Korxonada strategiyani roli

2.3. Korxona strategiyasini asosiy maqsadi.
Korxonaning asosiy maqsadi uning faoliyatining alohida yo'nalishlari (segmentlari) - boshqaruvning strategik yo'nalishlari bo'yicha farqlanadi. Ularni quyidagi xususiyatlar bilan ajratish mumkin:
Savdo bozorlarining tabiati (ommaviy iste'molchi uchun mo'ljallangan tovarlar, yuqori daromadli Rossiya iste'molchilari uchun, rivojlangan mamlakatlarga eksport qilish uchun);
Amaldagi xom ashyoning umumiyligi;
Ilmiy ishlab chiqarish siklining texnologiya va fazalarining birligi (xom ashyo, yarim tayyor mahsulotlar, tayyor mahsulotlar, ilmiy-texnikaviy mahsulotlar, xizmatlar);
Patent muhofazasi (xorijiy litsenziyalar bo'yicha, o'z ixtirolarimiz va patentsiz nou-xau asosida chiqarish) va boshqalar.
Strategik rejalashtirishning mohiyati. Uning bosqichlari.
Strategik rejalashtirish- bu boshqaruv jarayoni firmaning maqsadlari, salohiyati va marketing imkoniyatlari o'rtasida strategik muvofiqlikni yaratish va qo'llab-quvvatlash.

Marketing nuqtai nazaridan, strategik reja firma qanday marketing tadbirlarini amalga oshirishi kerakligini, ular nima uchun zarurligini, ularni amalga oshirish uchun kim mas'ul ekanligini, ular qayerda amalga oshirilishi va qanday yakunlanishini belgilaydi.

Strategik reja tashkilot faoliyatining yo'nalishini belgilaydi va unga marketing tadqiqotlari, mahsulotni rejalashtirish, rag'batlantirish va sotish jarayonlari tuzilishini yaxshiroq tushunish imkonini beradi, tashkilotdagi har bir bo'linmani aniq maqsadlar bilan ta'minlaydi; turli funktsional sohalarning sa'y-harakatlarini muvofiqlashtirishni rag'batlantiradi. Strategik rejalashtirish tashkilotni kuchli tomonlarini baholashga majbur qiladi va zaif tomonlari, imkoniyatlar va xavflar; turli vaziyatlarda muqobil harakatlar yoki harakatlar kombinatsiyasini belgilaydi. Marketing rejalarini faoliyat, ko'lami va rivojlanish usuli bo'yicha tasniflash mumkin.
Odatda kompaniyalar yillik, uzoq muddatli va strategik rejalarni tuzadilar:
yillik reja - joriy vaziyat, kompaniya maqsadlari, kelgusi yil uchun strategiya, harakatlar dasturi, byudjet va nazorat shakllarini tavsiflovchi qisqa muddatli reja;
uzoq muddatli reja kelgusi bir necha yil ichida tashkilotga ta'sir qiladigan asosiy omillar va kuchlarni tavsiflaydi. U uzoq muddatli maqsadlarni, ularga erishish uchun foydalaniladigan asosiy marketing strategiyalarini o'z ichiga oladi va zarur resurslarni belgilaydi. Ushbu uzoq muddatli reja har yili sodir bo'lgan o'zgarishlarga muvofiq tuzatishlar kiritish maqsadida yangilanadi. Yillik va uzoq muddatli rejalar kompaniyaning joriy faoliyati bilan bog'liq, uni amalga oshirishga yordam beradi;
Har doim o'zgarib turadigan sharoitda kompaniyaga imkoniyatlardan foydalanishga yordam berish uchun strategik reja tuziladi. Bu, bir tomondan, kompaniyaning maqsadlari va imkoniyatlari o'rtasidagi strategik uyg'unlikni o'rnatish va qo'llab-quvvatlash, ikkinchi tomondan, bozor imkoniyatlarini o'zgartirish jarayoni. Strategik rejalashtirish kompaniyadagi barcha boshqa rejalashtirish turlari uchun asosdir.
Strategiya, siyosat, strategiyani amalga oshirish tartibi va qoidalari.
Strategik rejalashtirish amalga oshirilganda mantiqiy bo'ladi. Bu masala bo'yicha Piter Druker rejaning asosiy toshi rahbariyatning uni amalga oshirish uchun resurslar bilan ta'minlashga tayyorligi bo'ladi, deb hisoblaydi.
Mantiqiy maqsadlar samarali rejalashtirishning muhim tarkibiy qismidir, ammo ular qaror qabul qilish va xatti-harakatlar uchun to'liq etarli ko'rsatma bermaydi. Maqsad qo'yadi, nima tashkilot erishmoqchi va qachon u kerakli natijaga erishmoqchi. Usul Maqsadga erishish - qanday qilib - faqat umumiy ma'noda, ya'ni tashkilot qanday biznes bilan shug'ullanadi. Ushbu yondashuv sizga katta harakat erkinligini beradi. Maqsadlarga erishish uchun mas'ul bo'lgan ishchilar, hatto eng yaxshi niyatlardan kelib chiqib, maqsadlarga erisha olmaydigan tarzda harakat qilish yoki o'zini tutishni osongina tanlashi mumkin. Bunday chalg'itish va noto'g'ri talqin qilishning oldini olish uchun rahbariyat maqsadlarni qo'llab-quvvatlash va strategik rejani amalga oshirish jarayonini yaratish uchun qo'shimcha rejalar va aniq yo'riqnomalarni ishlab chiqishi kerak.
Ushbu ko'rsatmalarning asosiy maqsadi kelajakdagi qarorlar va xatti-harakatlarni, rahbariyat fikriga ko'ra, umumiy maqsadga erishish uchun qulay bo'lgan alternativalarni amalga oshirishga yo'naltirishdir. Asosiy g'oya - bu qandaydir intellektual bo'yinbog'ni ishlatishdan ko'ra, harakatlarni yanada yaqinroq bog'lashdir. Rasmiy rejalashtirishning asosiy tarkibiy qismlari taktika, siyosat, tartib va ​​qoidalar bo'ladi.
Taktik rejalarning ba'zi xususiyatlari:
1. Strategiyani ishlab chiqishda taktikalar ishlab chiqiladi.

2. Strategiya deyarli har doim boshqaruvning eng yuqori pog’onasida ishlab chiqilsa, taktika ko’pincha o’rta boshqaruv darajasida ishlab chiqiladi.

3. Taktika strategiyaga qaraganda qisqaroq vaqtga mo'ljallangan.
4. Strategiya natijalari bir necha yil davomida to‘liq kashf etilmasa ham, taktik natijalar juda tez paydo bo‘ladi va aniq harakatlar bilan osongina bog‘lanadi.
Uzoq muddatli va taktik rejalar tuzilgach, rahbariyat qo'shimcha ko'rsatmalar ishlab chiqishni boshlashi kerak
bu rejalarni chalg'itish va noto'g'ri talqin qilishdan qoching. Amalga oshirish jarayonining bu bosqichi siyosatni ishlab chiqishdir.
Jarayonlar
Siyosatning o'zi ko'pincha boshqaruv harakatlarini boshqarish uchun etarli emas. Bunday holda, boshqaruv protseduralarni ishlab chiqadi. Tashkilotlar, odamlar kabi, kelajakdagi qarorlar uchun o'tmish tajribasidan foydalanishlari mumkin. O'tmishda sodir bo'lgan voqealarni eslatish xatoning oldini olishga yordam beradi. Qoniqarli yechimga olib kelgan tahlilni takrorlashning hojati yo'qligi ham bir xil darajada muhimdir; bu vaqtni tejaydi va xatolarning oldini oladi. Shunday qilib, qaror qabul qilish bilan bog'liq vaziyat tez-tez takrorlansa, rahbariyat ko'pincha vaqt sinovidan o'tgan harakat yo'nalishini qayta qo'llashni maqsadga muvofiq deb hisoblaydi va standartlashtirilgan ko'rsatmalar beradi. Rasmiy ravishda ifodalangan ushbu ko'rsatmalar "protsedura" deb ataladi.
PROSEDURA muayyan vaziyatda bajarilishi kerak bo'lgan harakatlarni tavsiflaydi.
Asosan, protsedura "g'ildirakni qayta ixtiro qilish" zaruratini bartaraf etadigan dasturlashtirilgan yechimdir. Protseduralar odatda muayyan vaziyatda bajarilishi kerak bo'lgan harakatlar ketma-ketligini tavsiflaydi. Umumiy holda, tartib bo'yicha harakat qiladigan shaxs kam harakat erkinligiga va oz miqdordagi muqobillarga ega.
QOIDA ma'lum bir vaziyatda nima qilish kerakligini aniq belgilaydi.

Xulosa

Hozirgi kunda har bir ishlab chiqarish korxonasi Respublikamiz xalq xo’jaligining bir bo’g’ini bo’lib, ular faoliyatining natijalari mamlakat iqtisodiyotiga, xalqimizning farovon turmush kechirishiga ijobiy ta’sir ko’rsatib kelmoqda. Shu sababli xususiy mulk va xususiy tadbirkorlikka keng yo’l ochib berish asosida ishlab chiqarishni jadal sur’atlarda rivojlantirib borish zarur. Korxona o’zining bozordagi raqobat vaziyatini pozitsiyasini tashkil etish va sharoitlarni aniqlash orqali baholashi mumkin. Baholash ishlari korxonaning tarmoq bozoridagi holatini aniqlash, yangi bozorlarga mahsulot sotish rejasini ishlab chiqish va istiqbolli ishlab chiqarishni amalga oshirish uchun, investorlar mablag’larini jalb qilish maqsadida olib boriladi.
Iqtisodiyotda raqobatning mavjudligi uning rivojlanishini ta’minlovchi omillardan biridir. Korxonalarning raqobat kurashida yengib chiqishi uchun korxonalar bir qator faoliyatlarni amalga oshirishlari lozim, zeroki, bu kabi faoliyatlar korxonalar uchun raqobat ustunliklari hisoblanadi. Ular quyidagilardan tashkil topadi:
1. Korxona faoliyatiga yangiliklar (innovatsiyalar) ni jioriy etish. Hozirda mutaxassis xodimlar mehnat qilmoqda. Ular tomonidan 2022-yilda 7 milliard 981 million 933 ming so’mlik mahsulot ishlab chiqarilgan bo’lsa, joriy yilda ushbu ko’rsatkich 10 milliard 500 million so’mga yetkazilishi rejalashtirilmoqda. Aytish joizki, har qanday sanoat korxonasi muvaffaqiyatlariga baho berganda, uning daromadlari miqdori alohida e’tiborga olinadi. Zero, daromad faoliyat rivojini ta’minlovchi eng muhim manbadir. Shu ma’noda, Pirovardida korxonada modernizatsiyalash ishlari olib borildi va olib borilmoqda. Shu asnoda, korxonada texnologik yangilanishlar amalga oshirilib, mavjud uskuna va dastgohlar quvvati 1,75 barobarga oshirildi. O’z navbatida, qo’shimcha ish o’rinlari ham yuzaga keladi.
2. Mahsulot tannarxini pasaytirish. Bu borada korxona faoliyatida ham yuqorida aytib o’tilgan korxona faoliyatiga innovatsiyalarni joriy etish hamda zamonaviy texnika va texnologiyalar asosida mahsulot ishlab chiqarish korxonada xarajatlarning kamayishiga hamda mehnat unumdorligining oshishiga erishilib, mahsulotlarning tannarxi nisbatan kamytirilishiga erishilmoqda.
3. Mahsulotlarni differentsiatsiyalash, ya’ni mahsulotlarning alohida dizaynga ega, yuqori sifatli va boshqa-boshqa turlarini ishlab chiqarish. Bu borada korxona bir qator faoliyatlarni amalga oshirib kelmoqda.Ya’ni bu tashkilot tarkibida mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi “NDIZ” MCHJ hamda mahsulotlarini ishlab chiqaruvchi “Forish ” MCHJ faoliyat olib bormoqda.
4. Tovar sifatini oshirish - milliy iqtisodiyotni rivojlantirish, korxona raqobatbardoshligini oshirishning asosiy talabi. Bu vazifani hal qilish ijtimoiy mehnat unumdorligini oshirish, umumdavlat boyligini ko`paytirish va mehnatkashlarning ehtiyojini qondirishga imkon beradi. Korxonada mahsulot sifatini oshirish har bir tashkiliy korxona va uning bo`limlarining muhim vazifasidir. Ushbu korxonada ishlab chiqarilayotgan tovarlar jahon standartlari talablarini qondira oladi. Korxonada mahsulotlarning eksportbop turlarini tayyorlash ustida ish olib borilmoqda. Chunki tashqi bozordan mustahkam joy egallash uchun korxona texnologiyalarini muntazam takomillashtirib borish talab etiladi. Respublikamizda korxonalar faoliyatini tashkil etish va samarali boshqarish, ishlab chiqarish faoliyatini boshqarishda ularning raqobatbardoshligini oshirish borasida quyidagitakliflarni bersak, maqsadga muvofiq bo’ladi.
Asosiy ishlab chiqarish faoliyatiga qo’shimcha faoliyat va xizmat turlarini ko`rsatish yo`nalishida tashkil etishda olinadigan foyda miqdori ko`payadi. Bu esa, o`z navbatida, asosiy sohani yanada rivojlantirish, ijtimoiy infratuzilma holatini yaxshilash va qo`shimcha faoliyat turlarini yaratish yo`nalishidagi tadbirlarni ichki manbalar hisobidan moliyalashtirishimkonini beradi.