M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

Boshqaruv tizimining tashkiliy tuzilmalari. 
K orxonaiarda 
m ateriallar oqimini boshqarish maxsus tashkiliy tuzilm alarni shakl­
lantirish va faoliyatini ta ’minlash asosida amalga oshiriladi.
Korxonaiarda logistika vazifalarini tadbiq etish yuzasidan olib 
boriladigan ishlarda korxonaning k o ‘pgina b o ‘limlari ishtirok etadi.
— marketing xizmati bozom i o ‘rganadi ham da ehtiyoji katta 
b o ‘lgan tovarlar to ‘g‘risida m a’lum otlam i to ‘playdi;
— moddiy-texnik ta ’m inot xizmati m aterial resurslarini sotib 
olishni tashkil etadi va ularning korxona icliidagi iste’molchilarga 
yetkazilishini ta ’minlaydi;
— korxonaning iqtisodiy-rejalashtirish boTimi mahsulot ishlab 
chiqarish rejasini shakllantiradi;
— ishlab chiqarish b o ‘limlari m ahsulot ishlab chiqarish vazifa­
larini amalga oshiradilar;
— korxonaning transport xizmati korxonada, korxona ichida 
va iste’molchilarga yetkazishda yuklar harakatini tashkil etadi;
— om bor xo‘jaligi material resurslarining saqlanishini va ishlab 
chiqarishga berilishini ta ’minlaydi.
— sotish xizmati va moliya bo ‘limi tashqaridagi iste’molchilarga 
m ahsulot sotilishini tashkil etadi.
Barcha yuqorida ko'rsatib o ‘tilgan bo‘limlar ishini ikki turdagi 
boshqaruv tuzilmasi muvofiqlashtirishi mum kin.
54

---

Birinchi turdagi tuzilma m untazam shtab xodimlaridan iborat. 
Bunday boshqaruvning vazifasi tovar harakatini tashkil etish 
yuzasidan korxona bo‘limlari tom onidan olib borilayotgan barcha 
ishiarni muvofiqlashtirish, birlashtirish va nazorat etishdir.
Ikkinchi turdagi tuzilm a — m untazam tashkiliy boshqaruv. 
Bu tuzilm ada tovar harakati boshqaruvchisi logistika tizim ining 
barcha vazifalarini tadbiq etilishini, shu ju m lad an , m ateriallarni 
sotib olish va egalik qilish ishlarini bevosita boshqaradi ham da 
ishlab chiqarishda materiallar oqimi harakatini nazorat qiladi.
Amalda korxonani boshqarish apparati tuzilmasining m a’lum 
bir sharoit talablari bilan bog'liq b o ig an boshqa variantlari ham 
mavjud. Chet ellarda ko'pgina firmalar o'zlarida tarkibiga tovar 
harakatining turli faoliyat jihatlarini tashkil etish uchun m as’ul 
bo'lgan boshqaruvchiiar kiritilgan doimiy komitetlami ta’sis etm oq- 
dalar. K om itetlar muvofiqlashtirish vazifalarini bajaradilar. Ayrim 
firmalar tovar harakati bo'yicha vitse-prezident lavozimlarini kirit- 
moqdalar, boshqalari materiallar oqimini samarali boshqarish bilan 
b o g iiq b o 'lim larn i ikki yoqlam a bo'ysundirishga asoslangan 
matritsaga oid mexanizmlarni yaratmoqdalar.