Macromedia flash 8 dasturi plan: Macromedia Flash 8 dasturi. Grafik dasturlarni yaratish

Montaj stoli va uning xususiyatlari.

Ish oblastini markaziy qismida montaj stoli joylashgan.Uni keyinchalik qisqa bo’lish uchun faqat stoil deb ataymiz.Stol obyektlari xususiyatlarini paneli va boshqalar.Masalan aksariyat Windows-dasturlarida (ofis paketlarva boshqalar)insterument paneli tarkibini boshqarish buyruqlari View(vid)menyusiga kiradi.Flashda esa bu buyruqlar Window menyusda joylashtirilgan.Taxrirlanayotgan obyektlar xususiyatlar paneli ham Boshqacharoq ko’rinishga ega.Lekin bu turdagi yangiliklar unchalik ham qiyinchilik tug’dirmaydi.Va bir nechta ish seanslardan so’ng ular tabiiydek tuyiladi.Shunday qilib ,Flash MX muxaririning ish joyi bilan tanishib chiqamiz.

Foydalanuvchi interfeysning tashkil etish.

Muxarrir foydalanuvchi interfeysni tashkil etish umumiy holda barcha Windows-dasturlar kabi standart ko’rinishga egadir.O’sha menyular to’plami,o’sha asosiy buyruqlar joylasgtirilgan eksterumentlar paneli va boshqa.Notanish bo’lgan vaqt diogrammasidir.U ham bo’lsa hozirgacha Dreamweaver bilan notanish bo’lgani uchundir.Muxarrirni ilk marotoba ishga tushirilganda asosiy oyna ustidan qo’shimcha diolog oynasi ustidan Welcome paydo bo’ladi.Bu oyna sizga ish joyini o’zingiz bo’yicha sozlash imkonini beradi.Bu juda ham foydali funksiyadir(interfeysni sozlash bo’yicha masalalarninshu bobning “foydalanuvchi ishini tashkil etish vosotalari qismida”ko’rib o’tiladi).Shuning uchun hozirgacha Welcome oynasini berkitib turing(keyinchalik Help)`menyusidagi Welcome buyrug’idan chiqarilishi mumkin .Flash MX ning oynasining muhim elemenlari.(6-rasm)

5-rasm.Properties menyusi.

6-rasm.Web sahifa yaratish.

Oddiy animatsiyalashgan filmda Flash vaqt diogrammasi kadrlarni aniq ketma ketlikda namoyish qiladi.Filmni necha marta ko’sangiz ham ular o’zgarmaydi,interaktiv filmda foydalanuvchilar(yoki tomashabin)filmni biror bir qismiga yoki saxnasiga o’tish uchun klaviatarudan sichqonchadan yoki ikkalasidan foydalanish obyektlarning joyini o’zgartirishi,ma’lumotlar kiritish,shuningdek boshqa interaktiv operatsiyalarni bajarish imkoniyatiga ega.Flash filmni interaktivligi unga senariylarning kiritilisgi hisobiga.

Flash MX asosiy oynasining strukturasi.

Qulaylik tug’dirish uchun insterumentlar paneli to’rt qismga bo’lingan.

Tolls(insterumentlar)bu qismga konkret insterumentini tanlash uchun knopkalar joylashtirilgan.Bu insterumentlar ikki qismga bo’linadi:tanlash va chizish instrumentlari Flashni avvalgi versiyalarga nisbatan,chizish insterumentlar ayrim parametrlarni o’rnatish xususiyatlar inspektori panili yordamida ham amalgam oshirish mumkin.Har bir insterumentni sozlashni o’ziga xos tomonlari keyingi bobda ko’rib o’tamiz.Agar zarurat tug’ilsa insterumentlar panilini oyna va chegaradan “uzish”va joylagtirish mumkin.

Ish oblastini yuqorisida bu oblastga tegishli bo’lgan insterumentlar paneli joylashtirilgan.Bu paneldaquyidagi interfeys elementlari joylashgan;

-strelkali knopka,bu knopka buytun saxnani taxrirlash butun rejimga qaytish imkonini beradi .Bu knopka faqat agar siz alohida elementni taxrirlashrejimida bo’sangiz ishlaydi;

-taxrirlanayotgan saxna nomi yozilgan maydon filmlarni saxnalariga avtomatik ravishda Scene nomi va saxna tartib raqami berilgan;

-taxrirlanayotgan simvol nomi yozilgan matn maydoni.Agar simvol o’z ichiga boshqa simvollardan tashkil topgan bo’lsa u holda ichma ich joylashgan simvolni taxrirlashga o’tilsa,panelda simvollar nomidan iborat zanjir yoziladi;

-saxnani tanlash knopkasi ;

-simvolni tanlash knopkasi ;

- simvolni tanlash knopkasi,bu knopka bosilganda film simvollardan iborat ro’xatli menyuochiladi.;

-ish oblasti mashtabini tanlash ro’yxati bu ro’yxatdagi ko’rsatgichlarni o’zgartirish mumkin;

Shu bilan birga stolni o’zi ham ma’lum filmga tegishlidir.Siz biror bir filmni taxrirlash uchun ochsangiz yoki yangi fayl yaratayotgan bo’lsangiz,Flash oynasida ish stoli va u bilan bog’liq vaqt diogrammasi paydo bo’ladi.Agar taxrirlanayotgan fayl bo’lmasa stol ham ko’rinmaydi.

Bu Flash hujjatli interfeys MDI (Multi document interfveys)texnalogiyasidan foydalanishda izohlanadi.Bunday ish modeli bir asosiy oyna ichida bir nechta fayllar qo’shimcha oynalar tazrirlsh uchun ochish imkoni borligini bildiradi.

Clien/Server sinfi obyektlari XMLtilida yozilgan hujjatlar (Web saxifalar)bilan ishlash mo’ljallangan.Ushbu obyektlarning matn obyetiga qo’llanishi mumkin;

MDIbir qancha qulayliklarni yarayad,bir filmdan boshqasiga sichqonchq yordamida elementlarni ko’chirib o’tishdir.Obyektni boshqa bir filmga ko’chirib o’tilganda yoki nusxa olinganda,bu obyektni barcha xususiyatlari saqlanib qoladi.Masalan knopka ko’chirilganda u bilan bog’liq amallar ham saqlanadi.

Vaqt diogrammasini tashkil etish.

Ish oblastini yuqori qismida vaqt diogrammasi paneli joylashgan.Ish stoli kabi kabi vaqt diogrammasi ham filmning aniq bir saxnasida tegishli bo’ladi.Shu bilan birga stolni o’zi ham ma’lum filmga tegishlidir.Siz biror bir filmni taxrirlash uchun ochsangiz yoki yangi fayl yaratayotgan bo’lsangiz,Flash oynasida ish stoli va u bilan bog’liq vaqt diogrammasi paydo bo’ladi.Agar taxrirlanayotgan fayl bo’lmasa stol ham ko’rinmaydi.SHunday qilib umumiy holda vaqt diogrammasi panelida quyidagi elementlar namoyon bo’lishi mumkin.

-filmning ayni vaqtdagi saxnasining qavatlari ta’rifi bu ta’rif o’ziga xos bir nechta ustunchakardan qavatlar nomi vaularni atributlari ko’rsatiladi;vaqt diogrammasining bu qismi “Animatsiyalar yaratish”bo’limida ko’rib o’tiladi.

-kadrlar shkalasidan iborat vaqt diogrammasi”o’qish kallagi ”va saxnani har bir qavati uchun vaqt diogrammasi oynasini holat satri .Bu satrda,filmni bir nechta parametrlari to’g’risida ma’lumot va ish stolidagi animatsiya kadrlarni bosgqarish knopkasi bo’ladi.

Flash filmlarni ishlatilish bir necha usullarni tadim etadi.Siz filmni syujeti va foydalanuvchi bajargan amaldan qat’iy nazar to’xtamaydigan amalni yaratishingiz mumkin.Alternativ variant animatsiyava tovushni sinxromlash.Bundan tashqari Flash tugmachalariga tovush ishlatishingiz mumkin.Bu esa tugmalarni interaktiv qiladi.Bundan tashqati Flashda tugmachalarga tovushni vaqt diogrammasini elementlarini ko’rib chiqamiz.

Kadrlar shkalasidan boshlaymiz.Shkala saxnaning barcha qavatlari uchun umumiydir.Kadrlar shkalasida kadrlar nomeratsiya o’sish tartibi ko’satilgan.Nomeratsiya qadami 5 ga teng.Alohida qavtni vaqt diogrammasi kadrlar ketma ketligini grafik tasviri ko’rinishida bo’ladi.Vaqt diogrammasida kadrlar tasvirdan juda ko’p ma’lumot olishi mumkin.Masalan kadrlar tasvirdan qaysi qavatdan animatsiyani qay usuli qo’llanganligini bilish mumkin.

Xususiyatlar inspektori.

Ko’chish-twened-animatsiyani asosiy kadrlar strelkali chiziq bilan birlashtirilgan qora nuqtalar bilan belgilanadi.Nuqtalar orasidagi masofa och ko’k rangda bo’ladi.(strelkali chiziq barcha oraliq kadrlarni almashtiradi).

Tranformtsiya twened-animatsiya uchun asosiy kadrlar strelkali chiziq bilan birlashtirilgan qora nuqtalar bilan birlashtiriladi.Nuqtalar orasida masofa och zangori rangda fonda bo’ladi.Sektli chiziq oxiri yakunlovchi kadr yo’qligini bildiradi.Qora nuqta va undan keyen kulrang kadarlar ketma ketligi bo;lgan asosiy kadr,ushbu asosiy kadrni o’zgarmasligini bildiradi.

Kichik a harfi bu kadrda Action paneli yordamida birpr bir amal belrilanganligini bildiradi.Qora nuqtalar biror tasvirlangan asosiy kadrlarning uzilmas ketma ketligi kadrma kadr animatsiya ni bildiradi.Sariq belgicha bu kadr film kadrlar o’rtasida navigatsiya qilish uchun ishlatiladigan nomlangan belgini o’z ichida olishini bildiradi va sariq belgicha yonida uning nomi ko’rinib turadi.Vaqt diogrsmmasini ko’rinishi tanlangan formatga ham bog;liq bo’ladi.Bu formatlarni tanlash Frame Viev menyusi yordamida amalgam oshiriladi.Bu menyu buyruqlari vaqt diogrsmmasining barcha qatorlariga taluqlidir.Flashda tovush bilan ishlovchilar uchun quyidagi imkoniyatlar yaratilgan;

-bo’linuvchan tovush kutubxonalari yaratish yani bir kutubxonadagi tovushni bir necha filmlarda foydalanish imkoniyatidir.

-tovush sifati va eksporti qilinayotgan filmni optimal birlashuvini tanlash maqsadida tovushli ma’lumotlarni qo’shish ko’rsasgichlarini boshqarish muallif alohida tovush yoki filmdagi barcha tovushlar uchun qo’shish ko’rsatgichini tanlashi mumkin.Bundan tashqari siz tovushni o’zgartirish uchun turli qo’shimcha effektlardan foydalanishingiz mumkin.Bundan tashqari siz tovushni o’zgartirish uchun turli qo’shimcha effektlardan foydalanishingiz mumkin.Birinchi guruhdagi buyruqlar kadr yacheykasi razmerini gorizontal yo’nalishda o’rnatishini bildiradigan quyidagi variantlar mavjud:

-Tiny(juda mayda)

-Small(mayda)

-Normal(oddiy)

-Medium(o’rta)

-Large(yirik)

Larje formatini tovush parametrlarni ko’rish uchun ishlatish maqsadga muvofiqdir.Shart(qisqa) bu buyruq kadr yacheykasi razmerini vertical yo’nalish bo’yicha kichiklashtirishni bildiradi.Bunday o’zgarish vaqt diogrammasiningchap qismi formatiga ta’sir qiladi.

Uchinchi guruhga ham yagona buyruq keltirilgan.TintedFrams(bo’yalgan kadrlar).Ushbu punkt tanlanganda animatsiyani turlizillari uchun kadrlarning rangli indekatsiyasi ishlatiladi.

Macromedia Flashda ishni osonlashtirish va rolik o’lchamlarini yaxshilash uchun simvol tushinchasi kiritilgan. Simvol quyidagicha bo’lishi mumkin.Grafika(Graphic),tugma(button),animatsion rolik(movie clip),tovush(sound).Bu imkoniyat yatarilgan obtektlar bir necha marta foydalanish imkonini beradi.Flash filmlarini AVI formatiga o’tkazikishi ularning interaktivligini yo’qolishiga olib keladi.Shuning uchun ushbu variant keng tarqalmagandir.Flash filmlarini namoyish etishni yana bir turi mavjuddir.Bu variant Flash filmni animatsiyalashgan GFI formati ga o’tkazishdir.Bu holda eksportni ikki turi mavjud :har bir foydali animatsiyani bir kadrga mos keluvchi GFI fayllar to’plami ko’rinishida yoki bir animatsiyalangan fayl ko’rinishidadir.Ekportning ikkinchi varianti afzalroqdir.Cuunki boshqa bir dastur yordamida kadrni “yig’ishga”qaraganda bu variantga fayl hajmi kichikroq bo’ladi.Dasturlash tillarida obyekt faqat shu obyektga qo’llanishi mumkin bo’lgan atributlar (xususiyatlar)to’plami va usullar ro’yxati bilan ifodalanadi.Har bir sinf obyektlari uchun o’z atributlar va usullar to’plami belgilangan.Masalan “tugma” obyekti uchun atributlar sifatida ishlatilishi mumkin.

So’ngi to’tinchi ikki buyruqdan iborat:

-previev(Avvaldan ko’rish)-bu buyruq qo’llanilganda vaqt diogrammasida animatsiyani asosiy kadrlarini kichik ko’rinishi namoyon bo’ladi.

-previev in Context-bu buyryqni har bir asosiy kadrda ikki va undan ortiq obyektlarni o’zgartirib tursa ishlatilishi maqsadga muvofiq.Negaki bu buyruq vaqt diogrammasidan kadr yacheykasiga saxnani barcha joyini topshiriladi.Lekin bu holda kadr tasvirini Previev buyrug’I ishlatiladigandan ham kichikroq bo’ladi.

Dasturlash tillarida obyekt faqat shu obyektga qo’llanishi mumkin bo’lgan atributlar (xususiyatlar)to’plami va usullar ro’yxati bilan ifodalanadi.Har bir sinf obyektlari uchun o’z atributlar va usullar to’plami belgilangan.Masalan “tugma” obyekti uchun atributlar sifatida ishlatilishi mumkin.Ish oblastidan pastki qismida xususiyatlar inspektori paneli joylashgan,agar ish oblastida biror bir obtekt tanlanmagan bo;lsa yoki obyektlarumuman bo’lmasa u holda xususiyatlar inspektori formati avtomatik ravishda o’zgaradi.Butun hujjat uchun xususiyatlar inspektori formati ko’rsatilgan.

Aniq obyekt-bu mos sinfning exzemplyaridir.Bir sinfning ikki exzemplyari bir biridan atributlar qiymatlari bilan farq qilishi mumkin.Obyekt ustida harakatlarni ifodalash shuningdek obyektning bo’ysinganligini ko’rsatish uchun odatda “nuqtali usul”qo’llaniladi.Xususiyatlar inspekyori paneli quyidagi elementlardan tashkil topgan bo’ladi:

-document(hujjat)matn maydoni,bu maydonda taxrirlanayotgan fayl nomi aks ettiriladi.

-size knopkasi,bu knopka ish stolini joriy razmerini ko’rsatadi.Bu knopka bosilda qo’shimcha Dolument Properties (xujjatlar xossalari dialog oynasi)ochiladi.Uning yordamida ish stoli razmerini o’zgartirish va qo’chimcha parametrlarni o’rnatish mumkin;

-background(fon)knopkasi,bu knopka bosilganda film fonini tanlash uchun rang palitrasi oynasi ochiladi.

-frame rate(kadelar tezligi)matn maydoni.Bu maydon yordamida animatsiyani kadrlari almashish chastotosi o’natilishi mumkin(chastota sekund kadr-frame per second fps bilan o’natiladi);

-So’roq belgisi tushirilgan knopka,HTML-hujjat formatiga kontecs\t ma’lumotnomani chaqirishi uchun xizmat qiladi;

-Yulduzcha tasviri tushirilgan knopka,bu knopka bosilganda Assibility(Dostupnost)paneli bo’ladi.Bu panel filmning barcha elementlariga qo’shimcha parametrlar o’rnatish uchun xizmat qiladi.

IZOH.shuni aytib o’tish lozimki,xususiyatlar inspektori ham boshqa panellar ham kontect bog’langandir.Yani ular yordamida boshqa obyekt haqida ma’lumot olish uchun ularni yangidan ochish shart emas,muxarrir oynasida sizga kerakli obyektni tanlasangiz bo’ldi.

Foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari.

Flash MXtarkibigi kiruvchi foydalanuvchi ishini tashkil etish vositalari ushbu dastur bilan ishlashni o’rganish vaqtini kamaytirish uchun ishlash qulayligini va ish unumdorligini oshirishga mo’ljallangandir.Birinchi maqsadga yetishush uchun rivojlangan yordam sistemasi ,bu sistema bir necha shakllardan tashkil topgan;

-HTML formatiga interaktiv ma’lumotlar sistemasi,

HTMLsahifalar ko’rinishidagi interaktiv kitob,

-10 qismli Flash film ko’rinishidagi Intraktiv darslar,

-Web orrali operativ texnik ta’minot,

-Flash filmlari to’plami,misollar to’plami bu misollar nafaqat Flashning imkoniyatlarini ko’rsatadi balki yangi filmlar yaratish uchun protolip bo’lib ham hisiblanadi.

Foydalanuvchining ish unumdorligi ish muhitning qanchalik qulay tashkil etilganligiga bogliqdir.Flash yarartuvchilarning barcha yaratgan qulayliklarga qaramay bari bir hamma foydalanuvchilar talablarini qondirish qiyindir.Shuning uchun Flash yaratuvchilari foydalalanuvchilar muxarririning o’zi uchun qulay bo’lgan korinishini o’rnatish imkonini yaratishgan.

Krossvord


A


GLOSSARY
Animatsiya – Flash dasturining asosiy harakatlari. U 2 xil bo`ladi: kadrli va avtomatik animatsiya.

Grafik tasvir – bitta kadrlar va bitta yoki bir nechta qatlamlardan iborat belgi.

Vaqt chizg`ichi – Flash dasturida animatsion harakatlarni yaratishda asosiy ish quroli. Ushbu sohada qatlam kadrlarni ko`rishimiz, ular ustida har xil amallarni bajarishimiz mumkin.

Animatsiyalashgan klip – cheklanmagan kadrlar qatlamlardan iborat belgi. Ushbu belgi o`z ichiga bir nechta boshqa belgilarni ( grafik tasvirlarni, aktiv tugmalarni va boshqa animatsion kliplarni) olishi mumkin.

Vektorli grafika – tasvirni rasmdagi joylashuvi matematik formulalar berilgan egri chiziqlar yordamida namoyish etish usuli.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1.O’zbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” Barkamol avlod- O’zbekiston taraqqiyotining poydevori. Toshkent “Sharq” nashriyoti.

2. O’zbekiston Respublikasi Davlat ta’lim Standarti O’rta maxsus kasb-hunar ta’limi “Ma’rifat” gazetasi 2000-yil 4-noyabr N86-son.

3. Dranov Vladimir “Macromedia Flash MX. Sank-Peterburg 2003-yil. 620-628-bet.

4. Aripov M. “internet va E-mailda ishlash“. Universitet nashriyoti 2006-yil 203-210-bet.

5. Begimqulov U.Sh, Mamarajov M.E, Tursunov S.K. “Flash MX dasturi va undan ta’limda foydalanish imkoniyatlari” Toshkent 2006-yil 23-42-bet.

6. http: //Web-silver.ru/

7. http: //MX-Flash.ru/

8. Sayfullayeva H.M “Geometriya” kasb-hunar kollejlari uchun. Toshkent “O’qituvchi” 2000-yil 62-64-bet.

9. Isroilov I., Pashayev Z. “geometriyadan masalalar to’plami. “Akademik litseylar va kasb-hunar kollejlari uchun sinov darsligi. Toshkent “O’qituvchi” 2000-yil 35-38-bet.