L – NİTQİn nöVLƏRİ VƏ formalari

 

 

---

 

             Vl – Bədii üslub haqqında .  

Bədii üslub – 

Bu üslub  

ədəbi dilimizin ilk mükəmməl qollarından biridir . Buna görə 

d

ə tarixən qədimdir və başqa üslubların nisbətən aparıcı , istiqamətverici olmuşdur . 

Funksional imkanlarının genişliyinə görə uzun zaman ədəbi dili təmsil etmiş , bu 

c

əhətdən də ədəbi – bədii dil də adçanmışdır . Bədii üslub bir sıra səciyyəvi 

xüsusiyy

ətlərinə görə digər üslublardan fərqlənir : 

1) B

ədii üslub yaranması baxımından qədimdir . 

2) Funksional imkanlarının genişliyinə görə aparıcı xarakterə malikdir . 

3) Bütün fonetik leksik v

ə qrammatik vahidlər geniş mənada obrazlıq yaratmağa 

xidm

ət edir . 

4) Buradakı hər söz ifadə cümlə bədiilik və emosionallıq yaradan vasitədir . 

5) Obrazlığın 3 təralür forması (göstəricisi) var : şeir dili , nəsr dili , dram .  

     B

ədii üslub – milli bədii təfəkkürün ifadəsidir . 

Obrazlı emosional nitq formasıdır . Bədii üslub ədəbi dilimizin tərkibində həmişə 

aparıcı olmuşdur . Funksional imkanları çox geniş və zəngin üslub hesab edilir . 

B

ədii üslubun ən vacib şərti və ümumi cəhəti obrazlıqdır . Bədii üslubun obrazlığı 

h

əm fonetik , həm leksik , həm də qrammatik səviyyədə özünü göstərir . Fonetik 

s

əviyyədə bədii üslubun göstəriciləri aşağıdakılardır : 

1) 

Alliterasiya -

 Eyni samit s

əslərin təkrarına deyilir . Məs: “ Yaxşılığa yaxşılıq hər 

kişinin işidir , yamanlığa yaxşılıq ər kişinin işidir .” – atalar sözündə təkrar olunan y 

v

ə ş samitləri nitqdə alliterasiya yaradır 

2) 

Assonans –

 Eyni saitl

ərin təkrarına deyilir . Məs: “ Azacıq aşım , ağrımaz başım “ 

atalar sözünd

ə a və ı saitlərinin təkrarı nitqdə assosans yaradır . 

3) 

Təkrar –

 T

əkrar dedikdə ritmik (fonetik) təkrar nəzərdə tutulur . Məs: Ağa Kərəm , 

paşa Kərəm , xan Kərəm ; Alış Kərəm , tutuş Kərəm , yan Kərəm “ misralarında 

K

ərəm sözünün təkrarı xüsusi bir ritm yaradır 

4)