Laboratoriya ishi – 12-13 Cisco Packet Tracer dasturids dhcp ni sozlash

LABORATORIYA ISHI – 12-13
Cisco Packet Tracer dasturids DHCP ni sozlash
Ishning maqsadi: Ushbu laboratoriya ishidan maqsad Cisco Packet Tracer dasturida DHCP serverini sozlashni o'rganish hisoblanadi.
Qisqa nazariy ma’lumotlar:
DHCP - kompyuterlarda va boshqa qurilmalarda tarmoqni avtomatik ravishda sozlash imkoniyatini beradi. DHCP Cisco marshrutizatorlarida yoki istalgan serverda sozlanishi mumkin. Quyida DHCP serverini Cisco marshrutizatorida qanday sozlash mumkinligi tasvirlangan. Shu bilan birga, marshrutizator DHCP klienti vazifasini ham bajarishi mumkin - uning interfeyslaridan birida manzil olib. DHCP-serverni marshrutizatorga o'rnatish, agar ishlaydigan marshrutizator allaqachon mavjud bo'lsa, unda maksimal funktsiyalarni (Internet, NAT, DHCP va boshqalar) osib qo'yish osonroq bo'ladi, shunda har bir qurilma o'z ishini bajaradi. DCHP klientga quyidagi asosiy parametrlarni avtomatik ravishda sozlash imkonini beradi:

• 
  IP-manzil
  
• 
  Asosiy shlyuz
  
• 
  Tarmoq osti maska
  
• 
  DNS-serverlar
  
• 
  Domen nomi
  

Bu DHCP-ning eng keng tarqalgan ishlatilishi, ammo boshqa turli xil parametrlarni uzatish ham mumkin. Masalan, kompyuter turli xil shlyuzlar orqali turli xil tarmoqlarga o'tishi uchun qo'shimcha yo'nalishlarni yuborishingiz mumkin. Yoki, DHCP-dan foydalanib, tarmoq orqali qurilmalarni yuklashni tashkil qilishingiz mumkin. Bunday holda, mijoz asosiy parametrlardan tashqari, TFTP-server manzilini va undagi fayl nomini oladi.
Mijoz, masalan, oddiy kompyuter ishga tushganda, OS ma'lum bir tarmoq kartasi uchun "DHCP orqali parametrlarni olish" qiymatiga ega ekanligini ko'radi. Bunday kompyuterda hali IP-manzil yo'q va uni olishning quyidagi tartibi sodir bo'ladi:

1. 
   Kompyuter translyatsiya qilish uchun so'rov yuboradi. Shu bilan birga, freymning ikkinchi darajasida jo'natuvchining mac manzili - kompyuterning manzili, qabul qiluvchining mac manzili - ffff.ffff.ffff, va uchinchi darajada - paketda jo'natuvchining manzili yo'q bo’ladi, qabul qiluvchining manzili 255.255.255.255. Ushbu DHCP xabari "DHCP discover" deb nomlanadi.
   
2. 
   Keyin tarmoqdagi barcha qurilmalar ushbu translyatsiya xabarini qabul qiladilar. DHCP serverlari (nazariy jihatdan bir nechta bo'lishi mumkin) mijozga javob beradi. Server ba'zi bir manzillarni o'z havolalarida saqlaydi (agar ilgari ushbu mijozning mac-manzili uchun rezervazsiya bo'lmagan bo’lsa) va ushbu IPni mijozga bir muncha vaqt (lease time) uchun ajratadi. Boshqa sozlamalar olinadi va barchasi birgalikda yuboriladi. Bunday holda, qabul qiluvchining manzili sifatida allaqachon yangi ajratilgan mijoz IP va mijoz mac ishlatiladi. Bunga "DHCP offer" deyiladi.
   
3. 
   Mijoz o'ziga yoqgan serverni tanlaydi (odatda bitta bo’ladi) yoki birinchi bo'lib javob bergan tanlanadi. Va u o'z mac va yangi IP laridan ma'lum bir serverning "DHCP request" ning mac va IPlariga yuboradi – bu olingan parametrlar bilan kelishuv deb ataladi.
   
4. 
   Server bir muncha vaqt (lease time) mijoz uchun maxsus manzilni saqlaydi. Shu paytgacha manzil ajratilgan, ammo saqlanmagan bo’ladi. Va nihoyat u mijozga tayinlanadi. Server shuningdek, ARP jadvaliga qator qo'shadi va mijozga muvaffaqiyatli ro'yxatdan o'tganligi to'g'risida xabar yuboradi - "DCHP Acknowledge".
   
5. 
   Mijoz ishlay boshlaydi.
   

Amaliy qism: