Ko’pchilik kompaniyalar o’z faoliyatlarini katta bo’lmagan tor ixtisosli korxona sifatida maxalliy va xududiy bozorlarga xizmat ko’rsatib boshlaydilar

МВСН





МВСl






МВА



Diversifikatsiyalash darajasi

7.2.-rasm. Koordinatsiyaga sarflanadigan solishtirma xarajatlarning diversifikatsiya darajasiga bog’liqligi

Bog’liq bo’lmagan diversifikatsiyalashda o’rta korxonalar o’rtasida koordinatsiya talab qilinmaydi. Demak, kompaniya portfelidagi o’rta korxonalar soni ko’paygan sari boshqaruv xarajatlari ham ko’payadi. Bunga aksincha, bog’liq diversifikatsiyalashdagi kompaniyalarning xarajatlari o’rta korxonalar soniga va ular o’rtasidagi kerakli koordinatsiya darajasiga qarab ortib boraveradi. Ushbu ko’paygan xarajatlar bog’liq diversifikatsiyalashda katta daromadlarni ham yuqqa chiqarishi mumkin (8.1-jadval).

SHunday qilib, bog’liq va bog’liq bo’lmagan diversifikatsiyalashning qaysi birini tanlash daromadlarni va boshqaruvga sarflanadigan qo’shimcha xarajatlarni solishtirish yuli bilan aniqlanadi.
Kompaniya maxoratidan keng foydalanilsa, shuningdek, boshqaruv xarajatlari ham resurslarni taqsimlashda kerak bo’lgan qiymatlardan oshmasa, korxona butun etiborni bog’liq diversifikatsiyalashga qaratishi kerak. Xuddi shuningdek, agar asosiy o’rta korxonalar o’rta ixtisoslashgan bo’lib, boshqa joyda qo’llanilmasa, boshqaruv xarajatlari ichki bozor strategiyasini amalga oshirish uchun kerak bo’lgan qiymatlardan ortiq bo’lmasa, kompaniya bog’liq bo’lmagan diversifikatsiyalashga kontsentratsiyalanishi kerak.

7.1-jadval

Bog’liq va bog’liq bo’lmagan diversifikatsiyalashni taqqoslash

Diversifikatsiyalash strategiyasi	Amalga oshirish yullari	Boshqaruv xarajatlarining manbalari
Bog’liq	Ichki kapital bozori. Qayta tarkiblashtirish Resurslarni taqsimlash	O’rta korxonalar soni O’rta korxonalar o’rtasidagi koordinatsiya
Bog’liq emas	Ichki kapital bozori Qayta tarkiblashtirish

Diversifikatsiyalashning aksi bo’lgan strategiya ikki yoki undan ko’p kompaniyalarni biznesning yangi imkoniyatlaridan foydalanish bilan bog’liq (masalan, ITTKI) qiymat, tavakkalchilik va daromadlar sohasidagi strategik alyansni tashkil qilishidir.