M muxamedova


tushib ketishi xavfidan saqlovchi keng (y o i) mavjud boigani aniq-


səhifə52/237
tarix13.12.2023
ölçüsü
#174868
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   237
Muxamedova M. Me\'morchilik asoslari

tushib ketishi xavfidan saqlovchi keng (y o i) mavjud boigani aniq-
langan. Xorsobodda biz devorlami tik shaklda ekanligini ko‘ramiz.
Barcha qal’alaming devorlari releflarida tishli qilib ko‘rsatilagan;
Misrdagi istehkomlarda biz tavsiflagandek xuddi shunday tishli
tuynuklar ko'rinadi.
Ba’zida devorlaming tishlari tashqi tomondan maskirovka quril-
malari bilan himoyalanar edi, ular qamal paytida qo'yilar va dumaloq
qalqondan iborat edi. 0 ‘z shakli va mustahkamlanish usuliga ko‘ra bu
maskirovka qurilmasi harakatlanuvchi (ko‘chma) boiar edi, uni
o ‘rnatish qulayligiga ko‘ra u oldindan himoya qilar edi (ekran vazifasini
bajar edi), goh yuqoridan himoya qilar edi. Qamal qiluvchilaming o‘qi
uni teshib o‘tish o‘miga, kuchini yo'qotar va uni harakatga keltirib, u
bo'yicha sirpanar edi.
Kiruvchi eshiklar - kirish joylari shunday qurilgan ediki, u har
qanday tasodifning oldini oson baratarf etishi mumkin edi. Xorsobodda
har bir kirish minorasimon do‘nglik bilan himoyalangan va u
qo‘riqchilar uchun xonalar joylashtirilgan uzun yoiak ko‘rinishida103.
Fortifikatsion inshoatlarga biz yuqorida tavsiflab o ‘tgan g‘alati
tuzilishdagi yer osti yoiini ham kiritish kerak. Tuproqli istehkomlami
qamal qilganda ko‘pincha yer ostidan kovlashlardan tez-tez foyda-
lanishgan. Gerodot shunday hikoya qiladiki, tinch mahal saroyning
zallaridan birida uning tuproqli poydevori orqali kovlab chiqib o‘g‘rilik
qilishgan. Bunday nohush tasodiflami bartaraf qilish uchun harakat
qilish kerak, buni yerni kovlash vaqtidagi shovqinni eshitibgina erishish
mumkin edi.
105 
Auguste Choisy. The Weald History of Architecture. London. 2009. P-70 (Огюст Шуази. Всеобщая история 
архитектуры. ООО Издательство ЭКСМО 2009 kitobning rus tilidagi talqinidan foydalanilgan) (Doorways seem 
to have been generally crowned with a brick archivolt; round-headed doors occur oftener than any others on the bas- 
reliefs, but rectangular ehamples are not wanting. In the latter case the lintel roust have been of wood, metal, or stone. 
Naturally the bronze and timber lintels have disappeared, while in but a single instance have the explorers found one 
of stone at the entrance to a ball in the palace of Sennacherib. It consists of а Ыоск of richly carved limestone, its 
sculptures are now much worn, but their motives and firm execution may still be admired Two winged dragons, with 
long necks folded like that o f a swan, face each other, the naiTow space between them being occupied by a large two- 
handled vase. Above these there is a band of carved foliage, the detoils o f which are lost in the shadow cast by a 
projecting cornice along the top of the lintel. The necklace round the throat of the right-hand dragon should be noticed X„



Yüklə

Dostları ilə paylaş:
1   ...   48   49   50   51   52   53   54   55   ...   237




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin