M. T. Gulamova analitik kimyo fanidan ma’ruza matni buxoro-2011 Taqrizchilar

Mavzu yuzasidan savol va mashqlar
1. Tortma analiz nimaga asoslangan?
2. Tortma analizning qanday usullarini bilasiz?
3. Cho’ktiriladigan va tortiladigan shakl nima? Misollar keltiring.
4. Cho’ktiriladigan va tortiladigan shakllarga qanday talablar qo’yiladi?
5. Kristall va amorf cho’kmalarni cho’ktirish shart-sharoitlarini tushuntiring.
6. Cho’ktiruvchini tanlash va unga qo’yilgan asosiy talablar.
7. Tortma analizning afzalliklari va kamchiliklarini ko’rsating.
8. Tortma analizda cho’kmalarni yuvish uchun qanday eritmalar ishlatiladi. Mis llar keltiring.
9. Gravimetrik analizda uchraydigan hatolarning asosiy manbalarini ko’rsating.
10. Moddalar miqdorini aniqlashda yo’l qo’yiladigan hatolarning qanday turlarini bilasiz?

11. 
    O’lchashning nisbiy va absolyut hatosi nima? Misolar keltiring.
    
12. 
    Magniyni Mg₂P₂O₇ holida aniqlash uchun hosil bo’lgan cho’kma massasi 0,7500 g ga teng, bo’lishi uchun MgCI₂ dan qanday miqdorda(g) olish kerak?
    
13. 
    0,0550 g AgCI cho’kmasi hosil qilish uchun 1% li NaCI eritmasidan qancha hajmda olish kerak?
    
14. 
    0,2500 g Ca²⁺ ni cho’ktirish uchun 10%-li Na₂C₂O₄ eritmasidan necha ml kerak?
    
15. 
    Tarkibida 22% Ag bo’lgan 2,0000 g qotishmadagi Ag ni AgCI ko’rinishida cho’ktirish uchun (d = 1,17 g/sm³) necha ml HCI kerak?
    
16. 
    Magnezit namunasi analiz qilinganda 0,2514 g Mg₂P₂O₇ cho’kmasi hosil qilindi. Namunada necha gramm magniy bor?
    
17. 
    Dolomitning 2,0000 g namunasidan 0,7505 g kalьciy oksidi hosil qilindi. Dolomit tarkibidagi CaCO₃ ning % miqdorini hisoblang.
    
18. 
    Aralashma tarkibida 50 % hlor bor. 0,5000 g AgCI olish uchun shu aralashmadan qancha (g) olish kerak?
    
19. 
    0,09300 gr quritilgan alyuminiy oksihinolyat cho’kmasini hosil qilish uchun AI₂(SO₄)₃ ning 0,05000 n li eritmasidan necha millilitr olish kerak?
    
20. 
    1,000 g temir-ammoniyli achchiqtosh (NH₄)Fe(SO₄)₂*12H₂O ni eritishdan hosil bo’lgan eritmadan temirni cho’ktirish uchun ammiakning 2,5 % (=0,99 g/sm³) bo’lgan eritmasidan necha millilitr olish kerak?
    
21. 
    NaCI ning 0,1200 g namunasidagi hlorid-ionlarini to’la cho’ktirish uchun 0,1000 М AgNO₃ dan necha ml olish kerak?
    
22. 
    Quritilgan PbMoO₄ ning massasi 0,3624 g keladi. Cho’kmadagi qo’rg’oshinning massasini grammlarda hisoblang.
    
23. 
    0,5844 g BaCrO₄ tarkibidagi hromning miqdorini % va grammlarda hisoblang.
    
24. 
    Kaliy tuzining eritmasidan KCIO₄ cho’kmasi olindi. Quritilgan cho’kmaning massasi 0,1526 g ekanligini bilgan holda, eritmadagi kaliyning massasini toping.
    
25. 
    0,5437 g namuna - analiz qilinayotganda modda eritmasidan 0,6343 g AgCI cho’ktirildi. Analiz qilinayotgan namuna tarkibida necha gramm hlor borligini toping.
    
26. 
    1,5495 g magnezitni qayta ishlashlaridan keyin 1,3982 g quritilgan Mg₂P₂O₇ olindi. Magnezit tarkibidagi MgCO₃ ning miqdorini grammlarda hisoblang.
    
27. 
    Tarkibida 0,0800 g Na₂HPO₄ bo’lgan eritmaga ko’p miqdorda AI(NO₃)₃ qo’shildi. Hosil bo’lgan cho’kmaning massasini hisoblang.
    
28. 
    Kimyoviy toza CaCO₃ o’zgarmas massagacha qizdirildi va 0,1525 g modda qoldi. Bunda necha gramm CO₂ ajralgan?
    
29. 
    Kimyoviy toza CaO va BaO aralashmasidan 0,5178 g CaSO₄ va BaSO₄ cho’kmasi olindi. Olingan namuna tarkibidagi Сa va Ba ning foiz miqdorini hisoblang.
    

IV Mavzu. MIQDORIY ANALIZ

Tayanch iboralar:
- miqdoriy analiz;
- miqdoriy analiz usullari ;
- miqdoriy analizdagi hatolar ;
- gravimetrik analiz ;
- gravimetrik analizning turlari ;
- gravimetrik analizni bajarish tartibi ;
- cho’ktiriladigan va tortiladigan shakl ;
- kristall va amorf cho’kma ;
- kristall cho’kmani cho’ktirish shartlari ;
- amorf cho’kmani cho’ktirish shartlari ;
- cho’ktiruvchini tanlash ;
- gravimetrik analizning afzalligi va kamchiligi ;
- gravimetrik analizdagi hisoblashlar ;
- miqdoriy analizdagi hatolar.
Tekshirilayotgan modda tarkibini tashkil etgan element yoki ion (yoki komponent) lar miqdorini aniqlashga imkon beruvchi usullar to’plamiga miqdoriy analiz usuli deb ataladi.
Miqdoriy analiz usullari tajriba mashg’ulotlarini bajarishda ishlatiladigan asboblarga ko’ra quyidagilarga bo’linadi:
1. Gravimetrik analiz
2. Titrimetrik analiz
3. Gaz analizi
4. Fizik-kimyoviy ( yoki instrumental) analiz usullari.
Ushbu qo’llanmada shulardan (ayrimlari) gravimetrik, titrimetrik va fizik-kimyoviy analiz usullariga to’htalib o’tamiz.