Копия 3-jild p65

Qiz bolalar 
T/r 
Sinov mashqlari 
«5» «4» «3» «2» «1» «5» «4» «3» «2» «1» 
1.
Past turnikda tortilish 
(marta) 
4 
3
2 
1 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
2. 
Arg`amchida sakrash 
daqiqada(marta) 
50 
40
30 
20 
15 
60
50 
40 
35 30 
3. 
Gardishni 1 daqiqagacha 
belda aylantirish (marta) 
- 
- 
- 
- 
- 
50
35 
25 
20 
15 
4. 
Polda tortirib, oldinga 
tizzalarni bukmasdan 
egilish (sm) 
6 
8
10 
12 
14 
6
8 
10 
12 
14 
 

---

232
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
- o`g`il bolalar - 11,5-12,0-12,5 soniya;
- qiz bolalar- 12,0-12,5-13,0 soniya.
3. 60 metrga yugurish:
- o`g`il bolalar - 10,7-11,0-11,3 soniya;
- qiz bolalar - 11,0-11,5-12,0 soniya.
4. 1000 metrga yugurish (yurish bilan almashlab):
- o`g`il bolalar - 6,00-6,30-7,00 daqiqa;
- qiz bolalar - 6,30-7,00-7,30 daqiqa.
5. Turgan joydan uzunlikka sakrash:
- o`g`il bolalar - 150-130-110 sm;
- qiz bolalar - 130-110-90 sm.
6. Yugurib kelib uzunlikka sakrash:
- o`g`il bolalar - 260-230-200 sm;
- qiz bolalar - 230-200-190 sm.
7. To`pni uzoqqa uloqtirish:
- o`g`il bolalar - 25-23-20 metr;
- qiz bolalar - 17-14-10 metr.
Uyga beriladigan topshiriqlar:
1. Ertalabki gimnastika (6-8 mashq).
2. 1-8 daqiqagacha sekin-asta yugurish (o`rta me’yorda).
3. Arg`amchida 60-80 martagacha sakrash.
4. Turgan joydan uzunlikka sakrash (9-10 marta).
5. Tayanib, cho`qqayib o`tirish, qo`llarda tayanib yotish va turish
(8-12 marta).
6. Sakrab qo`llarni daraxt shoxiga yoki biror jismga tekizish (12-15
marta).
7. Turgan joydan tizzalarni baland ko`tarib yugurish
8. Oyoqdan oyoqqa kiyikcha sakrash ( 3x10 marta).
HARAKATLI O`YINLAR
Nazariy ma`lumotlar:
Harakatli o`yinlarning bolalar harakat tayanch malakalarini o‘sishi
va rivojlanishidagi ahamiyati. Harakatli o`yinlarning ochiq havoda
o`tkazilishining ahamiyati. Harakatli o`yinlarning o`tkazilishida hayotiy
faoliyat uchun zarur bo`lgan jismoniy sifatlarni, o`yinlar jarayonida
sport maydonida yoki sport zalida o`quvchilarni tartib-intizomni saqlashi
va o`yin qoidalariga rioya qilishi to`g`risida.

---

233
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
O`yinlarda tartib-intizomga, sabr-qanoatga, shoshilinch chiqishlar,
chaqirishlarning me`yorida bo`lishiga odatlantirish. To`plarni uzatish,
arg`amchilarda to`g`ri sakrash, aniq nishonga, masofaga otish, o`yinlarda
o`rganilgan harakatlardan unumli foydalanish. Sport o`yinlari bo`lgan
harakatli o`yinlarni bajarish.
"To`plarni qatordan uzatish", "Man etilgan mashq", "Doira bo`ylab
to`p uzatish", "Hamma o`z bayroqchasiga", "Bolalarda tartib qat`iy",
"Kun va tun", "Oq ayiqlar", "Olib qochar", "Insiz quyon", "Yugurishli
estafeta", "Nina, ip va tuguncha", "Qopqon", "Charxpalak", "Cho`rtan
baliq va baliqlar", "Kim uzoqqa otadi?", "Tulkilar va namatak", "Qurbaqa
bilan laylak".
4-SINF
Jismoniy tarbiya 68 soat
(haftasiga 2 soat)
(GIMNASTIKA)
Nazariy ma`lumotlar:
1. Odam organizmining tuzilishi va rivojlanishida badan tarbiyaning
o`rni.
2. Qaddi-qomatning tuzilishiga maxsus mashqlarning ta`siri.
3. Badanni chiniqtirishning asosiy qoidasi va ahamiyati haqida tushuncha
berish.
4. Mashg`ulot vaqtida shikastlanishning oldini olish va birinchi tibbiy
yordam qo`rsatish to`g`risida ma`lumot berish.
5. Qomat buzilishining oldini olish, ogohlantirish qoidalari haqida.
Qomatni rostlaydigan mashqlar haqida tushuncha berish. Ommaviy sport
turlari to`g`risida (futbol, voleybol, qo`l to`pi, basketbol, badminton,
tennis va hokazolar) ma`lumot berish. O`z-o`zini nazorat qilish
to`g`risida bilim berish.
Umumrivojlantiruvchi mashqlar:
Gimnastika mashqlarini qo`llab dars va tanafus vaqtida o`yinlarga
o`rgatish, qo`llar bilan simmetrik va assimetrik harakatlarni bajarish.
Bir oyoq tizzasida turib, qo`llarni bosh orqasiga, qo`llarni belga,
qo`llarni yonga uzatish. Tizzalarda cho`kkalab, qo`llar yordamisiz tik
turish, gimnastika narvonida hamda gimnastika o`rindig`ida mashqlar
bajarish.

---

234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
Buyumlar bilan umumrivojlantiruvchi mashqlarni bajarish (gimnastika
tayoqchalari, gantellar, gardishlar, kichik to`plar, arg`amchi va h.o.)
AKROBATIKA
1. "Yarim shpagat" va "shpagat" o`tirishlarni bajara olish uchun maxsus
mashqlar bilan shug`ullantirish.
2. Yonga to`ntarilish uchun ko`nikma hosil qiluvchi mashqlar.
3. Boshda tik turishni o`rgatish (o`g`il bolalar uchun).
4. Kuraklarda tik turishni o`rgatish (qiz bolalar).
5. Mashqlar majmuasi. Dastlabki holat oyoqlar kerilgan, qo`llar
yuqorida orqaga engashib "ko`prik" hosil qilish, chap (o`ng) qo`lga
tayanib burilib, cho`kkayib tayanish holatini olish, tik turib qo`llar
yonda, o`ng (chap) oyoqda "qaldirg`och" hosil qilish, shu holatdan
suvga sakrovchilarning start holatiga otish va ikki marta ketma-ket oldinga
o`mbaloq oshib, yuqoriga kerishib sakrash.
Osilish va tayanishlar:
Gimnastika narvoniga o`rgatilgan usullarda tirmashib chiqishlar (oddiy,
bir taraflama, har taraflama). Gimnastika narvonida osilib turgan
holatdan, qo`llarga tortilish bilan tirmashib chiqishlar. Gimnastik
narvonidan qiya qo`yilgan gimnastik o`rindiqqa o`tish. Gimnastik narvonga
tayanib turgan holda chap va o`ng oyoqni yon tomonga uzatish
Aralash va oddiy osilishlar:
Turnikda osilish, oyoqlarni bukib osilish, osilishda oyoqlarni bukib
to`g`rilab oldinga ko`tarilish.
Past turnikda osilib turishdan to`ntarilib tayanchga ko`tarilish (bir
oyoqda depsinib, ikkinchisida siltanib bajariladi). Mashqni bajarish uchun
oyoq harakatlanganda qo`llar bukilib, oyoq va gavdani turnikka yaqinroq
olib borishga harakat qilinadi.
Yerda qorin bilan yotgan holda o`rmalash. Tik arqonga uch harakat
usulida tirmashib chiqish:
1. Gimnastika devorida osilib turishdan, uch harakat usuli texnikasi
bilan tirmashib chiqish.
2. Tik arqonda ko`rsatilgan usulda 2-3 metrgacha tirmashib chiqish.
Tayanib sakrashlar: 1 metr balandliqdagi "Ot" ustiga sakrash va oyoq
tizzalariga cho`kkayib tayanish. Shu mashqni 60-65 sm balandliqda
taxlangan gimnastika to`shagi ustiga sakrab chiqib, tayanib turib bajarish.
Muvozanatni saqlash mashqlari:
1. Yakka cho`p ustida yurish usullari: oddiy, oyoq uchlarida, yonlarga

---

235
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567
O‘quv dasturi
juftlama qadam bilan, oldinga va orqaga juftlama qadam bilan yurish.
Shuningdek, yakka cho`p ustida yon bilan turib oyoqlarni chalishtirib
yurishlarga o`rgatish.
2. Yakka cho`p ustida sakrab burilishlar: avval yerda to`ntarilgan
gimnastik o`rindig`ida, reykasida 90°, 180° o`ng (chap)ga sakrab
burilishlarga o`rgatish,
3. Yakka cho`p ustida turgan holatdan 35-40 sm balandliqdagi to`siqlar
ustidan xatlab o`tish bilan yurish.
4. Yakka cho`pni oxirida yarim cho`kkayish holatidan sakrab yerga
tushishni o`rgatish (yordamchi mashqlar uchun 3-sinf materiallariga
qaralsin).
O`quvchilarga qo`yilgan talablar:
1. Ertalabki gimnastika mashqlari majmuasini bajara bilish.
2. Safda turish, joylarni o`zgartirish va burilishlarni bilish.
3. Uyga berilgan vazifalarni bajara olish.
4. Akrobatikada o`rganilgan mashqlarni bajara olish.
O`quv mezonlari