MahirəNərimanqızı
Yüklə 3,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R esurs M ərkəzi Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 377
Ancaq bu bütün dövrlərdə, o cümlədən 20-ci yüzillikdə və hazırda da ən ciddi problemlərdən biri olaraq qalmaqdadır. Bu baxımdan qloballaşmanın geniş yayıldığı indiki dövrdə «sollar» və «sağlar» arasında mərkəzi mövqe tutmaq çox çətindir. Özəlliklə, modernləşmə, postmodernləşmə, vətəndaş cəmiyyəti ideyaları ilə şiəlik, vahabilik, millətçilik, ələvilik ideyaları arasında uzlaşdırma tapmaq heç də asan məsələ deyildir. Bu mənada, «milli demokratiya»dan, «milli sosializm»dən hər hansı formada nisbi də olsa, bəhs etmək mümkündürsə, ilk baxışda «milli vətəndaş cəmiyyəti», «milli modernləşmə» bir o qədər də məntiqə və təfəkkürə uyğun gəlmir. Ancaq kiminsə, bunu da iddia etməsi istisna deyil. Hətta, hər hansı cəmiyyətdə hakim qüvvənin «milli vətəndaş cəmiyyəti» modeli həyata keçirmək istəyinə düşməsi də mümkündür. Özəlliklə, həmin cəmiyyətdə hakim siyasi qüvvə bunda maraqlı olarsa, «milli vətəndaş cəmiyyəti» də «reallaşa» bilər. Yeri gəlmişkən, «Vətəndaş cəmiyyəti»ndən bəhs olunarkən tez-tez belə bir fikrin səsləndirilməsi ki, hər hansı toplumda ABŞ-a məxsus vətəndaş cəmiyyəti tətbiq olunarsa, bu zaman yerli adət-ənənələr, milli özünəməxsusluqlar nəzərə alınmalıdır, dediyimiz «milli vətəndaş cəmiyyəti» modelinə doğru getməyin bir nişanəsidir. Onda ortaya belə bir sual çıxır ki, «sovet vətəndaşı cəmiyyəti» təfəkküründən tam xilas ola bilməyən, üstəlik milli şüuru natamam olan bir toplumda «milli vətəndaş cəmiyyət»i modelini tələm-tələsik həyata keçirmək nə dərəcədə doğrudur? Fikrimizcə, bu sualın aydın cavabını bilmək üçün hökmən vaxtilə başqa bir formada Azərbaycanda həyata keçirilən oxşar iki nümunəyə: 1) sosializm-kommunizm |