M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

H a ra k a t algoritm i
q u y id a g ic h a :
— b e m o r g a q a t ’iy y o to q rejimi bu y u rilad i;
— a g a r b e m o r h u s h id a boMsa, u n i tin c h la n tiris h g a h a ra k a t 
qilinadi;
— zu d lik bilan s h ifo k o r va la b o r a n t ch a q irila d i;
— q o r in g a m uzli xalta q o ‘yiladi;
— b e m o r g a ichishga va yeyishga ruxsat b erilm a y d i;
— o g ‘riq q o ld iru v c h i dori va s p a z m o litik la r q ilin m a y d i;
— zu d lik bilan q o rin b o ‘shlig‘ida o ‘tk a z ila d ig a n o p eratsiy a 
u c h u n steril stol tayy o rla n ad i;
— q o n g u ru h i a n iq la n a d i;
— arte rial b o s im o ‘lc h a n a d i, p uls sa n a la d i;
— s h ifo k o r b u y u rg a n k o ‘r s a tm a la r bajariladi.
176

---

T u x u m d o n a p o p le k s iy a si
T u x u m d o n a p o p le k s iy a s i 
{apoplexiya ovarii)
o v u la ts iy a
d a v r id a fo llik u la yorilishi n atijasida t u x u m d o n p a r e n x im a sig a
q o n quyilishi va u n in g t o ‘q i m a b u tu n lig in in g buzilishi h a m d a
q o r in b o ‘sh lig ‘iga q o n o q ishi bilan b o s h la n a d i. Bu h o la t 16— 
30 yoshli a y o lla r d a kuzatiladi.
T u x u m d o n a p o p lek siy a si ayol jin siy a ’z o la r in in g yallig6- 
lanish kasalliklari n atijasida kelib c h iq a d i. U n d a t u x u m d o n
q o n to m ir la r i n i n g o ‘tk a z u v c h a n lig i buzilib, t u x u m d o n k ap su - 
lasi yorilad i v a q o rin b o ‘sh lig ‘iga q o n ketadi.
T u x u m d o n a popleksiya si ayol jis m o n i y z o ‘riq q a n d a , o g ‘ir 
yu k k o ‘t a r g a n d a , sh ik a stla n ish n atijasida h a m kelib chiqishi 
m u m k i n .
K linikasi. 
K asa llik t o ‘s a t d a n q o r i n n i n g pastki s o h a s id a
k u ch li o g T iq bilan b o s h la n ib , b u t u n epigastral so h a g a , t o ‘g ‘ri 
ic h a k k a irra d ia tsiy a b e ra d i. O g ‘riq b o sh a y lanishi, h u s h d a n
k etish, sov u q t e r b o s is h i, k o ‘ngil a ynishi va qayt qilish bilan
kuza tilad i. K linik k o ‘rinishiga q a r a b t u x u m d o n ap o p lek siy a sin i 
3 tu rg a b o ‘lish m u m k in :
— ogT iq li;
— a n e m iy a li;
— aralash.
O g ‘riq t o ‘g ‘ri ic h a k k a h a m o ‘tadi. B a ’z a n o g ‘riq k u c h li 
b o ‘lganligi sababli a y o ld a o ‘t k ir q o n - t o m i r y etish m o v ch ilig i 
kuzatiladi.
K a sa llik n in g a r a la sh t u r id a o g ‘riqli va a n e m i k k o ‘rin ish la r 
birg alik d a u c h ra y d i.
Q o r i n p a y p a sla b k o ‘r ilg a n d a o g T iq li, sh ish g a n va nafas 
a k tid a sust ish tiro k e ta y otga nligi a n iq la n a d i.
G in e k o l o g i k te k s h iru v d a b a c h a d o n b o ‘yni te k sh irilg a n d a
o g ‘riqli, b a c h a d o n k a t t a l a s h m a g a n , q a ttiq , b a c h a d o n ortiq lari 
va t u x u m d o n k a tta la sh g a n i a n iq la n a d i.