www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
399
mədəniyyəti, adət-ənənələri ilə bağlı verdiyi bilgilərə möhtac
qalır. Şübhəsiz, başqa millətlərin aydınlarının bilgiləri də çox
vaxt təhrif olunmuş şəkildə çatdırılır. Bu təhrif olunmuş
bilgilərlə milli özünüdərk daha da mürəkkəbləşir. Biz bunu,
19-cu əsrin ortalarında çar Rusiyasının Şimali Azərbaycan
türkləri
üzərində
apardığı
müstəmləkəçilik
siyasəti
nümunəsində
görmüşük.
Çar
Rusiyasının
apardığı
assimilyasiya siyasəti nəticəsində milli yaddaşı dolaşdırılan
millətin qabaqcıl aydınlarından bəziləri (M.F.Axundzadə və
b.) türk kimliklərindən imtina edərək fars kimliyinə, İslam
dinindən Xristianlığa (Mirzə Kazım bəy və b.) üz tutmuşlar.
Ümumiyyətlə, bütün türksoylu millətlər, o cümlədən
Azərbaycan türkləri 19-cu yüzildə milli yaddaşın bərpasına
çalışarkən yad millətlərin tarixi, mədəni, fəlsəfi və s. bilgiləri-
nin təsiri altında olmuşlar (bunun mənfi cəhətləri müsbətindən
daha çox olmuşdur). Buna səbəb də, artıq həmin dövrdə türk
tarixi, mədəni, fəlsəfi və s. abidələrin əsasən, yad millətlərin
əllərində olması idi. Ötən yüzilliklərdə Osmanlı, Səfəvi kimi
türk sülalələrinin başçılarının diqqətsizliyi, biganəliyi nəticə-
sində türklüyə aid abidələr yad millətlərin, xüsusilə rusların,
almanların, fransızların, ingilislərin əllərinə keçmişdi. Onlar
bu abidələri bir çox hallarda satın almışlar!!! Beləliklə, bir
tərəfdən Osmanlı və Səfəvi arxivlərindən bir çox sənədlər,
digər tərəfdən əhalidə olan qiymətli abidələr müxtəlif
vasitələrlə əcnəbilərin əlinə keçmişdi. Bununla da, bir tərəfdən
abidələrimizə sahib çıxa bilmədik, digər tərəfdən dünyaya
bəyan etməyə başladıq ki, türklərin başı at belində zəfərlər
eldə etməyə qarışdığı üçün tarix yazmağa vaxtı olmamışdır!!!
Fikrimizcə, burada daha çox məntiqə uyğun gələn türklərin
|