Hayot faoliyati xavfsizligi. Tojiboyev M. Nigmatov M
ish bilan ta’minlash, ish vaqti, dam olish vaqti, ish haqi, kafolatlar va kompensatsiyalar, mehnat m uhofazasi, ayollar mehnati, yoshlar mehnati, imtiyozlar, mehnat intizomi, nazorat, mehnat nizolari va h.k. Mehnat qonuniyatlari ish vaqtidan ortiq mehnat qilishni butunlay taqiqlaydi. lshchilar Ьат y ili bir marta 24 kundan karn b o ‘lmagan miqdorda haq to'lanadigan ta’til bilan ta’minlanadilar. Bu ulam ing mehnat faoliyatini tiklash, so g ‘liqlarini mustahkamlash imkoniyatini yaratadi. Mehnat qonuniyati o ‘smirlar mehnatini m uhofaza qilishga ham alohida ahamiyat beradi. 16 yoshga to im a g a n o ‘smirlar ishga qabul qilinmaydi. B a’zi hollarda ular korxona lcasaba uyushmasi q o ‘mitasi ruxsati bilan ishga qabul qilinishi mumkin. 16 yoshgacha b o ‘lgan o ‘smirlar uchun 24 soatli, 18 yoshgacha b o ‘lganlar uchun 36 soatli ish haftasi joriy qilingan. Ular uchun tolan ad igan ish haqi aynan shu kategoriyadagi ishlarda ishlaydigan balog‘at yoshidagi ishchilam ing o ‘rtacha ish haqidan kam b o im a slig i kerak. 0 ‘sm irlam ing tungi ishlarda, dam olish kunlarida ishlashlariga y o ‘l qo‘yi!maydi hamda ulam ing so g ‘liqlari uchun zararli b o ‘lgan ishlam i bajarishga jalb qilish taqiqlanadi. Mehnat qonuniyatlariga asosan ba’zi zararli ish sharoiti boMgan joylarda ishlovchilar uchun ustama haq to ‘lanadi yoki ish soati qisqartiriladi. Ish soatining qisqarilishi ishchining kamroq zararlanishiga olib keladi. Jumladan, kim yo sanoati korxonalarida ish soati kuniga 4 yoki 6 soat qilib belgilangan. Bundah ishlovcliilam ing 30 foizi foydalanadi. Shuningdek, zararli muhitda ishlovchilar uchun qo‘shim cha ta’til joriy qilingan b o ‘lib, u 1 2 -3 6 kungacha boMishi mumkin. Q o ‘shim cha ta’tildan ishlovchilarning 70 foizi foydalanadi. Zararli
