Dərman vasitəsinin istifadəsi üzrə təlimat (xəstələr üçün)
LİZİREN tabletlər
LISIREN
Beynəlxalq patentləşdirilməmiş adı: Lisinopril
Tərkibi
Təsiredici maddə: 1 tabletin tərkibində 10 mq və ya 20 mq lizinopril (lizinopril dihidrat) vardır.
Köməkçi maddələr: jelatinləşdirilmiş nişasta, qarğıdalı nişastası, kalsium-hidrofosfat, susuz mannitol, susuz
kolloidal silisium 4-oksid, maqnezium-stearat.
Təsviri
Tabletlər: bir tərəfində tableti dörd hissəyə bölən bölgü xətti olan, ağ rəngdə girdə, yastı silindrik tablet.
Farmakoterapevtik qrupu
Angiotenzinçevirici fermentin (AÇF) inhibitoru
АТС kodu: C09AA03
Farmakoloji xüsusiyyətləri
Lizinopril - orqanizmdə arterial təzyiqi və maye və duz balansını tənzim edən dərman maddəsidir. Lizinopril
damarları genişləndirməklə damarların ümumi periferik müqavimətini aşağı salır və tədricən arterial təzyiq
enir; bu zaman ürək ritminin sürəti artmır. Lizinopril ürəyin həddən artıq yüklənməsinin qarşısını alır və
miokardın funksional imkanlarını artırır. Preparat işemiyaya uğramış miokardın qan təchizatını yaxşılaşdırır.
İstifadəsinə göstərişlər
Arterial hipertenziya (o cümlədən simptomatik);
Xroniki ürək çatışmazlığı (üskükotu preparatları və/və ya diuretiklər qəbul edən xəstələrin müalicəsi zamanı
kombinəedilmiş terapiyanın tərkibində);
Hemodinamik göstəricilər stabil olan kəskin miokard infarktının ilkin müalicəsi (ilk 24 saat ərzində);
Normal arterial təzyiqli insulindən asılı xəstələrdə və hipertenziyalı insulindən asılı xəstələrdə diabetik
nefropatiya.
Əks göstərişlər
Lizinoprilə, digər AÇF inhibitorlarına və ya dərman maddəsinin hər hansı tərkib komponentlərinə qarşı
hiperhəssaslıq. AÇF inhibitorları ilə terapiya fonunda anamnezdə angionevrotik ödem, irsi və ya idiopatik
angionevrotik ödem, aortal və ya mitral stenoz və ya hipertrofik kardiomiopatiya, böyrək arteriyalarının
ikitərəfli stenozu və ya yeganə böyrək arteriyalarının stenozu, hamiləlik, laktasiya dövrü.
Əgər sizdə yuxarıda sadalanan vəziyyət və ya xəstəliklərdən biri vardırsa, dərman maddəsini qəbul
etməzdən əvvəl bu haqda həkiminizə məlumat verin.
Xüsusi göstərişlər
Ürəyin işemiyası və ya serebrovaskulyar xəstəliklər zamanı, dekompensə olunmuş xroniki ürək çatışmazlığı
olan xəstələrə lizinopril təyin edən zaman xüsusi ehtiyatlılıq tələb olunur (arterial hipotenziya, miokard
infarktı, insultun baş verməsi mümkündür). Xroniki ürək çatışmazlığı olan xəstələrdə arterial hipotenziyanın
baş verməsi böyrək funksiyalarının pisləşməsinə gətirib çıxara bilər. Arterial təzyiqi aşağı salan dərman
maddələrinin qəbul edilməsi zamanı, geniş cərrahi əməliyyata məruz qalmış xəstələrdə və ya anesteziya
zamanı lizinopril angiotenzin II-nin (reninin kompensator ifraz olunmasına münasibətdə ikincili olan) əmələ
gəlməsini blokadaya ala bilər. Müalicəyə başlamazdan əvvəl maye və duz itkisini kompensə etmək lazımdır.
Ehtiyat tədbirləri
Böyrək funksiyalarının aşkar pozğunluqları, böyrəklərin transplantasiyasından sonrakı durum, böyrək
çatışmazlığı, azotemiya, hiperkaliemiya, hemodializ, aorta dəliyinin stenozu, birincili hiperaldosteronizm,
arterial hipotenziya, serebrovaskulyar xəstəliklər (o cümlədən beyin qan dövranının çatışmazlığı) ürəyin
işemiya xəstəliyi, koronar çatışmazlıq. Birləşdirici toxumanın autoimmun sistem xəstəlikləri (o cümlədən,
sklerodermiya, sistem qurdeşənəyi) sümük iliyində qanyaranmanın tormozlanması, qidada natriumun
məhdudlaşdırılması ilə pəhriz, hipovolemik durum (o cümlədən diareya, qusma nəticəsində) qoca yaşlarda
preparatdan ehtiyatla istifadə olunmalıdır.
Yaşlı insanlarda həmin doza preparatın qanda daha yüksək dərəcədə toplanmasına gətirib çıxarır, buna
görə də, dozanın təyin edilməsi zamanı xüsusi ehtiyatlılıq tələb olunur.
Aqranulositozun əmələ gəlməsinin potensial riskini istisna etmək mümkün olmadığından qan dövrü olaraq
yoxlanılmalıdır. Poliakril-nitril-membran ilə dializ zamanı preparatdan istifadə etdikdə anafilaktik şok
meydana çıxa bilər və buna görə də dializ üçün ya digər tip membrandan istifadə olunması, ya da digər
antihipertenziv dərman maddələrinin təyin edilməsi tövsiyə olunur. Uşaq profilaktikasında (18 yaşına qədər)
lizinoprildən istifadə olunmur, belə ki, bu yaşlar üçün preparatın təhlükəsizliyi və effektivliyi müəyyən
edilməmişdir.
Nadir hallarda AÇF inhibitorlarının istifadəsi xolestatik sarılıqla başlayan və qaraciyərin ildırımvarı nekrozuna
inkişaf edən (və bəzən ölümlə nəticələnən) hallarla əlaqəli olmuşdur. Lizinopril qəbul edən şəxslərdə sarılıq
və ya qaraciyər fermentlərinin əhəmiyyətli dərəcədə qalxması müşahidə olunarsa, dərmanın qəbulunu
dayandırmaq və müvafiq tibbi tədbirlər aparmaq lazımdır.
Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri
Diuretiklər və digər hipotenziv dərman vasitələri: Lizinoprilin hipotenziv təsirini gücləndirir. Kaliumqoruyucu
diuretiklərlə (spironolakton, triamteren, amilorid), kaliumla, xörək duzunun kalium tərkibli əvəzediciləri ilə
birlikdə istifadə olunduqda hiperkaliemiyanın inkişaf riski artır (xüsusilə də, böyrək funksiyaları pozulduqda).
Qeyri-steroid iltihabəleyhinə və ağrıkəsici preparatlar (indometasin və s.) estrogenlər və adrenostimulyatorlar
Lizinoprilin hipotenziv təsirini aşağı salır.
Lizinopril litium preparatlarının xaric olmasını ləngidir.
Anesteziya vasitələri, narkotik dərman maddələri və yuxugətiricilər arterial təzyiqin aşkar şəkildə enmə riskini
yaradır.
Antasidlər və kolestiramin: mədə-bağırsaq traktında lizinoprilin sorulmasını zəiflədir.
Mielotoksiki dərman maddələrindən və lizinoprildən birlikdə istifadə etdikdə sümük iliyində qanyaranmanın
aşkar şəkildə tormozlanması baş verir.
Lizinoprilin şəkərli diabetin müalicəsində istifadə olunan peroral preparatlarla və ya insulinlə
kombinəolunmuş şəkildə istifadəsi: lizinopril hipoqlikemik effekti yüksəldir.
Əgər siz hər hansı digər dərman maddəsi qəbul edirsinizsə, Lizinopril preparatı qəbul etməzdən əvvəl bu
haqda həkimə məlumat verin.
Alkoqol preparatın təsirini gücləndirir.
Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi
Hamiləlik zamanı lizinoprildən istifadə əks göstərişdir.
Hamiləlik təsdiq olunduqda preparatın qəbulunu mümkün qədər tez dayandırmaq lazımdır. Hamiləliyin II, III
üçaylıqlarında AÇF inhibitorlarının qəbul edilməsi dölə mənfi təsir göstərir (Arterial təzyiqin xeyli dərəcədə
aşağı düşməsi, böyrək çatışmazlığı, hiperkaliemiya, kəllənin hiperplaziyası, bətndaxili ölümün baş verməsi
mümkündür). Preparatdan hamiləliyin I üçaylığında istifadə ediməsi zamanı dölə mənfi təsir göstərməsi
haqqında məlumatlar yoxdur. AÇF inhibitorlarının bətndaxili təsirinə məruz qalan yenidoğulmuş və südəmər
uşaqlar üzərində arterial təzyiqin əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşməsini, oliquriyanı, hiperkaliemiyanı
vaxtında aşkar etmək üçün diqqətlə müşahidə aparmaq lazımdır.
Lizinopril ciftdən keçir. Lizinoprilin ana südünə keçməsi haqqında məlumatlar yoxdur. Preparatla müalicə
müddətində ana südü ilə qidalandırma dayandırılmalıdır.
Nəqliyyat vasitələrini və potensial təhlükəli mexanizmləri idarəetmə qabiliyyətinə təsiri
Lizinoprillə müalicə zamanı həssas xəstələrdə hipotenziya nəticəsində başgicəllənmənin meydana çıxması
mümkündür (xüsusilə də, diuretik dərman maddələri qəbul edən xəstələrin başlanğıc doza qəbul etməsindən
sonra). Bu hallarda nəqliyyat vasitələrini idarə etmək, həmçinin riskli işlər görmək tövsiyə olunmur.
İstifadə qaydası və dozası
Qida qəbulundan asılı olmayaraq, gündə 1 dəfə daxilə qəbul olunur.
Arterial hipertenziya zamanı digər hipotenziv dərman maddələri qəbul etməyən xəstələrə gündə 1 dəfə 2,5-
10 mq təyin olunur. Effekt alınmadıqda doza arterial təzyiqin aşağı düşməsindən asılı olaraq artırılır. Adi
gündəlik dəstəkləyici doza 40 mq-dır. Tam effekt müalicəyə başlanandan adətən 2-4 həftə sonra inkişaf edir
ki, bunu da dozanın artırılması zamanı nəzərə almaq lazımdır. Əgər xəstə qabaqcadan diuretiklər qəbul
etmişdirsə, onda bu cür preparatların qəbulunu lizinoprilin qəbuluna başlamamışdan 2-3 gün əvvəl
dayandırmaq lazımdır. Əgər bu mümkün deyilsə, lizinoprilin başlanğıc dozası gündə 5 mq-dan artıq
olmamalıdır. Bu halda birinci doza qəbul edildikdən sonra bir neçə saat ərzində həkim nəzarətinin aparılması
lazımdır (maksimum təsirə təxminən 6 saatdan sonra nail olunur), çünki arterial təzyiqin xeyli dərəcədə aşağı
düşməsi baş verə bilər.
Renovaskulyar hipertenziya və ya renin-angiotezin-aldosteron sisteminin aktivliyinin artmış olduğu digər
vəziyyətlərdə də, gücləndirilmiş həkim nəzarəti altında (arterial təzyiqə, böyrəklərin funksiyalarına, qan
zərdabında kaliumun konsentrasiyasına nəzarət) aşağı başlanğıc dozanı - gündə 2,5-5 mq təyin etmək
məqsədə uyğundur. Dəstəkləyici dozanı, ciddi həkim nəzarətini davam etdirməklə dinamikadan asılı olaraq
təyin etmək lazımdır.
Böyrək çatışmazlığı zamanı, lizinopril böyrəklərlə xaric edildiyindən başlanğıc doza kreatinin klirensindən
asılı olaraq təyin edilməlidir, sonra reaksiyaya uyğun olaraq böyrək funksiyalarına, qan zərdabında kaliumun,
natriumun səviyyəsinə tez-tez nəzarət edilməsi şəraitində dəstəkləyici dozanı müəyyən etmək lazımdır.
Kreatinin klirensi ml/dəqiqə Başlanğıc doza mq/gün
30-70 5-10
10-30 2,5-5
10-dan az
2,5
(hemodializlə müalicə olunan xəstələr də daxil olmaqla)
Maksimal gündəlik doza - 40 mq/gün–dən çox olmamaq şərtiylə.
Ürək çatışmazlığı zamanı - bir dəfəyə 2,5 mq doza ilə başlayır, sonradan doza adi dəstəkləyici dozaya 5-10
mq-a qədər tədricən artırılır. Adətən 20 mq/gündən yüksək doza təyin olunmur. Lizinoprillə müalicəyə
başlayana qədər və müalicə müddətində həkim nəzarətinin aparılması (arterial təzyiqə, böyrəklərin
funksiyalarına, qan zərdabında kaliumun, natriumun səviyyəsinə nəzarət) tövsiyə olunur, çünki arterial təzyiq
xeyli dərəcədə enə və böyrək funksiyaları pisləşə bilər.
Kliniki effekt kifayət dərəcədə olmadıqda preparatın digər hipotenziv dərman maddələri ilə kombinasiya
edilməsi mümkündür.
Kəskin miokard infarktı (kombinəedilmiş terapiyanın tərkibində)
İlk simptomatikadan 24 saat keçəndən sonra və yalnız stabil hemodinamika zamanı müalicəyə başlamaq
olar. İlk günlər daxilə 5 mq, sonra günaşırı 5 mq, iki gündən sonra 10 mq və gündə 1 dəfə 10 mq qəbul edilir.
Kəskin miokard infarktlı xəstələrdə preparat 6 həftədən az olmamaq şərtilə qabul edilir.
Müalicənin başlanğıcında və ya kəskin miokard infarktından sonrakı ilk 3 saat ərzində sistolik arterial təzyiqi
aşağı olan xəstələrə (120 mm c.süt və ya daha aşağı) aşağı doza (2,5 mq) təyin etmək lazımdır. Arterial
təzyiqin azalması zamanı (sistolik arterial təzyiq 100 mm c.süt və ya ondan aşağıdır) 5 mq gündəlik dozanı
əgər lazım gələrsə müvəqqəti olaraq 2,5 mq-a qədər azaltmaq olar. Arterial təzyiqin uzun müddət ərzində
əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşməsi zamanı (sistolik arterial təzyiq bir saatdan artıq müddətdə 90 mm c.süt-
dan aşağı olduqda) lizinoprillə müalicəni dayandırmaq lazımdır.
Diabetik nefropatiya
İnsulindən asılı olmayan şəkərli diabetli xəstələrdə gündə 1 dəfə 10 mq lizinopril təyin olunur. Oturaq
vəziyyətdə diastolik arterial təzyiqin 75 mm c.süt-dan aşağı düşməsinə nail olmaq üçün dozanı, lazım
gələrsə, gündə 1 dəfə 20 mq-a qədər artırmaq olar.
İnsulindən asılı şəkərli diabetli xəstələrdə oturaq vəziyyətdə diastolik arterial təzyiqin 90 mm c.süt-dan aşağı
olmasına nail olmaq üçün həmin doza təyin olunur.
Yaşlı xəstələrdə tez-tez arterial təzyiqin daha uzun müddətli əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşməsi müşahidə
olunur ki, bu da lizinoprilin xaricolma sürətinin azalması ilə bağlıdır (müalicəyə 2,5 mq/gün doza ilə başlamaq
tövsiyə olunur).
Əlavə təsirləri
Ümumi əlavə təsirləri: yorğunluq, əhval-ruhiyyənin pisləşməsi, asteniya, qızdırma, qızarma, anafilaktik
reaksiyalar, döş qəfəsində xoşagəlməz hissiyyatlar, mialgiya, artralgiya, vaskulitlər.
Ürək-damar sisteminə: arterial təzyiqin azalması, aritmiyalar, döş qəfəsində ağrılar, stenokardiya, nadir
hallarda - ortostatik hipotenziya, başgicəllənmə, taxikardiya, ürək döyüntülərinin artması, miokard infarktı,
beyinin tranzitor işemiyası və insult, atrioventrikulyar keçiriciliyin pozulması.
Sidik-cinsiyyət sisteminə: böyrək funksiyalarının pozulması, oliquriya, anuriya, kəskin böyrək çatışmazlığı,
uremiya, proteinuriya.
Tənəffüs sisteminə: quru öskürək, boğazda iltihab, xırıltılı səs və bronxit, nadir hallarda - dispnoe, sinusit,
rinit, bronxospazm/astma, ağciyərlərdə infiltrat, stomatit, qlossit və ağızda quruluq, ayrı-ayrı hallarda - dilin,
qırtlaqüstünün və/və ya qırtlağın angionevrotik ödemi, allergik alveolit.
Həzm sisteminə: bəzən – ürəkbulanma, qarında ağrılar, dispepsiya, nadir hallarda - qusma, iştahanın
azalması, ishal, qəbizlik. Nadir hallarda hepatosellülar və ya xolestatik sarılıq, hepatit. Tək-tək hallarda -
pankreatit, bağırsaq obstruksiyası.
Dəri örtüklərinə: bəzən – məxmərək, dəri qaşınması, üzün, dodaqların və/və ya ətrafların angionevrotik
ödemi. Nadir hallarda dərinin ağır reaksiyaları (pemfiqus, multiformalı eritema, eksfoliativ dermatit, Stivens-
Conson sindromu və toksiki epidermal nekroliz) ayrı-ayrı hallarda alopesiya, fotosensibilizasiya, tər ifrazının
artması, onixolizis və Reyno sindromunun kəskinləşməsi təsvir edilmişdir.
Sinir sisteminə: bəzən başağrısı və yorğunluq; nadir hallarda yuxululuq, depressiya, yuxunun pozulması,
potensiyanın zəifləməsi, tarazlığın pozulması, paresteziyalar, əzələlərin qeyri-iradi dartılması, əhval-
ruhiyyənin labilliyi, huşun dolaşıqlığı, qulaqlarda küy, görmə pozğunluqları, dadın dəyişilməsi və müvəqqəti
olaraq itirilməsi.
Qanyaradıcı orqanlara: leykopeniya, trombositopeniya, neytropeniya və ya eozinofiliya, aqranulositoz,
anemiya (hemoqlobinin azalması, eritrositopeniya); çox nadir hallarda sümük iliyinin depressiyası, hemolitik
anemiya, limfadenopatiya, autoimmun xəstəliklər.
Metabolizm və qidalanma pozğunluqları: çox nadir hallarda hipoqlikemiya.
Reproduktiv sistem və süd vəzilərinin pozğunluqları: nadir hallarda ginekomastiya.
Endokrin pozğunluqlar: antidiuretik hormonun ifrazının pozulması.
Laborator göstəricilər: hiperkaliemiya, hiponatriemiya, sidik cövhərinin və kreatininin səviyyəsinin artması;
nadir hallarda "qaraciyər" transaminazalarının aktivliyinin artması, hiperbilirubinemiya.
Əgər sizdə bu cür və ya yuxarıda qeyd edilməyən simptomlar meydana çıxarsa, dərman maddəsinin
qəbulunun davam etdirilməsi haqqında həkiminizlə məsləhətləşin!
Doza həddinin aşılması
Simptomları: arterial təzyiqin əhəmiyyətli dərəcədə aşağı düşməsi, şok, bradikardiya, elektrolit balansının
pozulması və böyrək çatışmazlığı.
Müalicəsi: simptomatik terapiya, venadaxilinə mayelərin yeridilməsi, arterial təzyiqə, kreatinin səviyyəsinə,
su-elektrolit balansına nəzarət və sonuncunun normallaşdırılması. Əgər doza həddinin aşılması yaxın
zamanlarda baş vermişdirsə, mədə yuyulmalı, adsorbent və natrium sulfat yeridilməlidir. Lizinopril
orqanizmdən hemodializ yolu ilə xaric edilə bilər.
Dərman maddəsinin doza həddinin aşılması zamanı təcili olaraq həkiminizə müraciət edin! Əgər siz dərman
maddəsinin növbəti dozasını qəbul etməyi unutmusunuzsa, təcili olaraq preparatı qəbul edin. Əgər növbəti
qəbul vaxtı yaxınlaşırsa, buraxılmış dozanı qəbul etməyin. Dərmanın qəbulunu həkimin göstərişlərinə uyğun
olaraq davam etdirin və dozanı ikiqat artırmayın.
Buraxılış forması
Blisterdə 10 tablet. 2 blister içlik vərəqə ilə birlikdə karton qutuya qablaşdırılır.
Saxlanma şəraiti
25°C-dən aşağı temperaturda, uşaqların əli çatmayan yerdə saxlanmalıdır.
Yararlılıq müddəti
Yararlılıq müddəti qablaşdırıldığı qutunun üzərində göstərilmişdir.
Yararlılıq müddəti bitdikdən sonra istifadə etmək olmaz.
Aptekdən buraxılma şərti
Resept əsasında buraxılır.
İstehsalçı
AC HELCOR
Dr. Victor Babesh küç. 50, Baia Mare, Maramures, Rumıniya
Dostları ilə paylaş: |