Leksiya vlsi sistemaların joybarlaw. Tiykarǵı túsinikler. Integral sxemalardı (IS) joybarlaw evolyuciyası. Ierarxiyalıq joybarlaw hám kóp dárejeli abstrakciyalar túsinikleri. Is bahası, isenimliligi hám tezligin muǵdarlıq bahalaw

Qızıǵıwshı ushın
MAGIC topologiyasi hám makhozhno topologiyasi redaktorları haqqında tolıq maǵlıwmattı bul kitapǵa arnalǵan veb-saytda tabıwıńız múmkin. Sonıń menen birge, topologiyani jaratıw hám tekseriw boyınsha kóplegen jaqsı kitaplar basıp shıǵarıldı, bul bolsa baslanǵısh islep shıǵıwshına úlken járdem beriwi múmkin. Bir neshe mısal retinde [CleinOO],[Uye- mura95] hám [Wolf94] monografiyaları, temanıń tolıq hám jaqsı suwretlengen xarakteristikası hám talqılawın óz ishine aladı.

Leksiya 4. IP parametrlerin dáslepki esaplaw. Baylanıs liniyaları hám parazitar elementlerdi analiz qılıw. Baylanıs parametrleri. Elementlerdi analiz qılıw. Elektr ótkeriwshi modelleri. Uzatıw liniyasi. SPICE- modelleri hám irkinish effektlerin esaplaw usılları.
Integral mikrosxemalar bar ekenligin barlıq dáwirinde interkostal interkomlar " ekinshi sort" dep esaplanadı hám tek tez-tez jaǵdaylarda yamasa joqarı anıqlıqtaǵı analizdi ámelge asırıwda kórip shıǵıldı. Sub-mikronli yarım ótkezgish texnologiyaların engiziw menen bul jaǵday tez ózgerip ketti. Supero'tkazuvchilar tárepinen kiritilgen parazitik tásirinler transistorlar sıyaqlı aktiv apparatlarda gúzetiletuǵın zatlardan ayrıqsha bolıp esaplanıw, ólshew effekti menen xarakterlenedi jáne bul tásirinlerdiń áhmiyeti apparattıń ólshemlerin kemeytiw hám elektron almastırıw tezligin asırıw menen artadı. Tiykarınan, bul tásirinler tezlik, quwat sarpı hám isenimlilik sıyaqlı integral mikrosxemalar sıyaqlı zárúrli ayrıqshalıqlardı bastırıwǵa kirisiwedi. Jaǵday, sonıń menen birge, texnologiyanıń jaqsılanıwı integral mikrosxemalar ushın jáne de úlken kristalllardı ekonomikalıq tárepten aqılǵa say bolıwına alıp keledi jáne bul birlestiruvchi Supero'tkazuvchilar (interconnections) hám olar menen baylanıslı parazitar tásirinlerdiń ortasha uzınlıǵınıń asıwına alıp keledi. Joqarıdagilardan kelip shıqqan halda, yarım ótkezgish texnologiyasındaǵı óz-ara baylanıslardıń roli hám minez-qulqların anıq hám tereń analiz qılıw tekǵana kerekli, bálki zárúr bolǵan degen juwmaqqa keliw múmkin.
Bir qarawda elektron sxemanı islep shıǵıwshı bul sxemanı quraytuǵın hár qıylı apparatlar ortasındaǵı baylanıslardı basqasha ańlatıwı múmkin. Zamanagóy processler kóplegen alyuminiy yamasa mıs qatlamların hám keminde bir polikremniy qatlamın alıw imkaniyatın beredi. Kóbinese derek hám drenaj tarawların ámelge asırıw ushın isletiletuǵın p+ yamasa p+ joqarı eritpe diffuziya qatlamları da baylaw retinde isletiliwi múmkin. Bul barlıq Pro-Vodniki elektron Diagrammanıń sxematik diagrammasında kórsetilgen Pro-stymi sızıqlar, birinshi qarawda shınjırdıń ishki tásirine hesh qanday tásir kórsetpeydi. Integral mikrosxemalar islep shıǵarıw procesiniń ilgeri suwretlengen xarakteristikaınan bunday wákillik júdá jónlashtirilgan bolıwı kerek. Haqıyqattan da, zamanagóy integral mikrosxemalar kabellari quramalı geometriyani payda etedi, bul parazitar konteynerlarni, indüktansni hám qarsılıqtı keltirip shıǵaradı, bul bolsa elektrondıń minez-qulqlarına quramalı tásir kórsetedi.
Olardıń barlıǵı tarqalıw keshigiwin asıradı (yaǵnıy, tezlikti kemeytiw-háreket).
Olardıń barlıǵı energiya hám energiya spektrining tarqalıwina tásir etedi.

Sxematik wákillik Fizikalıq islew

Forma. 4. 1. Tiykarǵı tarmaq kabelining sxematik hám fizikalıq prezentaciyası. Chapdagi suwretde kórsetilgen maydan ushın fizikalıq kórinis kórsetiledi
Olardıń barlıǵı waǵırlınıń qosımsha dárekleri payda bolıwına alıp keledi, olar elektrondıń isenimliligine tásir etedi.
Islep shıǵıwshı ózin qorǵaw, analizge barlıq bug ' tásirin kirgiziw hám optimallastırıw procesin islep shıǵıw ushın qarar qabıllawı múmkin. Bunday konservativ jantasıw konstruktiv emes (hám kóbinese haqıyqıy emes).
Áwele, " tolıq" model júdá quramalı, sol sebepli ol tek júdá kishi topologiyalar ushın isletiledi. Nátiyjede, millionlap túyinlerdi óz ishine alǵan zamanagóy integral mikrosxemalar ushın ulıwma paydasız. Bunnan tısqarı, bul jantasıw áwmetsizlikke ushraydı, sebebi " terekler arqasında ormanlar kórinbeydi". Bul túyin degi sxemanıń minez-qulqı tek bir neshe tiykarǵı parametrler menen belgilenedi. Barlıq múmkin bolǵan effektlerdi esapqa alǵan halda, biz tiykarǵı súwretti jasırıwımız hám optimallastırıw hám rawajlanıw processlerin sınaq hám qáte oyınına aylantıra alamız.
Sonday etip, islep shıǵıwshı kabelning Pa-razit tásirinleri, olardıń salıstırmalı áhmiyeti hám tawıq hám bódeneden basqa quslardıń mákiyeni-qatlam usılları haqqında anıq oyda sawlelendiriwge ıyelewi kerek. Bul ápiwayı mısalda eń jaqsı suwretlengen (forma. 4. 1). Tiykarǵı tarmaqtıń hár bir ótkeruvchisi Transmitterni (yamasa transmitterlarni) qabıl etiwshiler kompleksine ulaydi hám túrli uzınlıq hám geometriyaga iye bolǵan sımlı shınjır retinde ámelge asıriladı. Keling, barlıq segmentler birdey Interkontinental qatlamda ámelge asıriladı hám dielektrik materiallar qatlamı arqalı silikon substratdan hám bir-birinen ajratıladı. (Yadıńızda bolsın, tiykarınan hámme zat júdá qıyın bolıwı múmkin.)
Forma ishinde parazitik qarsılıq, quwat hám interkontinans indüktansını esapqa alǵan halda, sxemanıń tolıq ólshemli modeli kórsetilgen. 4. 2, a. sxemanıń qosımsha elementleri túrli fizikalıq noqatlarda jaylawmaganligiga itibar beriń, lekin ótkeriwshiniń uzınlıǵı boylap bólistiriledi. Bunday wákillik ótkeriwshiniń uzınlıǵı onıń qalıńlıgınan ádewir ulken bolǵanda talap etiledi. Bul elementlerge qosımsha túrde, diagrammada ótkeriwshilerdiń parazit óz-ara tásiri ámeldegi bolıp, bul hár qıylı lastiklarning signallarınıń interferentsial óz-ara tásirine alıp keledi, bul túp sxemada esapqa alınbaydı.
Bunday sxemanıń minez-qulqların analiz qılıw, tek bir bólegin modellestiriw re-shınjırdı tekseriw júdá qıyın hám qolaysız. Jaqsıyamki, tómendegi shamalardı qabıl qılsańız, wazıypanı sezilerli dárejede ápiwayılastırıw múmkin.

О—Н	' г- -- I
	' 1 0
О <	= I >■ » О