Lecture №9. Molding of powder materials

Gidrostatik va izostatik presslash.
Bu presslash turlari asosan juda katta xajimdagi shakllarni presslash uchun qo’llaniladi. Gidro yoki izo so’zlari presslash bosimini qanday usulda xosil qilish turiga tegishli bo’lib gidro-suyuklik yordamida bosim xosil qilish bo’lsa izo gaz yoki boshqa muxitlarda bosim xosil qilingaligini bildiradi Bu usullar balandligi 1 m dan katta bo’lgan devor qalinligi 50 mm bo’lgan shakllarni presslash imkoniyatlarini yaratadi. Bunda presslangan shaklning butun xajmi bo’yicha xossalari bir xil bo’lishligi ta‘minlanadi. Xozirgi paytda rivojlangan mamlakatlarda o’lchamlari katta bo’lgan detallar aynan shu usulda ishlab chiqariladi.[2-4]

Bosim esa gazni qizdirish yoki zaryadni portlatish orqali osongina yuqori darajadagi bosim xosil qilinadi. Bu esa yuqori bosimda ishlovchi qimmatbaxo nasoslarni ishlatishni kamaytiradi va ishlab chiqarish suratini oshiradi.

• Bosim esa gazni qizdirish yoki zaryadni portlatish orqali osongina yuqori darajadagi bosim xosil qilinadi. Bu esa yuqori bosimda ishlovchi qimmatbaxo nasoslarni ishlatishni kamaytiradi va ishlab chiqarish suratini oshiradi.

9.3 Presslash kuchini xisoblab topish

Presslash kuchi:

• P = qFn, t.

bunda q – kukun zichlanishi uchun zarur bo’lgan bosim t/sm2;

F – presslash yuzasi sm2;

n – bir varakay preslanayotgan detallar soni.

Kukun zichlanishi uchun zarur bo’lgan bosim miqdori kukun materialning: kimyoviy tarkibiga, kukun zarracha o’lchamiga va kukunning texnologik xossalariga bog’liq bo’ladi. Kukunning kimyoviy tarkibiga ko’ra kukun zichligini aniqlashda ham bir necha usullarni oldingi maruzalarda tanishtirib o’tildi. Kukun zarracha o’lchamiga ko’ra zarur bo’lgan bosim miqdori kukunning o’chamiga qarab o’zgaradi chunki presslanayotgan kukun o’lchami o’zgarishi press qoliga solingan kukun miqdoriga va xossalariga ta’sir ko’rsatadi. Shuning uchun u q – maxsus diagrammadan aniqlanadi, bunda asosiy ko’rsatgich kukun kimyoviy tarkibi va qoldik govaklik qiymati bo’ladi, 3-rasm.

• Kukun zichlanishi uchun zarur bo’lgan bosim miqdori kukun materialning: kimyoviy tarkibiga, kukun zarracha o’lchamiga va kukunning texnologik xossalariga bog’liq bo’ladi. Kukunning kimyoviy tarkibiga ko’ra kukun zichligini aniqlashda ham bir necha usullarni oldingi maruzalarda tanishtirib o’tildi. Kukun zarracha o’lchamiga ko’ra zarur bo’lgan bosim miqdori kukunning o’chamiga qarab o’zgaradi chunki presslanayotgan kukun o’lchami o’zgarishi press qoliga solingan kukun miqdoriga va xossalariga ta’sir ko’rsatadi. Shuning uchun u q – maxsus diagrammadan aniqlanadi, bunda asosiy ko’rsatgich kukun kimyoviy tarkibi va qoldik govaklik qiymati bo’ladi, 3-rasm.