Korporativ moliyaviy boshqaruvni rivojlantirish masalalari


Exxonmobil korporatsiyasining operatsiyalar va aktivlarni sotishdan



Yüklə 1,41 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə18/31
tarix02.01.2022
ölçüsü1,41 Mb.
#37533
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31
korporativ moliyaviy boshqaruvni rivojlantirish masalalari

Exxonmobil korporatsiyasining operatsiyalar va aktivlarni sotishdan 

pul oqimi

11

 

 



Faoliyatdan  va  aktivlarni  sotishdan  kelgan  pul 

 

oqimi,(million dollarda) 

 

 

2017 



 

 

2016 

 

 

2015 



Operatsion faoliyadan kelgan sof pul tushumi 

30,066 


22,082 

30,344 


Investitsiyalarni   sotishdan   olingan   daromadlar,   sho'ba 

 

aktivlar,  mol-mulk,  uskunalar  va  investitsiyalarni  sotish 



va qaytarish 

 

 



3,103 

 

 



4,275 

 

 



2,389 

Operatsiyalar va aktivlarni sotishdan kelgan pul oqimi 

33,169 

26,357 


32,273 

2017-yilda operatsion faoliyat bilan ta'minlangan naqd pul 2016-yilga nisbatan 8,0 

mlrd.  AQSh  dollaridan  yuqori  bo'lib,  2016-yilda  30,066  milliard  dollarni  tashkil 

etadi.  Asosiy  mablag'lar  manbasi  19,8  milliard  dollarni  tashkil  etadigan,  11,5 

 

 

11 



Exxonmobil.com sayti  ma'lumotlariga tayangan holda talaba tomonidan tayyorlandi. 


38 

 

milliard  AQSh  dollariga  teng  bo'lgan  aniq  nazoratga  ega  bo'ldi.  Amortizatsiya  va 



yo'qotish  uchun  naqdsiz  mablag  '19,9  mlrd.  Dollarni  tashkil  etdi,  bu  o'tgan  yilga 

nisbatan  2,4  mlrd.  Ertelenen  soliq  imtiyozlari,  2016  yilda  4,4  milliard  dollarga 

nisbatan  8,6  milliard  dollarni  tashkil  etdi.  Naqd  va  qarzni  hisobga  olmaganda, 

operatsion aylanma mablag'larning o'zgarishi 2017 yilda 0,6 mlrd bo’lgan. 

Operatsion faoliyat bilan ta'minlangan naqd 2016  yilda $ 8,3  mlrd.ni tashkil 

etgan  bo'lsa,  2016  yilda  $  22,082  mlrd.ni  tashkil  etdi.  Pulning  asosiy  manbai  8,4 

mlrd. Amortizatsiya va yo'qotish uchun naqdsiz mablag '$ 22,3 mlrd.ni tashkil etdi, 

bu o'tgan yilga nisbatan 4,3 mlrd. Aktivlarni sotish bo'yicha sof daromadlar uchun 

1,7 milliard dollar, ertelenen soliq imtiyozlari esa 4,4 milliard dollarni tashkil qildi. 

Naqd  va  qarzlardan  tashqari  operatsion  aylanma  mablag'larning  o'zgarishi  2016 

yilda 1,4 mlrd. 

Xom  neft,  mahsulot  va  mahsulotlar  zaxiralari  joriy  bozor  qiymatidan  yoki 

narxidan  (umuman,  oxirgi  marta,  birinchi  usuldan  -  LIFO  usuli  bilan  aniqlanadi) 

eng  past  darajada  saqlanadi.  Inventarizatsiya  xarajatlariga  inventarizatsiyaning 

mavjud  holati  va  joylashgan  joyiga  etkazilishida  bevosita  yoki  bilvosita  kelib 

chiqadigan  xarajatlar  va  boshqa  xarajatlar  (shu  jumladan  amortizatsiya)  kiradi. 

Sotish   xarajatlari,   umumiy   va   ma'muriy   xarajatlar   davriy   xarajatlar   sifatida 

ro'yxatga  olinadi  va  inventarizatsiya  xarajatlaridan  chiqarib  tashlanadi.  Materiallar 

va materiallar zaxiralari qimmat baho yoki kamroq qiymat bilan baholanadi. 

Amortizatsiya,  yo'qotish  va  amortizatsiya.  Amortizatsiya,  tükenme  va 

amortisman,  birinchi  navbatda,  ishlab  chiqarish  birligi  usuli  yoki  doğrusal  usul 

bilan  belgilanadi,  u  taxmin  qilingan  aktivlarga  xizmat  muddati  eskirgan  holda 

hisobga  olinadi.  Tasdiqlangan  mol-mulkni  sotib  olish  xarajatlari  umumiy 

tasdiqlangan neft va gaz zaxiralari asosida hisoblab chiqilgan ishlab chiqarish usuli 

yordamida  gumon  qilinadi.  Ishlab  chiqarishda  qazib  olinadigan  qazib  olinadigan 

qazib   olinadigan   qazib   olinadigan   qazib   olinadigan   qazib   olish   va   qazib 

chiqarishga  sarflanadigan  sarf-harajatlar,  ishlab  chiqarish  quvvatlarining  amaldagi 

operatsion  usullaridan  foydalangan  holda  qayta  tiklanadigan,  tasdiqlangan  ishlab 

chiqilgan neft va gaz zaxiralari miqdori asosida ishlab chiqarish stavkalari bo'yicha 



39 

 

gumon  qilinadi.  Ishlab  chiqarishning  ishlab  chiqarish  usuli  bo'yicha,  neft  va  gaz 



hajmlari  lizing  yoki  dala  saqlash  tankidagi  chiqish  vanalarida  saqlash  yoki  sotish 

punktlarida  hisoblagich  bilan  o'lchanganidan  keyin  ishlab  chiqarilgan  hisoblanadi. 

Agar  ishlab  chiqarish  usuli  ishlab  chiqarish  usuli  yuqorida  turgan  aktivning 

iqtisodiy  muddatidan  adolatli  taqsimlanishiga  olib  kelmasa  muqobil  usul 

qo'llaniladi.  To'g'ri  usulda  cheklangan  holatlarda  aktivning  kutilayotgan  muddati 

asosiy  zaxiralar  bilan  mos  kelmaydi.  Masalan,  neft  va  tabiiy  gazni  ishlab 

chiqarishda  foydalaniladigan  ayrim  aktivlar  zahiraga  qaraganda  qisqa  muddatga 

ega  bo'lib,  korxona  korxona  foydali  muddati  tugagandan  so'ng  aktivni  butunlay 

yo'qolishini ta'minlash uchun to'g'ri amortizatsiya vositasidan foydalanadi. 

Aktivlarni  boshqarish  dasturining  bir  qismi  sifatida  amalga  oshirilgan 

aktivlarni  baholash  bo'yicha  tahlillar  va  boshqa  rentabellik  bo'yicha  xulosalar 

korporatsiyaga   voqealar   yoki   holatlarning   har   qanday   aktivlarining   balans 

qiymatini  qaytarib  bera  olmasligini  baholashda  yordam  beradi.  Umumiy  holda, 

korporatsiya  vaqtinchalik  past  narxlar  yoki  cheklovlarni  qiymatsizligining  belgisi 

sifatida  ko'rmaydi.  Rahbariyatning  fikriga  ko'ra,  uzoq  muddat  davomida  narxlar 

global  talabni  qondirish  uchun  energiya  ta'minotiga  sarmoya  kiritish  uchun  etarli 

bo'lishi  kerak.  Narxlar  vaqti-vaqti  bilan  sezilarli  darajada  pasayishi  bilan  birga, 

sanoatning uzoq  muddatli  bahosi bozor  talabi va  talabning poydevori bilan davom 

etaveradi.  Ta'minot  tomonida  etuk  konlardagi  ishlab  chiqarish  hajmi  pasaymoqda. 

Bu  yangi  kashfiyotlar,  ishlab  chiqarish  va  texnologiya  va  samaradorlik  sohasidagi 

ishlab  chiqarishlarni  ishlab  chiqarish  uchun  investitsiyalar  hisobidan  qoplanadi. 

OPEKning  sarmoyaviy  faoliyati  va  ishlab  chiqarish  siyosati  ham  jahon  neft 

ta'minotiga  ta'sir  qiladi.  Talab  tomoni  asosan  umumiy  iqtisodiy  faoliyat  va 

farovonlik  darajasining  vazifasi  hisoblanadi.  Korporatsiya  asosiy  aktivlarining 

katta  qismi  hayotlarining  o'nlab  yillar  davomida  o'lchanayotganligi  sababli,  ushbu 

aktivlarning  qiymati  asosan  kelajakda  tovar  narxlarining  uzoq  muddatli  qarashlari 

va  ishlab  chiqarish  xarajatlariga  asoslangan.  Ushbu  yirik  aktivlarning  muddati 

davomida korporatsiya neft va gaz narxlarining sezilarli o'zgaruvchanligini kutadi 




40 

 

va shuning uchun bu aktivlar yuqori daromadlar va pastroq daromadlar davri yoki 



hatto yo'qotish davriga duch keladi. 

Tadbirlar  yoki  vaziyatning  o'zgarishi  aktivning  balans  qiymatini  qaytarib 

bera  olmasligini  baholashda  Korporatsiya  oxirgi  marta  operatsion  yo'qotishlarni 

narxlarni  uzoq  muddatli  nuqtai  nazardan  ko'rib  chiqadi.  Uzoq  muddatli  narxlar 

keng  dalgalanmaya  tobe  bo'lganda,  kelajakdagi  pul  oqimlarini  baholash 

maqsadlarida uzoq muddatli narxlar nuqtai nazarlari yanada barqaror va mazmunli 

bo'ladi. 

 

 




Yüklə 1,41 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin