M a t m u r o d o V f. M

hokimiyatlar bilan o ‘zaro munosabat tajribasi. 
0 ‘tkazilgan tahlil 
natijalariga k o ‘ra hokim iyat xodim lari N N T ni integratsiyalashgan va inte- 
gratsiyalashm agan deb ikki guruhga ajratishadi. H okim iyat bilan yaqindan 
ham korlik qiluvchi N N T ni integratsiyalashganlar guruhiga q o ‘shishadi. Bu 
guruhning asosini davlat m adadida tuzilgan tashkilotlar (dehqonlar uyush-
35

---

masi va ferm er xo‘jaliklari, tovar ishlab chiqaruvchilar va tadbirkorlar pala­
tasi va shu kabilar) tashkil etadi.
Ayni paytda integratsiyalashgan N N T ning qonun yaratish jarayonida 
o ‘z takliflari bilan faol qatnashishlari kuzatilm aydi. N N T b iro r b ir hududiy 
reja yoki dasturini tayyorlash yoki am alga oshirishga tashabbuskor bo 'lib
chiqqanligi qayd etilm agan. Savol-javob o ‘tkazilganda N N T la rd an birorta- 
si ish faoliyatida qonun ishlab chiqish jarayoniga taklif kiritm agan.
Integratsiyalashgan N N T asosan davlatning turli ijtim oiy-iqtisodiy das- 
turlarini tayyorash va am alga oshirish bosqichlarida jalb etiladi. U shbu ta d ­
birlar odatda tashkilotlam ing turli tadbirlarni uyushtirishlariga, jam o atch i- 
lik bilan ishlashlariga yordam tarzida kechadi. Konsalting xizm ati, axborot - 
larni to ‘plash, tahlil qilish kabilar y o ‘lga qo'yilm agan.
Integratsiyalashmagan N N T bilan hokim iyatlar hamkorlik qilishni istash- 
maydi. Hokim iyat xodimlarini N N T ishlarining natijalari qiziqtirmaydi. U lar 
N N T ni m oddiy va m a’m uriy yordam ga m uhtojlar deb bilishadi. N N T ning 
m aqsadi, o ‘m i, xizm ati ular uchun unchalik oydin emas.
H okim iyat xodim larining fikriga k o 'ra N N T bilan yaqindan ham korlik 
qilish hokim iyatning aholiga ko'rsatayotgan yordam ini, ya’ni N N T ning 
im koniyatlarini ishga solib bu yordam lar m onitoringini o ‘tkazishni yanada 
yaxshilash m um kin.
Bu yo'nalishda, a w alo , fuqarolarning o ‘z - o ‘zini boshqaruv organlari 
(m ahalla q o ‘m italari) faoliyat k o'lam ini kengaytirish, nodavlat tashkilotlari 
va boshqa jam o at tashkilotlarining davlat hokim iyati organlari bilan alo- 
qasini kuchaytirish, h ar bir oila va uning h a r b ir m ehnatga layoqatli a’zosining 
o 'z farovonligini oshirishga qatnashishini faollashtirish m uhim .
N N T va quyi darajadagi ko ‘p sonli tuzilm alarning inson taraqqiyotini 
yaxshilash jarayonlariga jalb etilishi ishtirok hajmidagi hozirgi nom utanosib- 
liklam i b arta raf qilish va jarayon qatnashchilarining optim al o 'z aro aloqa 
sxem asini shakllantirish im konini beradi. Bu yangi shakl tep ad an pastga va 
pastdan tepaga aloqa tarixini o 'z id a jam lab, shu bilan inson taraqqiyotining 
yanada yaxshiroq rivojlanishiga ko'm aklashadi.