Kvant mexanikasi de broyl tenglamasi, shredinger tenglamasi mexanikasi jurayeva gulhayo

Fizika sohasida XIX asr oxiri XX asr boshlarida yuz bergan kashfiyotlar: Atomning Rezerford-Bor modeli, issiqlik nurlanishining kvant tabiati, mikro zarrachalarga xos xususiyat-to’lqin-zarracha dualizmi, radiaktivlik va boshqa ko’pgina jarayonlarni klassik fizika tushuntirishga ojizlik qilib qoldi. Mikroolamda kechadigan jarayonlarni klassik mexanika tamoyillari asosida tushuntirish mumkin emasligi ayon bo’la boshladi. XX asr boshlarida fizikada qilingan fundamental kashfiyotlardan biri Eynshteynning nisbiylik nazariyasi bo’lsa, ikkinchisi kvant mexanikasining yaratilishi hisoblanadi. Bu ikki nazariya olam tuzilishining yangi manzarasini ochib berdi. 1925 yilda 3ommerfeldning shogirdi Verner Geyzenberg kvant mexanikasiga asos soldi. Kvant mexanikasi keyinchalik M.Bor va P.Iordan tomonidan rivojlantirildi. Geyzenberg kvant mexanikasi asosida Bor tomonidan ilgari surilgan moslik prinsipiga asoslanib, yuqori kvant sonlariga to’g’ri keluvchi holatda kvant mexanikasi bilan klassik mexanika mos keladi, degan g’oyani aytadi. Ikkinchidan, diskret holatlarni qaysi matematik funksiya bilan ifodalash muammosi turar edi. Bu muammoni Geyzenberg matrisa elementini qo’llash orqali hal etadi. Zarracha-to’lqin dualizmi. 1922 yilda De Broyl zarracha-to’lqin dualizm g’oyasini ilgari suradi. Yorug’lik kvanti energiyasi Ye = hv ga teng, ikkinchi tomondan nisbiylik nazariyasiga ko’ra m - massali zarracha

• Fizika sohasida XIX asr oxiri XX asr boshlarida yuz bergan kashfiyotlar: Atomning Rezerford-Bor modeli, issiqlik nurlanishining kvant tabiati, mikro zarrachalarga xos xususiyat-to’lqin-zarracha dualizmi, radiaktivlik va boshqa ko’pgina jarayonlarni klassik fizika tushuntirishga ojizlik qilib qoldi. Mikroolamda kechadigan jarayonlarni klassik mexanika tamoyillari asosida tushuntirish mumkin emasligi ayon bo’la boshladi. XX asr boshlarida fizikada qilingan fundamental kashfiyotlardan biri Eynshteynning nisbiylik nazariyasi bo’lsa, ikkinchisi kvant mexanikasining yaratilishi hisoblanadi. Bu ikki nazariya olam tuzilishining yangi manzarasini ochib berdi. 1925 yilda 3ommerfeldning shogirdi Verner Geyzenberg kvant mexanikasiga asos soldi. Kvant mexanikasi keyinchalik M.Bor va P.Iordan tomonidan rivojlantirildi. Geyzenberg kvant mexanikasi asosida Bor tomonidan ilgari surilgan moslik prinsipiga asoslanib, yuqori kvant sonlariga to’g’ri keluvchi holatda kvant mexanikasi bilan klassik mexanika mos keladi, degan g’oyani aytadi. Ikkinchidan, diskret holatlarni qaysi matematik funksiya bilan ifodalash muammosi turar edi. Bu muammoni Geyzenberg matrisa elementini qo’llash orqali hal etadi. Zarracha-to’lqin dualizmi. 1922 yilda De Broyl zarracha-to’lqin dualizm g’oyasini ilgari suradi. Yorug’lik kvanti energiyasi Ye = hv ga teng, ikkinchi tomondan nisbiylik nazariyasiga ko’ra m - massali zarracha