MahirəNərimanqızı

www.elmler.net

 - 

Virtual İnternet R

esurs M

ərkəzi

 

            Faiq Ələkbərov              Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə) 

483 

həmin  azsaylı  etnik  qruplarla  əsrlər  boyu  barış  və  xoşgörü 

əsasında bir  yerdə  yaşayaraq ortaq vətəni, mədəniyyəti, adət-

ənənələri paylaşmışlar. Bu gün də belədir, əbədiyyən də belə 

olacaqdır.  Çünki  M.Ə.Rəsulzadənin  təbrincə  desək,  etnik 

türkçülüyün özü də mütərəqqi türkçülük olub, bütün etnoslarla 

bərabər yaşamağın mümkünlüyünü ifadə edir [186

a

, 172]. 

Məhz  bu  faktorlardan  çıxış  edərək  fəlsəfə  elmləri 

doktoru  Rafail  Əhmədli  də  türkçülüyü  pozitiv-mütərəqqi 

milliyyətçiliklə 

eyniləşdirərək 

hesab 

edir 

ki, 

hər 

milliyyətçiliyin  öz  adı  olduğu  kimi  türk  milliyyətçiliyinin  də 

adı  türkçülükdür.  Onun  fikrincə,  bu  mənada,  türkçülük  türk 

millətinin milli mənafeyini özündə əks etdirən dünyagörüşdür: 

«Türkçülük  türk  millətini,  onun  vətənini,  dövlətini  sevmək, 

türk  millətinin  birlik  və  bərabərliyini  qorumaq,  millətini 

yüksəltmək uğrunda əzmlə mübarizə aparmaq deməkdir» [78, 

239]. Onun fikrincə, beləliklə türkçülük  ideologiyası  türklərə 

20-ci  əsrdə  yaşamaq  haqqı  qazandıran  milli  dövlətlər  bəxş 

etmişdir ki [78, 240], onlardan biri də Azərbaycan ideyasıdır: 

«Milli-fəlsəfi  və  ictimai-siyasi  fikir  milli  özünüdərk,  milli 

oyanışın bilavasitə nəzəri, tarixi-məntiqi ifadəsi deməkdir. Bu 

dövrün  ən  böyük  mənəvi  uğuru  Azərbaycan  ideyasının 

təşəkkül  tapması  və  şüurlara  aşılanması  idi.  Azərbaycan 

ideyası özündə vətənin tərəqqisi, bütövlüyü, azadlığı uğrunda 

mübarizə əzmini,  istək və arzuları,  bu  yolda milli  həmrəylik, 

milli birlik məramını ehtiva etmişdir» [78, 95].  

Bu  baxımdan  azsaylı  etnik  qruplar  məsələsini  önə 

çəkərək  azərbaycançılıq  və  türkçülük  arasında  sədd  çəkmək, 

uçurum  yaratmaq  nəinki  doğru  deyil,  hətta  deyərdim  ki, 

təhlükəlidir.  Ona  görə  də  Ə.Tağıyevin  bu  məsələlərlə  bağlı 

sual qoyması ki, vaxtilə türkçülükdən ayrı götürülmüş və Qərb 

---