Lecture+practice+experiment

Hosil bo‘lgan massa xona harorati (25 ^0C)da sovutiladi	Cho‘kma ajratib olinadi va qurutiladi
Hosil bo‘lgan kukunsimon qo‘rg‘oshin azidi analitik tarozi yordamida o‘lchab olinadi

3-rasm. Portlovchi qo‘rg‘oshin azidi Pb(N₃)₂ni tayyorlash jarayoni
Kerakli jiozlar: 150 ml va 200 ml distirillangan suv, 5 gr NaN₃, 0,7 gr PVA, 1,5 ml 0,35% li NaOH, 14 gr qo‘rg‘oshin nitrat, elektr isitgich, magnitli aralashtirgik, termik bardoshli kolba yoki stakan.
3-qism “Experiment”- da kursantlar detonatsiya jarayoni va uning sodir bo‘lish mexnizmini tushunishlari lozim. Buning uchun kursantlar 2-4 kishidan iborat guruhlarga bo‘linadi (xavfli moddalar bilan ishlaganda kursatlar soni 8 tadan oshmasligi shart) va detonatsiya jarayoni tajribasini bajaradi.
Kerakli jihozlar: 5-7 sm qalinlikdagi yog‘och bo‘lagi, 5-7 sm qalinlikdagi yog‘och bo‘lagi, 40-50 gr (amaliy qismda olingan) qo‘rg‘oshin azidi, qurilish skotchi, gugurt (chaqmoq), tolali ip(4-rasm).



4-rasm. Detonatsiya jarayonining soddalashtirilgan tajriba qismi

Yog‘och bo‘lagi ishonchli tekis asos ustiga o‘rnatiladi, 40-50 gr (amaliy qismda olingan) qo‘rg‘oshin azidi tog‘cha qilib to‘kiladi. Undan tahminan 40 sm masofagaga tolali ip yotqizilib (denamitdagi kabi) ustidan qurilish skotchi yopishtiriladi. Professor-o‘qituvchining ko‘rsatmasi bilan ipning uchidan gugurt (chaqmoq) yordamida ehtiyotkorlik bilan uchqun uzatiladi. Qo‘rg‘oshin azidining detonatsion portlash jarayoni kuzatiladi va portlash sodir bo‘lgan mikro hudud ko‘zdan kechiriladi. Bunda yog‘och sirti yuzasida portlash natijasida parchalanib o‘yilib qolgan maydon sathi va kengligini shuningdek, uchqun uzatilgan va portlash sodir bo‘lgan vaqt oralig‘ini sekondomer yordamida o‘lchash tavsiya etiladi.