L – NİTQİn nöVLƏRİ VƏ formalari

Vasitəsiz və vasitəli nitq . Vasitəsiz nitq

. B

əzən ünsiyyət prosesində 

başqasının  nitqini  ,  onun  bütün  leksik  və  qrammatik  formalarını 

olduğu  kimi  saxlamaqla  işlətmək  lazım  gəlir  .  Başqasının  eynilə 

işlətdiyimiz sözlərinə  vasitəsiz  nitq  deyilir  .  Yalnız  başqasının 

deyil , özümüzün d

ə  əvvəllər söyləmiş  olduğumuz  fikri  eynilə 

işlətmək mümkündür bu cür cümlələr 2 hissədən  –  müəllifin 

sözl

ərindən 

 

 

 

 

---

 

v

ə  vasitəsiz nitqdən ibarət olur . Məs.  (  M  :  “V”)  Loğman  dedi  :  

“H

əyatın şirin olur hər anı“ . 

Mü

əllifin sözləri çox zaman dedi , əmr etdi düşündü , fikirləşdi , 

soruşdu və s. kimi sözlərlə nitq və təfəkkür feilləri ilə bitir . 

Yazıda  vasitəsiz nitqi fərqləndirmək  üçün  dırnaq  işarəsindən və 

ya tired

ən  istifadə edilir . 

Vasitəli nitq.

 Vasit

əsiz nitqdən fərqli olaraq vasitəli nitqdə müəllifin 

sözl

əri  olduğu  kimi  çatdırılmır  .  Vasitəsiz nitq vasitəli nitqə 

çevril

ərkən  ki  bağlayıcısından  istifadə  olunur  ,  dırnaqlar və  tire 

atılır . 

M

əs : Cəfər dayı dedi ki , sən bu məktubu oxumalısan ( Vasitəli 

nitq ) 

Göründüyü kimi vasit

əli nitqin özünəməxsus  xüsusi  intonasiyası 

olmur . Vasit

əsiz nitq vasitəli nitqə çevrilərkən xitabları , nidaları 

v

ə  vasitəsiz nitq üçün zəruri  olan bəzi  başqa  əlamətləri 

saxlamağa ehtiyac olmur .