Kurs ishi Qabul qildi M. Akramov Topshirdi Nazarova. Y toshk
Kusr ishining hajmi: mavzuning dolzarbligi, mavzuning maqsadi, mavzuning vazifalari, xulosa
II.ASOSIY QISM 2.1. Yoruģlik tòlqini tòģrisidagi tasavvurlarning paydo bòlishi 2.2. Optika fanining rivojlanish tarixi 2.3. Optikaning ilm-fan va texnika taraqqiyotidagi roli
Yoruģlik tòlqini tòģrisidagi tasavvurlarning paydo bòlishi Optika- yoruģlik tabiati, uning hosil bòlishi va tarqalish qonunlarini, modda ( muhit) bilan ta'sir jarayonlarini òrganadigan fandir. Optika-grekcha (optiks)-kòrish degan ma'noni anglatadi.
Optika bòlimida tòlqin uzunligi 0,1 va 1 sm gacha diapozondagi spektrga ega bòlgan elektromagnit tòlqinlari òrganiladi. Demak, yoruģlik deganda tòlqin uzunligi yuqoridagi diapozonda bòlgan barcha tarqalayotgan elektromagnit maydonlari nazarda tutiladi. Kòzga kòrinadigan yoruģlika tegishli elektromagnit maydonlari nazarda tutiladi. Kòzga kòrinadigan yoruģlikka tegishli elektromagnit tòlqinlar 0,4-0,6 mkm intervaldagi uzunlikka ega bòladi.
Optika yoruģlik haqidagi fan bòlib, elektromagnit tòlqinning juda qisqa, kam sohasini tashkil qiladi. Tabiiy yoruģlik manbai quyoshdir. Yoruģlik haqidagi fan ham Quyosh kabi qadimiydir.
XVII asrdan yoruģlikning korpuskulyar va tòlqin nazariyalari paydo bòla boshlagan. Yoruģlik korpuskulyar nazariyasi asoschisi Nyuton edi. Korpuskulyar nazariyasiga asosan, yoruģlik nuri sochuvchi jismlardan chiquvchi zarrachalar (korpuskulalar) oqimidan iborat. Nyuton yoruģlik zarrachalari harakati mexanika qonunlariga bòysunadi, degan fikrda edi.
Yoruģlikning tòlqin nazariyasi asosidagi tasavvurlar R.Guk va X.Gyugens tomonidan shakllana boshlagan. Tòlqin prinsipi asosida Gyugens prinsipi yotadi. Gyugens prindipiga asosan, tòlqin yetib borgan har bir nuqta ikkilamchi tòlqinlar manbaiga aylanadi, manbani òrab oluvchi egri chiziq keyingi ondagi tòlqin fronti holatini belgilaydi. Gyugens prinsipiga asoslanib, yoruģlikning sinish va qaytish qonunlarini osonlikcha isbotlash mumkin.
XIX asr boshlarida tòlqin nazariyasi- korpuskulyar nazariyadan ustun bòla boshlagan. Bunga ingliz fizigi T.Yung va fransuz fizigi O.Frenel tomonidan interferensiya va difraksiya hodisalarini òrganishda olingan natejalar sabab bòldi. 1851-yilda J.Fuko muhim ahamiyatga ega bòlgan tòlqin nazariyasining tajribaviy tasdiģini oldi, suvda yoruģlikning tarqalish tezligini òlchab, v