MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs 

Mərkəz

i

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

 

131 

o r f o q r a f i k ,   s t i l i s t i k   x ü s u s i y y ə t l ə r i n ə   g ö r ə   d ə  

f ə r q l ə n i r .  

M ə h z  

b u n a  

g ö r ə  

d ə  

h ə m i n  

x ü s u s i y y ə t l ə r ə   m ü k ə m m ə l     y i y ə l ə n m ə k   y a z ı l ı  

n i t q d ə n   d ü z g ü n   i s t i f a d ə   e d ə     b i l m ə k   ü ç ü n  

z ə r u r i   Ģ ə r t d i r .    

D a x i l i   n i t q .   Ġ n t e r i o r i z a s i y a   ə l a m ə t i n ə  

g ö r ə   n i t q i n   x a r i c i   n i t q d ə n   f ə r q l i   o l a n   b i r  

n ö v ü n ü   –   d a x i l i   n i t q i   q e y d   e d i r l ə r .   B u   r e a l  

k o m m u n i k a s i y a d a n  

k ə n a r d a  

b a Ģ  

v e r ə n  

n i t q d i r .  

D a x i l i  

n i t q  

i n s a n ı n  

ö z - ö z ü n ə  

f i k i r l ə Ģ m ə s i ,  

ö z - ö z ü  

i l ə  

d a n ı Ģ m a s ı  

p r o s e s i d i r .   D a x i l i   n i t q   t ə l ə f f ü z   e d i l m ə y ə n ,  

s ə s s i z   n i t q d i r .   O   ç o x   q ı s a ,   b ə z ə n   d ə   a y r ı - a y r ı  

i f a d ə l ə r d ə n   i b a r ə t   o l u r .   H ə m i n   i f a d ə   b i r   n ö v  

f i k r i n   n ü v ə s i n i   t ə Ģ k i l   e d i r .   O n a   g ö r ə   d ə  

d a x i l i   n i t q   ü ç ü n   f r a q m e n t l i y i n ,   q ı r ı q l ı ğ ı n  

x a r a k t e r i k   h a l   o l d u ğ u n u   q e y d   e d i r l ə r .   D a x i l i  

n i t q   e y n i   z a m a n d a   s ü r ə t l i   n i t q d i r .   Ə g ə r   h ə r  

h a n s ı   b i r   h a d i s ə n i   x a r i c i   n i t q i n   k ö m ə y i l ə  

ç a t d ı r m a q   ü ç ü n   x e y l i   v a x t   s ə r f   e t m ə k   l a z ı m  

g ə l i r s ə ,   d a x i l i   n i t q d ə   o n u   a n i   o l a r a q ,   s ü r ə t l ə  

t ə s ə v v ü r ü m ü z d ə n   k e ç i r i r i k .  

P s i x o l o j i   ə d ə b i y y a t d a   d a x i l i   n i t q i   x a r i c i  

n i t q i n   b i r   n ö v   ə q l i   ə m ə l i y y a t l a r ı n   f i k r ə n  

i c r a s ı n a   y ö n ə l d i l m i Ģ   t ö r ə m ə   f o r m a s ı   k i m i  

q e y d  

e d i r l ə r .  

D a x i l i  

n i t q  

m ü x t ə l i f  

m ə s ə l ə l ə r i n   ə q l ə n   h ə l l i ,   b a Ģ q a   a d a m l a r ı n  

n i t q i n i   d i q q ə t l ə   d i n l ə m ə ,   m ə t n i   ö z   –   ö z ü n ə  

( t ə l ə f f ü z  

e t m ə d ə n )  

o x u m a q ,  

f i k r ə n  

p l a n l a Ģ d ı r m a ,   y a d d a s a x l a m a   v ə   y a d a s a l m a  

z a m a n ı   ö z ü n ü   d a h a   a y d ı n   Ģ ə k i l d ə   g ö s t ə r i r .  

D a x i l i  

n i t q i n  

v a s i t ə s i  

i l ə  

s e n s o r  

m ə l u m a t l a r ı n   i Ģ l ə n m ə s i ,   o n l a r ı n   m ü ə y y ə n  

a n l a y ı Ģ l a r   s i s t e m i n d ə   d ə r k   o l u n m a s ı   b a Ģ  

v e r i r ,   ö z ü n ü n   d a v r a n ı Ģ   v ə   t ə ə s s ü r a t l a r ı n ı n  

t ə h l i l i  

v ə  

q i y m ə t l ə n d i r i l m ə s i  

h ə y a t a  

k e ç i r i l i r .   B ü t ü n   b u n l a r   d a x i l i   n i t q i   i n s a n ı n  

ə q l i     f ə a l i y y ə t i   v ə   Ģ ü u r u n u n   o l d u q c a   m ü h ü m  

v ə   u n i v e r s a l   m e x a n i z m i n ə   ç e v i r i r .   D a h a   d a r ,  

p s i x o l i n q v i s t i k  

m ə n a d a  

d a x i l i  

n i t q  

i f a d ə l ə r i n i n   y a r a n m a s ı n ı n   b a Ģ l a n ğ ı c ı ,   o n u n  

---