Shohidi ichlolro be mulki u nabvad libos,
Balki ichlol az chaloli u kunad machd iltimos”.
Bu qasida matla’ining birinchi misra’ida abjad hisobi bilan 849 (1445-46) berilgan, ikkinchi misra’idan ham xuddi shu ta’rix chiqadi.
Ikkinchi majlisda Sayid Kamol Kachkul ta’riflanganda: “Ammo ulcha faqir ko‘rdum, Hazrat Xoja Abu Nasr Porso (quddisa sirruhu) favt bo‘lg‘onda marsiya aytib erdikim, necha baytining har misrai Xoja favtig‘a tarix erdi va necha bayti mustag‘raq tarix erdi, va necha bayti har bayt uch va to‘rt tarix erdikim, bayt ma’nosig‘a futur yo‘l topmaydur erdi.Bu ishlar bashar savhidin tashqari uchun ani derlar erdikim, Atorudni istixroj qilibdur.”«Majolis» tarjimoni Muhammad Qazviniy Navoiyning bu so‘zlarini tarjima qilar ekan, xuddi shunday ta’rixli qasidani Navoiy vafotiga uning yaqin do‘stlaridan Sohib Doro yozganligini ilova qiladi va har baytning birinchi misraidan “abjad” hisobida shoirning tug‘ilgan yili va ikkinchi misraidan vafoti sanasi chiqadigan qasidadan birinchi baytini keltiradi. “Bu ishlar bashar savhidin tashqari uchun ani derlar erdikim, Atorudni istixroj qilibdur”. Bu yerda Navoiy shoirning ta’rixli qasidasining yuksak ta’rifini berib, uning iqtidoriga qoyil qolganini bildiradi va zamondoshlarini shoir, yozuvchilar homiysi, Atorud, (Merkuriy) aql, iste’dod qudratining ramzi sanalgan sayyorasini go‘yo u kashf etgan, degan mubolag‘ali e’tirofni keltiradi.Uchinchi majlisda Navoiy kabudjomalik bo’lgan Mavlono Sohib haqida xabar beradi, Sohib Navoiy vafotiga marsiya ta’rix yozganini xabar qiladi. Muhammad Qazviniy esa Sohibning insho fanida mohir bo‘lganini qayd etadi va Navoiy bilan Sohib oralarida bir safar asnosida, bo‘lib o‘tgan hazl-mutoyibani keltiradi hamda abjad hisobida har baytning birinchi misrasidan Navoiyning tug‘ilgan yili ikkinchisidan vafoti yili ta’rixi chiqadigan qasida marsiyasini beradi. Bu qasida har bandi 8 baytli 5 banddan iborat bo‘lib, shunday boshlanadi:
Dostları ilə paylaş: |