Lənkəran bölgəsində iqlim dəyişikliyinin meşələrə təsirinin qiymətləndirilməsi

Lənkəran bölgəsində iqlim dəyişikliyinin meşələrə təsirinin qiymətləndirilməsi.
Dünyada iqlim dəyişmələri ilə bağlı gedən dəyişikliklər təbii ki, Azərbaycan Respublikasına da öz təsirini göstərir. Azərbaycan Respublikası öz iqlim müxtəlifliyi ilə fərqlənir. Ölkə ərazisində iqlim göstəricilərinin xeyli fərqlənməsi ilə əlaqədar regionlarda mikroiqlim göstəricilərinin dəyişməsi də cürbəcür olur.
Lənkəran bölgəsi karbonun sekvestrasiyası, torpağın qorunması və biomüxtəlifliyin qorunması kimi mühüm ekosistem xidmətlərini təmin edən müxtəlif növ meşələrə ev sahibliyi edir. Bununla belə, dünyanın bir çox digər regionları kimi, Lənkəran bölgəsi də iqlim dəyişikliyinin təsirlərini yaşayır ki, bu da meşələrinin sağlamlığı və dayanıqlılığına ciddi təhlükə yaradır.
İqlim dəyişikliyinin Lənkəran bölgəsində meşələrə ən görünən təsirlərindən biri də quraqlıq, isti dalğaları və tufan kimi ekstremal hava hadisələrinin tezliyinin və intensivliyinin artmasıdır. Bu hadisələr ağacların kökündən çıxarılması, torpaq strukturunun zədələnməsi və qida maddələrinin dövranının pozulması kimi meşə ekosistemlərinə birbaşa ziyan vura bilər. Bundan əlavə, onlar ağacları daha da zəiflədə və ya öldürə biləcək meşə zərərvericilərinin və xəstəliklərinin yayılması üçün əlverişli şərait yarada bilərlər.
İqlim dəyişikliyinin Lənkəran bölgəsində meşələrə digər təsiri yazın başlaması, vegetasiya dövrünün uzunluğu, payız yarpaqlarının düşməsi kimi mövsümi hadisələrin vaxtının və müddətinin dəyişməsidir. Bu dəyişikliklər meşə ekosistemlərinin incə tarazlığını poza bilər və həyatda qalmaq üçün bir-birindən asılı olan tozlandırıcılar və bitkilər kimi növlər arasında uyğunsuzluqlara səbəb ola bilər.
İqlim dəyişikliyinin Lənkəran bölgəsində meşə ekosistemlərinə dağıdıcı təsirləri, o cümlədən biomüxtəlifliyin itirilməsi, torpağın deqradasiyası və böyük miqdarda karbonun atmosferə buraxılması ilə nəticələnən meşə yanğınlarının tezliyini və şiddətini artıracağı gözlənilir.
Bu təhlükələrə cavab olaraq Lənkəran bölgəsində meşə idarəçiləri daha davamlı ağac növlərinin təşviqi, meşə örtüyünün artırılması və davamlı meşə idarəçiliyi təcrübələrinin həyata keçirilməsi kimi bir sıra uyğunlaşma strategiyaları həyata keçirirlər. Bu tədbirlər meşə ekosistemlərinin iqlim dəyişikliyinin təsirlərinə qarşı həssaslığını azaltmağa kömək edə bilər və onların yerli icmalara və daha geniş regiona kritik ekosistem xidmətləri göstərməyə davam etməsini təmin edə bilər.
İqlim dəyişikliyinin Lənkəran bölgəsində meşələrə potensial təsirlərindən biri də meşə yanğınlarının tezliyinin və şiddətinin artmasıdır. Temperaturun yüksəlməsi və yağıntıların azalması meşə bitki örtüyünü quruda bilər, bu da onu alışmağa daha həssas edir və yanğınların intensivliyini və müddətini artırır. Bu, meşə ekosistemlərinə əhəmiyyətli zərər və biomüxtəlifliyin itirilməsinə səbəb ola bilər.
Digər potensial təsir ağac növlərinin yayılması və tərkibindəki dəyişikliklərdir. İqlim istiləşdikcə bəzi ağac növləri yerli şəraitə daha az uyğunlaşa bilər, digərləri isə inkişaf edə bilər. Bu, meşə tərkibində dəyişikliklərə səbəb ola bilər, bəzi növlər üstünlük təşkil edir, digərləri isə azalır. Bunun meşə ekosistemlərinin strukturu və funksiyası, o cümlədən karbon anbarına təsirlər və ekosistem xidmətlərinin göstərilməsi üçün əhəmiyyətli təsirlər ola bilər.
Bu birbaşa təsirlərə əlavə olaraq, iqlim dəyişikliyi su dövranını dəyişdirərək Lənkəran bölgəsindəki meşələrə də dolayı təsir göstərə bilər. Yağış normalarında dəyişikliklər meşə bitkiləri üçün suyun vaxtını və mövcudluğunu dəyişə bilər ki, bu da onların böyüməsinə və məhsuldarlığına təsir göstərə bilər. Qar əriməsinin vaxtında və intensivliyindəki dəyişikliklər aşağı axındakı suyun mövcudluğuna da təsir edə bilər ki, bu da bu resurslardan asılı olan insanlara və canlı təbiətə təsir göstərə bilər.
Bütövlükdə, iqlim dəyişikliyinin Lənkəran bölgəsində meşələrə təsiri çox güman ki, həm birbaşa, həm də dolayı təsirlərlə mürəkkəb və çoxşaxəli ola bilər. Potensial təsirləri tam başa düşmək və bu dəyişiklikləri azaltmaq və onlara uyğunlaşmaq üçün effektiv strategiyalar hazırlamaq üçün əlavə tədqiqatlara ehtiyac var.