LayihəLƏrin idarə edilməsi nədir

1.3. Layihə zamanla, xərclə, əhatə dairəsi və keyfiyyətlə məhdudlaşir
Layihələrlə idarə, layihənin təsir dəstəsi və yaxud tapşırığı kimi təyin edilir, hansı ki, təşkilatın unikal qısa müddətli məqsədlərə nail olması üçün layihələndirilməsini, məhsuldarlığını, vaxt məhdudiyyətini və xərcləri nəzərə alınmaqla müəyyən təlabatlara cavab verir. Başqa sözlə, layihə konkret nəticələrin qənaətbəxş keyfiyyətdə icrada əldə olunması üçün mövcuddur. Bu halda buraxıla bilən vaxt və büddcə çərçivəsi saxlanılır. Göstərilən məhdudiyyətlər layihələrin planlaşdırılmasında daha aydin görünür. Adətən başlanğıc və son müəyyən təlabatlara uyğun olmalıdır. Vaxtın məhdudlaşdırılması digəri ayrı-ayrı tapşırıqlara da təsir edə bilər. Layihə xammal və xərclərin məhdudiyyətləri ilə bağlıdır, ona görə də həmişə xərcin yekun qiyməti mövcuddur, hansı ki, layihənin məqsədə çatmasına xərcləmək olar. Həmçinin məhdudiyyət minimal həddə buraxıla bilən keyfiyyət və nəticələrin əhatə dairəsidir. Beləliklə, üç məhdudiyyət - əhatə dairəsi və keyfiyyət, zaman və xərc – layihə planında dəyişikliklərin aparılmasında bir-biri ilə qarşılıqlı bağlı olurlar.

• 
  Əgər nəticələrin keyfiyyətlərinin yaxşılaşdırılması vacibdirsə, onda layihənin dəyəri daha yüksək olacaq və yaxud daha çox vaxt aparacaq.
  
• 
  Əgər layihənin tez bir zamanda başa çatdirilması vacibdirsə, onda layihənin xərci artırıla bilər yaxud da nəticalarin keyfiyyətinin aşağı salınması tələb oluna bilər. (Bununla bağlı olaraq bir atalar sözü yada düşür „tələsərsən, insanları güldürərsən“).
  
• 
  Əgər layihənin xərcinin azaldılması zərurəti yaranarsa, onda nəticələrin keyfiyyatinin azaldılması və yaxud daha ucuz resurslardan istifadə zərurəti meydana çıxır (hansı ki, işin sona çatdırılması üçün tez-tez uzun müddət tələb olunur).
  

Əhatə dairəsi və keyfiyyat, zaman və xərc adlandırılan məhdudiyyətlər tez-tez üç qat mədudiyyətli diaqramlar halında göstərilir, eyni zamanda üçbucaqlı məhdudiyyət adlandırılır (şəkil 1.1).

Şəkil 1.1. Layihə rəhbəri məhdud zaman həddində, xərclərdə, həmçinin əhatə dairəsi və keyfiyyət sahəsində işləməlidir.

Resursların necə paylanmasını təşkilatın növü təyin edir. Təşkilatın strukturu isə bütöv bir spektrdən – funksional layihədən oriyentir halına qədər – onlar arasında müxtəlif matrisa quruluşlu halında seçilə bilər.