l-chizma.1 Respublikamizning ko‘zga ko‘ringan olimlaridan biri Sh. Ab- dullayeva o'zining «Pul, kredit va banklar»1 2 nomli kitobidan kredit munosabatlarida subyektlari ikki xil bo‘lishini ko‘rsatib o‘tadi:
kredit (qarz beruvchi);
qarzdor.
Bundan tashqari, kredit, kredit, munosabatlari tarkibining elementi sifatida kreditning obyekti yuzaga keladi.
Bunda qarzga berilgan mablag' o‘z qiymatini saqlab qolishi kreditning asosiy xususiyati hisoblanadi. Kredit tarkibi uning elementlari birligini ifodalaydi.
Kreditning harakat bosqichlari ham uni muhim belgisi hisoblanadi. Qarzga beriluvchi qiymat harakatini quyidagicha ifodalash mumkin:
e-ok-r-K-+Q-Fk, bunda, Bk— kreditning berilishi;
Okz — kreditni qarz oluvchi tomonidan uning vaqtinchalik ehtiyojini qondirish uchun olinishi;
lk — kreditni ishlatilishi qarz oluvchining kreclitni nima maqsadda olinganligi bilan uzviy bog'liq bo'ladi;
Vr — qarz oluvchining xo‘jaligida qarzga olingan qiymatning aylanishi tugallanishini resurslarning aylanishdan chiqarilishini ifoda- laydi;
Qk — kreditni qaytarish;
Fks — vaqtinchalik berilgan qiymatni kreditor qo‘liga qaytib kelishi (foiz bilan).
Kredit mohiyatining tahlili uzluksiz jarayon.
Bunda tahlil jarayonida yangidan yangi beligilar, xususiyatlar yuzaga chiqishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar:
O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, Toshkent, 2001y.
Banklar va bank faoliyati to`g`risidagi qonun , Toshkent,1996y.
Markaziy bank to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2002y.
Fuqarolarning davlat pensiya ta`minoti to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2007y.
Bank siri to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2003y.
Valyutani tartibga solish to`g`risidagi qonun, Toshkent, 2003y.
Davlat budjetining g`azna ijrosi to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2007y.
Fuqarolarni jamg`arib boriladigan pensiya ta`minoti to`g`risidagi qonun, Toshkent, 2004y.
Kredit uyushmalari to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2006y.
Tashqi iqtisodiy faoliyat to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2003-y.
Budjet tizimi to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2007y.
O`zbekiston Respublikasining Mexnat Kodeksi, Toshkent, 1995y.
Fermer xo`jaligi to`g`risidagi qonun , Toshkent, 2004y.