M L. G a d o y e V a, K. H. Sayitova I n g L i z ti LI

LESSON 6 (8 hours)
Phonetics: a) a va о unli harflarining har xil 
holatlarda o ‘qilishi.
Grammar: a) Otlaming ko‘plik soni.
b) Otlarda egalik kelishigi.
c) The Present Indefinite Tense.
Umumiy so‘roq gapda so‘z tartibi va uning ohangi. 
Text: 
a) INDEPENDENT UZBEKISTAN.
b) THE HISTORY OF UZBEKISTAN.
Dialogue.
o harfining in,n,th,v harflari oldidan o ‘qilishi
a harfining ss, st, sk, sp, th, ft harf birikmalari 
oldidan o ^ ilish i
O TLA RN IN G K O ‘P L IK SONI 
(T H E PLU RA L FO R M S O F T H E NOUNS)
Birlik sondagi otga -s (-es) q o ‘shimchasini qo‘shish 
orqali otlaming ko‘plik shakli yasaladi.
son, money 
some, someone, 
love, above 
mother, brother
grass, class, glass 
fast, past, last 
mask, ask, task 
path, bath 
craft, after
57

---

sh, s, ss, tch, x kabi undosh h arf va h a rf birikmalaridan 
tashqari boshqa undosh hamda unli xarflar
-s qo‘shimchasi undosh, unli yoki o ‘qilmaydigan «е» 
bilan tugagan otlar oxiriga qo‘shiladi.
a pen - pens , a map - maps, a tie - ties, 
a sofa - sofas, a toy- toys, a book-books
s, x, ss, sh, ch, tch kabi h arf va h arf birikmalaridan 
keyin -es qo‘shimchasi qo ‘shiladi.
a dress-dresses, a box-boxes, a dish-dishes, 
a bench - benches, a match - matches.
-es qo‘shimchasi undosh + у va f, fe bilan tugagan 
otlarga qo‘shilganda у harfi i harfiga, f harfi v ga 
aylanadi.
lady - ladies, knife - knives.
Ingliz tilida ayrim otlaming ko‘plik shakli yuqoridagi 
qoidadan mustasnodir. Bu turdagi otlar o ‘zagidagi unli 
o ‘zgarishi bilan yoki ayrim qo‘shimchalar qo‘shilishi 
bilan ko ‘plikka aylanadi:
man (erkak) - men (erkaklar) 
woman (ayol) - women (ayollar) 
tooth (tish) - teeth (tishlar) 
foot (oyoq) - feet (oyoqlar) 
ox (ho‘kiz) - oxen (ho‘kizlar)