www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
Faiq Ələkbərov Milli ideologiya probleminə tarixi-fəlsəfi baxış (II hissə)
487
müdaxilənin qarşısının alınmasında azərbaycançılıq prinsipi
xüsusi yer tutmalıdır» [2, 39].
Ə.Abbasovun bu fikirlərinə qatılaraq hesab edirik ki,
doğrudan da azərbaycançılıq yalnız modernləşməni deyil,
özündə
«mühafizəkarlığ»ı
da
əks
etdirməlidir.
Bu
«mühafizəkarlıq» heç də keçmişə qayıtmaq anlamına
gəlməməlidir. Burada əsas vacib olan milli mənəvi dəyərlərlə
müasirliyi uzlaşdırmaq, bu zaman Ə.Abbasovun da dediyi kimi,
üstünlüyü birinciyə verməkdir. Yəni hər zaman modernləşmə nə
qədər zəruri olursa olsun, milli mənəvi dəyərlər həmişə bir
addım öndə olmalıdır. Bu mənada, modernləşmə, qloballaşma,
beynəlmiləlçilik
ideyaları
adı
altında
azərbaycançılığı
gücləndirmək nə qədər zəruridirsə, türkçülük və islamçılıq
ideylarını qoruyub saxlamaq ondan daha çox zəruridir. Digər
tərəfdən unutmamalıyıq ki, Azərbaycan milli ideoloqları
Azərbaycan milli ideyasını – Azərbaycan türkçülüyünü (indiki
anlamda azərbaycançılığı) irəli sürərkən təməl prinsiplər kimi
türkləşməyi, müasirləşməyi və islamlaşmağı bir yerdə
götürüblər. Ancaq buradakı müasirləşmə-yeniləşmə heç də
Qərbin-Avropanın ideyalarının kor-koranə Azərbaycanda tətbiq
edilməsi deyil, daha çox türklüyün və islamlığın ruhundakı
yeniliyin gücləndirilməsi olmuşdur. Çünki türklüyün və
islamlığın ruhu həmişə yeniləşmə ilə paralelik təşkil etmişdir.
Ancaq burada problem doğuran məsələ ondan ibarətdlir
ki, türklüyün və islamlığın ruhuna saxta beynəlmiləlçilik təsir
etdikdə, bu ideyalar sözün həqiqi mənasında müasirliklə
ayaqlaşa bilməmişdir. Çünki bu cür «yeniləşmə» onları irəliyə
aparmaq əvəzinə geri salmış, bununla da Türk-İslam dünyasında
müəyyən problemlər meydana çıxmışdır. Şübhəsiz, bu cür
«yeniləşmə»nin türklüyə və islamlığa təsiri Türk-İslam dünya-
|