MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

Ümumi psixologiya.

 

Psixologiya

 

 

65 

65 

65 

65 

65 

65 

65 

65 

65 

mənasının  yadda  saxlanılması  və  yada  salınması  təfəkkür 

prosesi ilə bağlıdır.  

Yaddasaxlama  və  yadasalmanın  iradi  proseslərinin 

dərəcələrinə  görə  hafizənin  qeyri-ixtiyari  (bəzən  özü  də 

istəmədən  nəyisə  xatırlayır)  və  ixtiyari  hafizələrə  ayırırlar. 

Ġxtiyari  hafizədə  insan  sanki  qarĢısına  məqsəd  qoyur.  «Yada 

sal».  Lakin  iradi  səy  həmiĢə  uğurla  tamamlanmır  və 

maraqlıdır  ki,  insan  həmiĢə  unudacağından  qorxduğu  Ģeyi 

unudur.  

Genetik hafizənin  mexanizminin  bir çox sahələri  hələ 

də  sirr  olaraq  qalır.  Ġnsanın  hərəkət  və  psixi  reaksiyasının 

tənzim  olunmasında  irsi  amillərin  rolu,  çoxalma  və 

özünümühafizə  instinktinin  bu  prosesdə  yeri  tamamilə  elmi 

həllini tapmamıĢdır. 

 Müxtəlif  növ  məlumatların  yadda  saxlanılması 

qabiliyyəti  insanın  hansı  -  sol  və  sağ  yarımkürələrinin 

dominant  olmasından  asılıdır.  Birinci  halda  verbal  hafizənin 

(sxemlər,  məntiqi  sübut,  terminlər  və  s.),  ikinci  halda  isə 

görmə  və  hərəkət  hafizələrinin  mexanizmləri  daha 

səmərəlidir.  

Hafizə  yadda  saxlanan  informasiyalar  dinamikliyinə 

görə fərqlənir və sanki psixikada müstəqil «yaĢayır». O, bəzən 

qeyri-ixtiyari  olaraq  fəallaĢır,  digər  hallarda  heç  bir  səbəb 

olmadan  yox  olur.  Dinamikanın  məlum  olan  belə  silsilələri