M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

(fle xio )
d e b a t a l a d i .
B a c h a d o n n i n g o g ‘ishidagi k abi, b u r c h a k n i n g q a y t o m o n g a
o c h ilg a n lig ig a q a r a b b a c h a d o n e g ilis h in in g q u y id a g i tu rla ri 
fa rq la n a d i;
•
anteflexio —
b a c h a d o n n i n g n o r m a l , tipik vaziyati;
•
retroflexio —
b a c h a d o n n i n g o r q a g a e n g a s h g a n vaziyati;
•
lateroflexio —
b a c h a d o n n i n g c h a n o q y o n d e v o r ig a
qayrilga n b o ‘lishi.
B a c h a d o n n i n g tan asi bilan b o ‘yni o ‘rtasidagi b u r c h a k o l ­
din g a o c h ilg a n , b a c h a d o n tan asi h a m o ld in g a q a r a g a n , q indagi 
qism i esa o rq a g a
va pastga y o ‘n a lg a n v az iyatini 
norm al (tipik)
vaziyat
(
anteflexio-versio uteri)
d e b h is o b la n a d i. Bu vaz iy a td a 
b a c h a d o n b o ‘y n i n i n g tash q i teshigi in te rsp in a l c h iz iq , y a ’ni 
ikkala 
spinae ischii
ni b irla sh tiru v c h i c h iz iq r o 'p a r a s i d a b o ‘ladi.
B a ch a d o n vaziyati tipik vaziyatdan keskin farq qiladigan 
darajada o kzgargan boMsa, 
bachadonning patologik vaziyati
deb 
aytiladi.
B a c h a d o n v a z i y a t i n i n g q u y i d a g i o ' z g a r i s h l a r i t a f o v u t
q ilin a d i (52, 53, 5 4 -r a s m la rg a q a ra n g ):
- o ' z g a r g a n
p o z i t s i y a
(p o sitio ),
y a ’n i b a c h a d o n n i n g
76

---

52-rasm .
B a c h a d o n v a q i n
o l d
d e v o r i n i n g q i s m a n
t a s h ­
q a r i g a c h i q i s h i
( b a c h a d o n
b o ‘y n i c h o ‘z i l g a n ) .
53-rasm .
B a c h a d o n n i n g
t o ‘l i q t a s h q a r i g a c h i q i s h i .
c h a n o q b o ‘shIig‘id a u yoki bu 
t o m o n g a b u t u n l a y siljib qolishi 
(su rilis h i);
- b a c h a d o n n i n g g o r i z o n t a l
o g i s h i
(versio),
a y n i v a q td a b a ­
c h a d o n ta n a s i bilan b o ‘yni o ‘rta- 
sidagi b u r c h a k deyarli tekislan ib
k e ta d i 
(a n te -, retro-, laterover­
sio);
-
k u c h a y g a n yoki o ‘zg a rg an
e g i l i s h
( fle x io )
—
b a c h a d o n
b o ‘y n i 
b i l a n t a n a s i o ‘rta s id a g i 
b u r c h a k o ‘tk irro q b o l a d i 
(a n te­
fle xio pathologica, retro-, latero­
versio);
-
b a c h a d o n uzunasiga ketgan o ‘z o ‘qi b o lylab buriladi (5 4 - 
ra s m )
(torsio);
-
b a c h a d o n a g ‘d arilib c h iq a d i 
(inversio uteri).
B a c h a d o n n in g su rilish i (d ispositio)
a ’z o n i n g p a t o l o g i k
vaziyati h iso b la n a d i. B u n d a b u t u n b a c h a d o n o ld in g a , o rq a g a
y o k i 
y o n
t o m o n g a t o r t i l g a n , y o x u d
n o r m a d a n t a s h q a r i
k o ‘ta rilg a n
(elevatio)
yoki pastga tu s h g a n
(descensus uteri)
yo
b o ‘l m a s a ,
n i h o y a t , j i n s i y y o r i q d a n
t a s h q a r i g a c h i q q a n
(p ro la p su s u teri)
b o ‘l a d i .
B a c h a d o n n i n g q a y s i t o m o n g a
siljishiga q a r a b q u y id a g ila r ta fo v u t qilinadi:
•
antepositio —
o ld in g a surilish;
77
5 4-rasm .
B a c h a d o n n i n g o ‘z 
o ‘q i a t r o f i d a b u r a l i s h i .

---

• 
retropositio —
o r q a g a surilish;
•
lateropositio —
yo n t o m o n g a surilish.
D u g la s b o ‘sh lig bidagi o ‘s m a la r , q o n quyilishi sababli b a ­
c h a d o n o ld in g a suriladi 
(antepositio,
5 5 - r a s m ) . 
B a c h a d o n n i 
q o rin d e v o rig a y o p ish tirish operatsiy a si ( b a c h a d o n ven tro fik - 
satsiyasi) d a s h u n d a y vaziyat s u n 'i y y o ‘l bilan v u ju d g a kel- 
tiriladi.
D u m g ‘a z a - b a c h a d o n
b o y l a m l a r i
q i s q a r g a n d a ,
s h u -
n i n g d e k , yalligM anish j a r a y o n i
n a tija s id a t o r t m a l a r p a y d o
b o i g a n d a , b a c h a d o n k o ‘p i n c h a o r q a g a surilib q o lad i 
(retro­
positio).
B a ’z a n b a c h a d o n d a n oldingi o ‘s m a l a r bu a ’zolarn i 
o r q a g a su rib y u b o ra d i. T e k s h ir is h d a n o ld in h a m i s h a q o v u q n i 
b o ‘sh a tish z a ru r, c h u n k i toMib k etg a n q o v u q b a c h a d o n t a n a ­
si ni o r q a g a itaradi. 
Retropositio
d a b u tu n b a c h a d o n b a ’z a n
d u m g ‘a z a s u y a g in in g b o tiq q is m id a y o tad i ( 5 6 - r a s m ) .
C h a n o q n i n g q a r a m a - q a r s h i y a rm id a g i o ‘s m a yoki k let- 
c h a tk a d a g i infiltrat b a c h a d o n n i c h a n o q n i n g y o n d e v o rig a t a q a b
q o byishi n atijasida b a c h a d o n y o n t o m o n g a suriladi 
(latero­
positio).
B u n d a n ta sh q a r i, yallig‘lan ish ja r a y o n l a r i d a n keyin 
b a c h a d o n s e r b a r b o y la m la rin in g b u r is h ib qolishi tufayli b a c h a ­
d o n y o n t o m o n g a surilishi m u m k in .
T u x u m d o n o r t i q l a r i n i n g b o y l a m l a r o 'r t a s i d a j o y la s h g a n
o ls m a la ri, q in o ‘sm a la ri q in a tre z iy a sid a q in g a t o lp la n g a n q o n
( g e m a to k o lp o s ) , t o ‘g ‘ri i c h a k o ‘sm a la ri va s h u n g a o ‘x s h a s h la r
5 5-rasm .
B a c h a d o n n i n g
o l d i n g a s u r i l i s h i
(antepositio).
5 6-rasm .
D u m g ‘a z a -
b a c h a d o n
b o y l a m l a r i n i n g
q i s q a r i s h i
s a b a b l i
b a c h a d o n n n i n g o r q a g a
s u r i l i s h i
(retropositio).
78

---

b a c h a d o n n i k ich ik c h a n o q b o ‘shlig‘id an surib y u b o rish i n a ­
tijasida b u a ' z o k o ‘tarilib q o la d i 
(elevatio).
S h u n d a y vaziyatni 
s u n ’iy y o ‘l bilan b a c h a d o n tu b in i q o rin dev o rig a b a l a n d r o q
y o p is h tir ib v u ju d g a keltirish m u m k in .