2.2. Quritish jarayoni kinetikasi. Yuqorida qayd etilgandek, quritish jarayoni murakkab issiqlik va massa almashinish jarayondir. Materialdagi namlik uning ichidan fazalarni ajratib turuvchi yuzaga massa o’tkazuvchanlik, ajratib turuvchi yuzadan gaz oqimi yadrosiga esa – konvektiv diffuziya hisobiga o’tkaziladi.
Material tarkibidagi namlikning diffuziyasi nafaqat nam saqlash gradient, balki temperatura gradient ham tasiri ostida ro’y beradi.
Materialdagi diffuziyani analitik usulda ifodalash juda qiyin masala. Malumki, quritish jarayoni tezligi material bilan namlikning bog’lanish shakli va unda namlikning diffuziya mexanizimiga bog’liq. Quritish jarayoni kinetikasi materialning nam saqlashi yoki o’rtacha namligining malum vaqtdan keyin o’zgarishi bilan harakterlanadi.
Odatda, quritish tezligini tajribaviy usulda toppish uchun quritish egri chizig’i quriladi, so’ng u differentsiallanib quritish tezligining egri chizig’i hosil qilinadi.
2-rasm.Quritish egri chizig’i
2-rasmda material namligi W va qurish vaqti τ orasidagi bog’liqlik tasvirlangan.
Undan tashqari, rasmda material temperaturasining namlikka bog’liqligi ham keltirilgan.
Tipik quritish egri chizig’i quritish jarayonining turli davrlarini ifodalovchi bir necha qisimdan iborat.
Jarayon boshlanishida nam material qiziydi va undan namlik bug’lanib chiqa boshlaydi. Materialning quritish temperaturasigacha qizishi AB kesma bilan ifodalanadi. Undan so’ng, o’zgarmas quritish tezligi davri (BC kesma), yani I davr, boshlanadi. Bu davr qiyalik burchagi α ning o’zgarmas tangensli to’g’ri chizig’i (BC kesma) bilan ifodalanadi va C nuqtada yakunlanadi. Ushbu davrda materialning temperaturasi termometirning hol temperaturasi (temperature egri chizig’idagi B1C1 kesma) qiymatiga teng bo’ladi. O’zgarmas quritish tezligi davrida uzatilayotgan issiqlik, materialdagi erkin namlikni bug’lanishiga sariflanadi. Ushbu, o’zgarmas quritish tezlili davr to’gri chiziq bilan ifodalanadi va birinchi kritik tezlik Wkr ga etganda tamom bo’ladi.
