M. agayev, D. C.ƏSGƏrov fiZİkadan laboratoriya iŞLƏRİNƏ RƏHBƏRLİK

T
əcrübi qurğunun təsviri

Təcrübi qurğunun sxemi Şəkil 2 –də təsvir edilmişdir.

Burada L-işıq mənbəyi, Ş-şkala, F- fotoelementdir.
İşin gedişi

1. 
   Fotoelementi işıq mənbəyindən müəyyən məsafədə qoymaqla fotoelmentlə mənbə arasındakı R-məsafəsini təyin edin.
   
2. 
   Fotoelementi mikroampermetrlə birləşdirdikdən sonra fotoelementin onun səthini etaion lampa ilə işıqlandırın və mikroampermetrdə yaranan fotocərəyanın qiymətini qeyd edin.
   
3. 
   Fotoelementin işığa həssas olan hissəsinin diametrini ölçməklə (8) ifadəsinə əsasən onun həssaslığını təyin edin.
   
4. 
   Təcrübəni, fotoelementlə işıq mənbəyi arasındakı məsafənin (R) müxtəlif qiymətləri üçün təkrar edin.
   
5. 
   Alınmış nəticələr əsasında təcrübənin nisbi xətasını hesablayın.
   

Hesablama cədvəli

№	R, m	i,mkA	d,m	J, Lm	,A/Lm
1
2
3
4

Laboratoriya işinə aid suallar. Fotoeffekt hadisəsi, daxili və xarici fotoeffekt. Ləngidici (tormozlayıcı) gərginlik. Fotoeffktin qanunları. Fotometriya.
LABORATORIYA IŞI № 34

İŞIQ DIODU VASITƏSILƏ PLANK SABITININ TƏYINI

İşin məqsədi: Plank sabitinin təyini usullarından biri ilə tanış olmaqdır.

Ləvazimat: İşıq diodu, duzləndirici, voltmetr, optik kürsü, difraksiya qəfəsi və xətkeş.

Qisa nəzəri məlumat.




Hələ 100-il bundan əvvəl alman fiziki Maks Plank ilk dəfə işığın təkcə dalqa təbiətinə deyil, həm də kvant xassəsinə malik olması haqqında fikir söyləmişdir. Mütləq qara cisimin şüalanma enerjisinin spektrdə paylanma qanununu öyrənərkən Plank aşkar etmişdir ki, közərmiş cisimlərin şüalanması kəsilməz olmayıb, ayrı-ayrı porsiyalarla - kvantlarla baş verir və bir kvant enerjisi -yə bərabərdir. Burada -elektromaqnit dalğasının (işığın) tezliyi, h - mütanasiblik əmsalı olub Plank sabiti adlanır. Fizikanın sonrakı inkişafı göstərdi ki, h fundamental sabit olub fiziki kəmiyyətlərin diskret olması xassəsinin önəmli rol oynadığı fiziki hadisələri təyin edir. Bu kəmiyyətin ölçü vahidi enerji ilə zamanın vurma hasilinə bərabərdir.