0„rtacha namuna va namuna qismini tahlil uchun ajratish 0„rtacha namunani ajratish. Agar birlashtirilgan namunaning vazni 2 kg
dan oshmasa, u holda u bir vaqtning o„zida o„rtacha namuna hisoblanadi.
Vazni 2 kg boigan birlashtirilgan namunadan o„rtacha namuna
quyidagicha ajratiladi: birlashtirilgan chigit namunasi stol ustiga to„kilib, bir
xil qatlamda taqsimlanadi va ikkita yog„och planka bilan aralashtiriladi, bu
aralashtirish uch martadan kam boimasligi kerak, so„ngra bir vaqtning
o„zida
ikkita
qarama-qarshi
uchlardan
markazga
supuriladi.
Aralashtirilgandan keyin birlashtirilgan namuna chigitni yana bir bor, bir
tekis qatlamda taqsimlanadi va yog„och planka yordamida diagonal
bo„yichato„rtta qismga boiinadi. Ikkita qarama- qarshi uchburchaklardan
chigit olib tashlanadi, qolgan ikkita uchburchaklardagi chigit esa
aralashtiriladi va yana boiinadi. Boiish jarayoni to ikkita uchburchakda 2 kg
chigit qolgunicha davom ettiriladi, qolgan 2 kg chigit o„rtacha namunani
tashkil qiladi.
Tahlil uchun namuna qismini ajratish. 0„rtacha namunalar
aralashtiriladi va taxminan ikkita bir xil qismga boiinadi. Ulardan biri tahlil
uchun ishlatiladi, ikkinchisi esa nazorat tahlil uchun qoldiriladi.
0„rtacha namunaning qolgan qismi kvadrat ko„rinishida, 2- 2,5 sm
qalinlikda tekislanadi. So„ngra har xil joydan 1,5-2,0 grammdan, berilgan
tahlil qism vazniga mos ravishda chigitdan namuna olinadi, namuna
nuqsonli chigitining vazniy qismining namligini, tukdorligini, yog„dorligini
va chigit yogining kislota sonini aniqlash uchun kerak boiadi.
Namunada mineral va organik aralashmalaming vazniy ulushini
aniqlash uchun, yuqorida ko„rsatilgan bo„yicha, o„rtacha namunaning
qolgan qismi 500 grammgacha qisqartiriladi.
133
