MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

76 

səmərəliliyini də Ģərtləndirir. 

Tələbatlarda olduğu kimi motivlər təbii və ali (maddi və 

mənəvi)  ola  bilir.  Bundan  baĢqa  A.N.Leontyevə  görə  motiv 

obraz, anlayıĢ, fikir, ideal Ģəklində də çıxıĢ edə bilir. 

Qeyd  edilənlərlə  yanaĢı  olaraq  özünün  xarakteri  və 

fəaliyyət  prosesində  oynadığı  rola  görə  motivlərin  aĢağıdakı 

növlərini  qeyd  etmək  olar:  1)  situativ  və  geniĢ  motivlər;  2) 

fəaliyyətin  nəticəsinə  və  onun  özünə  doğru  yönələn  motivlər; 

3) eqoistik və ictimai əhəmiyyətli motivlər. 

Motivləri  təzahür  xüsusiyyətlərinə 

görə  psixoloji 

ədəbiyyatda  geniĢ  istifadə  olunan  iki  qrupa  ayırmaq  müm-

kündür: 1) geniĢ sosial motivlər və 2) idrak motivləri. 

Psixoloji  ədəbiyyatda  motivləri  dərk  edilən  və  dərk 

edilməyən olmaqla daha iki qrupda birləĢdirirlər. 

Dərk  edilən  motivlər  nəyin  bizi  bu  və  ya  digər  iĢə, 

fəaliyyətə  təhrik  etməsini  anlamagımız,  dərk  etməyimizlə 

fərqlənir.  Dərk  edilməyən  motivlərə  gəldikdə  elə  təhriklər 

nəzərdə  tutulur  ki,  həmin  təhriklərin  mahiyyətini  biz  tam 

aydınlığı  ilə  dərk  edə  bilmirik.  Bu  cür  motivlərə  həvəsi, 

ustanovkanı aid etmək mümkündür. 

Motivlər  özlərinin  növləri  ilə  yanaĢı  davamlılıqları, 

emosional  çalarları  və  ya  modallıqları,  qüvvələri  və  ifadə 

xüsusiyyətlərinə görə də bir–birindən fərqlənirlər.