Ko’rish va eshitish organlarining xususiyati va gigiyenasi. Yaqindan korish va uni oldini olish

Har bir kuruv nеrvida 1 mln. ga yaqin nеrv tolalari bor. To`r pardada kuruv nеrvining kirish joyi –ko`r dog` va narsalarni yaxshiroq kuradigan sariq dog`, dog`ning markazida chuqurcha bo`lib, bunga markaziy chuqurcha dеyiladi. Ko`zning ayrim qismlari – shox parda, ko`zning shishasimon qismi o`zidan o`tuvchi yorug`lik nurlarini sindira oladi. Ko`zga yorug`lik nurlari ta'sir etganda radopsin va idopsin moddalar parchalanib ximiyaviy rеaktsiya vjudga kеladi. Ko`zning nur sindiruvchi qismlariga shox parda, suvsimon suyuqlik, ko`zning oldingi kamеrasi, gavhar va shishasimon qism kiradi. Ko`zning nur sindirish kuchi ko`proq shox parda va gavharni nur sindirishiga bog`lik bo`ladi. Nur sindirish jioptriya bilan o`lchanadi. Bir dioptriya dеganda fokus oralig`i 1 m bo`lgan linzaning nur sindirish kuchi tushiniladi. Agarda nur sindirish kuchi oshsa fokus oralig`i qisqaradi

• YAQINDAN KOʻRISH, miopiya koʻrish nuqsoni; bunda yaqindagi narsalar yaxshi, uzoqdagilar esa xira koʻrinadi. Homiladorlik davrida onaning turli infeksion kasalliklar (gripp va boshqalar) , anemiya bilan ogʻrishi; yotib oʻqishga odatlanish, qorongʻida yoki engashib uzoq vaqt koʻzga dam bermay oʻqish va boshqalar yaqindan koʻrishga sabab boʻladi. Yangi tugʻilgan bolalarda koʻz soqqasi kichkina boʻlib, bola 9—12 yashar boʻlganida u normal shaklni oladi

Teri analizatori. Tashqi dunyoni sezishda teri analizatori muhim rol o`ynaydi. Terida taktil, og`rik va temperatura ta'surotlarini qabul qilib oluvchi retseptorlar joylashgan. Teri analizatorining nerv markazi bosh miya yarim sharlar po`stlog`ining orqa markazi bosh miya yarim sharlar po`stlogining orka markaziy chuqurligida joylashgan bo`ladi. Teri sezgisi: og`riq, issiq, sovuq, tegish va bosim turlariga bo`linadi. Taktil sezgisi tegish va va bosim sezgilaridir. Taktil retseptorlari barmoq uchlarida, kaftning ichki yuzasida, oyoq panjasi tagida, tilning uchida ko`proq joylashgan. Terida hammasi bo`lib 500.000 retseptorlar bor. Yangi to`g`ilgan bolalarda taktil sezgisi yaxshi rivojlangan. Ularda va ko`krak yoshidagi bolalarda og`iz, ko`z, lab, kaftning ichki yuzasi, oyoq tagi sezgirroq bo`ladi. Odamning 35 – 40 yoshida sezgirligi eng yuqori bo`lib, so`ng kamaya boradi. Teridagi temperatura o`zgarishlari ikki xil retseptorlari bilan qabul qilinadi