şəxsiyyət fərdin özünü cəmiyyətlə eyniləşdirməsinə imkan verən
davamlı fiziki və psixi xarakteristikasının məcmuundan ibarətdir.
ġəxsiyyət insanın psixoloji siması olub, Ģüura, mənliyə malik
olan, öz hərəkətlərinə cavabdeh, ictimai münasibətlərin fəal iĢtirakçısı
olan adamdır. Şəxsiyyət müəyyən ictimai-tarixi dövrdə yaşayıb fəaliyyət
göstərən, gerçəkliyi dərk edib müəyyən istiqamətdə dəyişdirən, ünsiyyətə
girməyi bacaran konkret canlı insandır.
III.5.2. Ġnsan, fərd, Ģəxsiyyət və fərdiyyət
İnsan, fərd, şəxsiyət və fərdiyyət anlayıĢları bir- biri ilə
müəyyən əlaqəyə malik olsa da onları eyniləĢdirmək olmaz. Onların
içərisində ən geniĢ anlayıĢ «insan» anlayıĢıdır. Həm fərd, həm Ģəxsiyyət,
həm də fərdiyyət eyni zamanda insandır (bax Ģəkil 3). Ġnsan həyata insan
kimi gəlir. Ġnsan dölünün genlərində insan üçün zəruri olan əlamət və
keyfiyyətlərin inkiĢafı üçün anadangəlmə zəmini qoyulmuĢ olur. Yeni
doğulmuĢ uĢağın bədəninin konfiqurasiyası düz yerimək imkanı yaradır,
beyinin strukturu intellektin inkiĢaf imkanını təmin edir, əlin quruluĢu
gələcəkdə əmək alətlərindən istifadə prespektivləri yaradır. Bütün bunlar
körpəni özünün imkanlarına görə bir insan kimi heyvan balalarından
fərqləndirir. Beləliklə körpənin insan nəslinə aidliyi təsdiq olunur və
fərd anlayıĢının aĢkara çıxmasına gətirib çıxarır. «Fərd» anlayıĢında
insanın növə mənsubluğu öz əksini tapır. Belə ki, hər bir insan eyni
zamanda fərd, hər bir fərd isə eyni zamanda insandır. Ona görə də yeni
|