalarning 35%ni sotib, olgan tushumning 60%ga YAponiya davlat oblegatsiyalarini sotib oldi va 40%ga Xitoyda yangi filialini ochdi. InFin firmasining investitsion portfelini tahlil qiling va to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiyalarni, portfel investitsiyalarni qiymatini aniqlang.
1-Keys
Tijorat bankida yiliga 20% li stavka asosida mablag‘lar jalb qilinmoqda. Investor to‘rt yildan so‘ng 500 dollar mablag‘ga ega bo‘lishi uchun bugun qancha mablag‘ qo‘yishi talab etiladi?
2-Keys
Xorijiy investor daromad olish maqsadida, bankdagi depozit hisobvarag‘iga 400 dollar mablag‘ qo‘ydi. Yillik foiz stavka miqdori 15% ni tashkil qilsa, investor 3 yildan keyin qancha mablag‘ga ega bo‘ladi?
3-Keys
Investor 80 mln. so‘m miqdorida pul mablag‘larini korxonaga investitsiya qilganidan so‘ng, 5 yil davomida har chorakning oxirida 4 mln. so‘mdan daromad oladi. Agar diskont stavkasi 10 % bo‘lsa, investitsiyalar rentabelligini aniqlang.