Lazar Markoviĉ Zamenhof kaj la Zamenhof-falsaĵaro Resumo
Amaso da falsaj informoj pretekste de antaŭnom-tradukoj
Yüklə 224,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
8. Amaso da falsaj informoj pretekste de antaŭnom-tradukoj
Pro kaŝado de la referencnomo LMZ en Esperantlingvaj eldonaĵoj aperis amaso da falsaj informoj pri lia nomo. Oni povus ilin envicigi kaj klarigi sur multaj paĝoj, sed ni rigardu nur tiun solan numeron de la revuo Esperanto, oficiala organo de UEA, kiu ĝuste kuŝas sur mia tablo, marto 2009. La antaŭnomoj de Zamenhof varias laŭ la plaĉo de la aŭtoroj: L.L. (p.52.) Doktoro Esperanto (p.54.), Lejzer Ludwik (p. 55.), Ludoviko Lejzer (Lazaro) (p.57.) Pluraj enciklopedi-redaktoroj prave eksuspektis je la kompetenteco de esperantistoj, kaj forigis el la tekstoj ĉiujn antaŭnomojn kaj „asimilitajn nomformojn”. Restis en pluraj enciklopedioj nur la familia nomo Zamenhof. Ĝuste kiel en artikoloj pri mezepokaj mastroj, kiuj estas menciindaj, sed oni ne povas scii pri ili detalojn. En 1905 en juda enciklopedio aperis tio, ke la „Mark estas la nomo de la patro” (ru- en1). Do li devus esti Markoviĉ. Ĝuste tiun fakton pri la patro neniu transprenis, sed oni surprizis la publikon per novaj kaj pli novaj nomoj de Zamenhof. Kvazaŭ li post sia morto estus ŝanĝanta sian nomon pli kaj pli ofte. Kiu pensis, ke Louis estas franca antaŭnomo de Zamenhof, seniluziiĝos, ĉar trovos ĝin nur en unu enciklopedio, kaj tiu ne franca estas, sed angla (en12). En la franca ĝi aperis nur kiel unu elemento de duobla nomo kun dividostreko: Louis-Lazare (fr2). En la renoma franca Larousse ĝi aperis tiel en 1932. Sed poste en alia franca enciklopedio tio aperis jam sen dividostreko: Louis Lazare (fr4). En la francaj enciklopedioj tiu formo Louis Lazare disvastiĝis, sed post iom da tempo ankaŭ ĝi „elmodiĝis.” Laŭ la eldonejo Larousse Zamenhof en 1974 jam estis Ludwig, eĉ kvazaŭ li estus vivanta kaj alprenanta du novajn nomojn samtempe: Ludwig Lazarus kaj Lejzer Ludwig (fr6). Larousse „permesis” ambaŭ nom- kombinaĵojn, sed ne klarigis la la kaŭzon de la inversa vicordo. La esenco de tiu ŝanĝo estis: anstataŭ unu falsa informo aperis du novaj falsaj informoj. Tamen Larousse en 1988 jam ne nur la formon Louis eliminis, sed ankaŭ la formo Ludwig iĝis nedezirata (fr8). Ekde tiam la antaŭnomo de Zamenhof „france” estas Ludwik. Ni rigardu la italan nomformon. Louis eĉ en Italio estis pli populara, ol en Francio, almenaŭ ĝi longe restis en la kombinaĵo Lázaro Louis (it1). Sed fine ankaŭ italoj sentis la neceson freŝigi Zamenhofon kaj oni baptis lin Lejzer Ludovik (it3). Dume en la portugala aperis Ludwig (po1). En kelkaj eldonoj de la germana eldonejo Brockhaus la antaŭnomo de Zamenhof estis Ludwig (de2, de5), sed laŭ aliaj eldonoj Lazarus Ludwig (de3, de4, de6). Dume en la enciklopedioj de Meyers de 1906 ĝis 1980 (de1, de7) oni trovis nur L. Zamenhof. En 1981 Zamenhof tamen iĝis Ludwik (de8). Tiun Ludwik transprenis ankaŭ la enciklopedio Das neue
„freŝigi” Zamenhofon per la antaŭnomoj Ludwik Lazarus (de10). Aliaj germanaj enciklopedioj tamen ne sekvis ĝin, eĉ nuntempe refoje aperis la antaŭnomoj Ludwig kaj
kvankam ekzistas ankaŭ aliaj solvoj. Por parolantoj de la angla lingvo grava inform-fonto estis Encyclopaedia Britannica, kiu en 1910 (en1) jam menciis L. Zamenhof. Sed kiu estas tiu L.? La enigmo duobliĝis en 1926, ĉar laŭ la nova eldono de Encyclopaedia Britannica jam temis pri L. L. Zamenhof. Nur post la dua mondmilito en 1958 kaj nur la por la aŭstralianoj evidentiĝis, ke temas pri Lazarus (en5). Post The Aŭstralian Encyclopaedia ankaŭ la eldonejo Pinguin akceptis tiun solvon (en9). Sed kio pri L. L.? En 1958 ankaŭ tiun enigmon provis solvi Everyman’s Encyclopaedia je Ludwig Lazarus (en7), sed je tiu solvo ne estis konsento. Laŭ The Encyclopedia Americana temas pri Lazarus Ludwig (en8), sed nur por usonanoj. Laŭ la 10
internacia eldono de la sama enciklopedio temas pri Ludovic L. (en15), kvankam iom poste Academic American Encylopedia deklaris lin Ludwik Lazar (en17). Pli malfeliĉa sorto trafis legantojn de aliaj enciklopedioj, en kiuj laŭ la artikolo Esperanto temas pri Louis, sed laŭ la artikolo Zamenhof pri Ludwig Lazarus (en12, en13). En la jaro 1991 The New Encyclopaedia
nomo disvastiĝis en italaj, hispanaj kaj francaj enciklopedioj en la okdekaj-naŭdekaj jaroj, tamen ne en la anglaj. Tiu serio de falsaj informoj certe ne finiĝis, ĉar la anglalingvaj eldonejoj ankoraŭ ne provis ĉiujn matematike eblajn nomkombinaĵojn kaj nomvariaĵojn.
La hungara formo de Ludoviko devus esti Lajos, sed tiu nomo aperis nur en unu enciklopedio (hu5), aliloke troveblas Ludwig Lazarus (hu2), Lazar Ludwig (hu4), Ludwik (hu21), L. Ludowik (hu9, hu13), L.L. (hu8), L. (hu10) kaj Eleazar (hu14). Ankaŭ hungaraj esperantistoj ne intencis konstati lian nomon, sed nur elekti ion plaĉan, propagandcele taŭgan. En la Esperanta subkulturo kvazaŭ religia kredo, pseŭdo-aksiomo estas, ke la nomo de Lazaro Ludoviko Zamenhof estas mondvaste konata. Envere tiu nomo ekster la Esperantio Yüklə 224,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|