MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

 

Ümumi psixologiya. Psixologiya 

198 

sistemində eyni vəziyyətdə olmurlar. R.S.Nemovun qeyd etdiyi 

kimi,  kiçik  qrupların  üzvləri  qrupdaxili  münasibətlər 

strukturunda 

özlərinin 

mövqeləri, 

statusları, 

daxili 

yönəliĢlikləri, rollarına malik olurlar. Ona görə də R.S.Nemov 

hər  bir  adamın  qrupdaxili  münasibətlər  strukturundakı  yerini 

müəyyənləĢdirmək üçün həmin anlayıĢlardan istifadə edildiyini 

qeyd edir.  

B ü t ü n   b u n l a r l a  

y a n a Ģ ı   o l a r a q   k i ç i k  

q r u p l a r ı n  

f e n o m e n o l o g i y a s ı n d a  

a Ģ a ğ ı d a k ı  

a n l a y ı Ģ l a r   d a   ö z ü n ə m ə x s u s   y e r   t u t u r :   k i ç i k  

q r u p l a r ı n  

h ə c m i ,  

s t r u k t u r u ,  

p s i x o l o j i  

u y u ş m a ,   q r u p   t ə z y i q i ,   n o r m a   v ə   f u n k s i y a l a r ,  

q r u p u n   q ü t b l ə ş m ə s i ,   r ə h b ə r l i k   v ə   l i d e r l i k   v ə  

s .    

Qrup  üzvlərinin  mövqeləri  anlayıĢı  altında  insanın  hər 

hansı  bir  münasibətlər  sistemində  tutduğu  yer  baĢa  düĢülür. 

Həmin  mövqe  insanın  qrupun  digər  üzvləri  ilə  əlaqəsi  ilə 

müəyyənləĢdirilir.  Ġnsanın  qrupun  digər  üzvlərinin  hərəkət  və 

davranıĢına  potensial  təsiri  həmin  adamın  qrupdakı 

mövqeyindən  asılıdır.  Mövqeyin  hansı  səviyyədə  olması  bu 

təsirin səviyyəsini müəyyənləĢdirmək imkanı verir.  

Qrup  üzvlərinin  statusuna  gəldikdə  o,  qrup  üzvlərinin 

mövqelərindən  fərqli  anlayıĢdır.  Qrup  üzvünün  statusundan 

danıĢarkən  onun  qrupdaxili  münasibətlər  sistemində  qrupun 

digər  üzvlərinə  nisbətən  əldə  etdiyi  həqiqi  nüfuz  dairəsi 

nəzərdə  tutulur.  Məsələn,  hər  hansı  qrupun  üzvlərindən  biri 

qrupda yüksək rəsmi bir vəzifəni tuta bilər. Bu onun qrupdakı 

mövqeyini nəzərə çarpdırır. Qrup üzvünün yüksək statusundan 

danıĢarkən isə onun qrup üzvləri tərəfindən qəbul olunması və 

yüksək nüfuza, ona qayğı, inamın yaranması və qrup üzvlərinə 

əsaslı  psixoloji  təsir  göstərmək  bacarığına  malik  olması 

nəzərdə  tutulur.  ġübhəsiz  qrupda  yüksək  statusa  malik  olan 

Ģəxsiyyətlərin  olması  qrup  fəaliyyətinin  səmərəliliyi  üçün  ən 

vacib Ģərtlərdən biridir.  

---