MahirəNərimanqızı
Yüklə 4,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi
Ümumi psixologiya. Psixologiya 102 oyun, təlim və əmək fəaliyyətini aid edirlər. Fəaliyyətin bu növlərindən biri müəyyən yaĢ dövründə aparıcı fəaliyyət, digərləri isə köməkçi, yardımçı fəaliyyət kimi özünü göstərir. Belə ki, məktəbəqədər yaĢ dövründə oyun aparıcı fəaliyyət növü hesab olunur. Bu dövrdə uĢaqlar öz tələbatlarını əsasən oyunun köməyi ilə ödəyirlər. Bununla yanaĢı olaraq həmin dövrdə uĢaqlar həm öyrənir, həm də sadə özünəxidmət əməyindən istifadə edirlər. Məktəb yaĢı dövründə aparıcı fəaliyyət təlim fəaliyyəti olur. Bu dövrdə Ģagirdlər həm oyundan, həm də əmək məĢğələlərindən istifadə edirlər. YaĢlı adamlar üçün aparıcı fəaliyyət əmək fəaliyyəti olsa da bu dövrdə adamlar oyundan və təlim fəaliyyətindən də istifadə edirlər. Oyun, təlim və əməklə yanaĢı olaraq psixoloji ədəbiyyatda ünsiyyəti də əsas fəaliyyət növü kimi qeyd edirlər. Həqiqətən həyatının bütün dövrlərində insanlar ünsiyyətə hədsiz tələbat hiss edir, bir-biriləri ilə informasiya mübadiləsi, qarĢılıqlı təsir və bir-birini qavrama, anlama prosesini həyata keçirirlər. Sonrakı fəsildə ünsiyyətdən geniĢ bəhs olunduğuna görə burada oyun, təlim və əmək fəaliyyətinin psixoloji xüsusiyyətləri və onların insanın psixi inkiĢafında rolunu qısaca nəzərdən keçirək. Oyun – elə fəaliyyət növüdür ki, onun nəticəsində heç bir maddi və mənəvi məhsul əldə edilmir (yaĢlıların və uĢaqların iĢgüzar və quraĢdırma oyunlarından baĢqa). Oyun ən çox əyləncə xarakteri daĢıyır, istirahət məqsədi güdür. Oyunun məqsədi «fəaliyyətin» köməyi ilə əldə ediləcək praktik nəticələr deyil, yerinə yetiriləcək «fəaliyyətin» özü olur. Oyunun müxtəlif tipləri mövcuddur. Bunlara aĢağıdakıları aid etmək olar: əĢyavi və süjetli, hərəki və didaktik, fərdi və qrup halında, rollu və qaydalı oyunlar və s. ƏĢyavi oyunlar insanın oyun fəaliyyətinə hər hansı bir əĢyanı daxil etməsi ilə bağlıdır. ƏĢyalarla əlaqədar olaraq aparılan oyunlar insanların həmin Ģeylərə münasibətləri ilə |