Magsitrlik dissertatsiyasining strukturaviy tuzilishi: Magistirlik dissertasiyasi kirish, uch bob, yettda paragraf, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro`yxatidan iborat.
I BOB. HOZIRGI ZAMON O’QITUVCHISI KOMPETENTLIGI
MASALASI – PEDAGOGIK MUAMMO SIFATIDA
1.1. Kompetensiyalarning fan va turmushga kirib kelishi Kompetensiyalardan, ta’lim kompetensiyalarni farqlash lozim. Ta’lim
kompetensiyasi o’quvchini kelajakdagi to’la qonli hayotidagi faoliyatini
modellashtiradi. Masalan, fuqaro ma’lum bir yoshga yetgunga qadar ba’zi bir
kompetensiyalarni tatbiq eta olmaydi. Lekin bu degani, ularni o’quvchida
shakllantirilmaydi, degani emas. Bu holatda biz ta’lim kompetensiyasi haqida
gapiramiz. Masalan, o’quvchi maktabda fuqorolik kompetensiyasini
o’zlashtirsa-da, uni to’la qonli ravishda maktabni tugatganidan so’ng ishlatadi.
Shunga ko’ra bunday kompetensiyalar, o’qish davrida ta’lim kompetensiyasi
sifatida namoyon bo’ladi.
Kompetensiya– bu jamiyatning o’z fuqarolariga qo’ygan ijtimoiy buyurtmasi bo’lib, ularningro’yxati ma’lum bir mamlakatdagi yoki regiondagi ijtimoiy muhit bilanbelgilanadi. Bunday kelishuvga har doim ham erishib bo’lmaydi. Masalan,
Shvetsariyaning va Amerika Qo’shma Shtatlarining iqtisodiy hamkorlik va
rivojlanish tashkiloti hamda ta’lim statistikasi Milliy institutining “Tayanch
kompetensiyalarni tanlash va aniqlash” nomli loyihasida tayanch
kompetensiyalarni qat’iy ravishda aniqlab olishning imkoniyati bo’lmagan.
Shunga ko’ra kompetensiyalarning Yevropa varianti va Rossiya variantlarini
qaraylik.
“Yevropa uchun tayanch kompetensiyalar” nomli Yevropa kengashi
simpoziumida belgilangan tayanch kompetensiyalarni o’rganishi kerak:
– tajribadan foydali biror narsani chiqarib olishi;
– o’z bilimlari orasidagi o’zaro aloqani tashkil qilish va ularni
tartiblashtirish;
– o’zining shaxsiy o’rganish usullarini tashkil qilish(o’rnatish);
– muammolarni yecha olish.
Izlash:
– mustaqil bilim olish bilan shug’ullanish;
– turli ma’lumotlar bazasini izlash;
– tevarak atrofdan surishtirish;
– ekspertdan maslahat olish;
– axborot olish;
– hujjatlar bilan ishlash va ularni turkumlash (klassifikatsiyalash).
