oy muddat bilan past oylik yoki past lavozim li ishga o ‘tkazish, ishdan b o ‘shatish javobgarligi qo‘llaniladi. Rahbar shaxslar uchun: ogohlantirish, hayfsan e ’lon qilish, bir yilgacha lavozim ni pasaytirish, ishdan b o ‘shatish javobgarligi qo‘llani!adi. 2. M a’muriy javobgarlik. Bunday javobgarlik asosan mansabdor shaxslarga nisbatan q o ilan ilad i va u 3 turda belgilanishi mumkin: - axloqiy xarakterdagi javobgarlik (ogohlantirish, tanbeh); - mablag' yoki pul undirish javobgarligi (jarima yoki musodara qilish); - shaxsiga taalluqli javobgarlik (vazifasidan chetlatish, axloq tuzatish ishlari, m a’muriy qamoq jazosi). 3. Jinoiy javobgarlik. Bunday javobgarlikka mehnat xavfsizligi qoidalarining qo‘pol buzilishi natijasida o g ‘ir jarohatlanish yoki bir necha kishining o g i r jarohatlanishi, yoki baxtsiz hodisa o i i m bilan tugasa, qoidani buzishda ayblangan rahbar xodim lar tortiladilar. Jinoiy javobgarlik rahbar xodim ni vazifasidan chetlashtirish yoki m a iu m muddatga ozodlikdan tnahrum qilish bilan belgilanadi. 4. Moddiy javobgarlik. Mehnat xavfsizligi qoida va normalarini buzgan ishchi va xizmatchilar korxona k o ‘rgan m oddiy zarami qoplashga y o ‘naltirilgan javobgarlikdir. M oddiy javobgarlik chegaralangan yoki t o iiq javobgarlik tartibida belgilanishi mumkin. Chegaralangan moddiy javobgarlikda korxonaga yetkazilgan zarar korxona rahbari b u yru giga asosan ishchi va xizm atchining oyligidan undirib olinadi. Bunda aybdor shaxsning roziligi bilan oyiigidan (uchdan biridan oshm aslik sharti bilan) 57
ushlab qolinadi.T oiiq moddiy javobgarlik jinoyat sodir bo‘lgan taqdirda