Maktabgacha ta`lim tashkiloti bo`yicha metodik ishlarni tashkil etish vazifalari

Jamiyatda ta`lim tizimining ahamiyati.

So‘nggi yillarda mamlakatda ta’lim-tarbiya tizimining sifati va samaradorligini oshirish, bog‘cha tarbiyalanuvchilari, o‘quvchi va talaba yoshlarda zamonaviy bilim va ko‘nikmalarni shakllantirish, ta’lim tizimlari hamda ilm-fan sohasi o‘rtasida yaqin hamkorlik va integratsiyani, ta’limning uzviyligi va uzluksizligini ta’minlash borasida tizimli ishlar amalga oshirilmoqda.

Shu bilan birga, milliy ta’lim-tarbiya tizimining amaldagi holati uni zamon talablari asosida modernizatsiya qilish, yoshlarni yuksak bilim-ma’rifat egalari, jismoniy va ma’naviy sog‘lom insonlar etib tarbiyalash, ta’lim muassasalarining rahbar va pedagog xodimlari nufuzini oshirish, ularning samarali faoliyat yuritishi uchun zarur shart-sharoitlar yaratish bo‘yicha izchil chora-tadbirlarni amalga oshirishni talab etmoqda.
Mamlakatimiz ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini takomillashtirish, jamiyatimizda o‘qituvchi va pedagog xodimlar, ilmiy va ijodkor ziyolilarga bo‘lgan hurmat-e’tiborni yanada oshirish, o‘quvchilarning kasbiy mahoratini rivojlantirish, tizimda xususiy sektor ishtirokini kengaytirish maqsadida:
O‘zbekistonning yangi taraqqiyot davrida ta’lim-tarbiya va ilm-fan sohalarini yanada rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari etib quyidagilar belgilansin:
mamlakat taraqqiyoti uchun yangi tashabbus va g‘oyalar bilan maydonga chiqib, ularni amalga oshirishga qodir bo‘lgan, intellektual va ma’naviy salohiyati yuksak yangi avlod kadrlarini tayyorlash, ta’lim tashkilotlari bitiruvchilari zamonaviy kasb egalari bo‘lishlari uchun ularda zarur ko‘nikma va bilimlarni shakllantirish;
dunyo miqyosidagi bugungi keskin raqobatga bardosh bera oladigan milliy ta’lim tizimini yo‘lga qo‘yish, darslik va o‘quv qo‘llanmalarini zamon talablari asosida takomillashtirish, ularning yangi avlodini yaratish, o‘quv dasturlari va standartlarini optimallashtirish;
ta’lim-tarbiya muassasalarining rahbar xodimlari, pedagog va murabbiylari, professor-o‘qituvchilari va ilm-fan sohalari vakillarining jamiyatimizdagi o‘rni va maqomini oshirish, ularning mashaqqatli mehnatini munosib qadrlash va faoliyat samaradorligiga qarab moddiy rag‘batlantirish;
pedagog xodimlarning kasbiy mahorati va faoliyat samaradorligini muntazam oshirib borish uchun zarur shart-sharoitlarni yaratish, malaka oshirish tizimini “hayot davomida o‘qish” tamoyili asosida takomillashtirib borish;
ilmiy-tadqiqot va ta’lim xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha xususiy sektorning salmog‘ini kengaytirish, hududlarda nodavlat ta’lim tashkilotlarini tashkil etish orqali raqobat muhitini shakllantirish, ta’lim sohasida davlat-xususiy sheriklikni rivojlantirish;
zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini qo‘llagan xolda ta’limni boshqarishni avtomatlashtirish va har tomonlama tahlil qilib borish tizimini yaratish, elektron resurslar va masofaviy ta’limni yanada rivojlantirish, ta’lim oluvchilar o‘rtasida IT-sohasidagi kasblarni ommalashtirish;
ilm-fanni iqtisodiyotning asosiy harakatlantiruvchi kuchiga aylantirish, ilmiy tadqiqotlar ko‘lamini kengaytirish, iqtidorli yosh olimlarning innovatsion faoliyatini rag‘batlantirish, mavjud ilmiy tashkilotlar salohiyatini yanada mustahkamlash va rivojlantirish;
ta’lim tizimiga yuqori samarali xalqaro amaliyotni joriy etish, respublika ta’lim tashkilotlarini nufuzli xalqaro reytinglarga kiritish bo‘yicha tizimli ishlarni amalga oshirish.
2. Xalq ta’limi vazirligi:
a) Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi bilan birgalikda 2021-yil 1-martga qadar malakali pedagog, ilmiy xodimlar, psixolog va xorijiy ekspertlarni (shu jumladan, Finlyandiyaning malakali mutaxassislarini) jalb qilgan holda Milliy o‘quv dasturini (keyingi o‘rinlarda — Dastur) ishlab chiqsin va unda quyidagilarni nazarda tutsin:
tayanch o‘quv rejasini takomillashtirish hamda o‘zaro uzviy bog‘liq fanlarni birlashtirish hisobiga ularning sonini optimallashtirish;
o‘quvchilarni kelgusi hayotga tayyorlash va ularga o‘z bilim va ko‘nikmalaridan amaliyotda foydalanishni o‘rgatuvchi malaka talablarini sinflar kesimida ishlab chiqish;
fanlararo o‘zaro aloqadorlik va sinflar kesimida davriylikka to‘liq rioya qilgan holda o‘quv dasturlari o‘rtasida uzviylikni ta’minlash;
yangi avlod darsliklarini o‘qituvchining metodik qo‘llanmasi, o‘quvchining mashq daftari va multimedia ilovasi bilan birga kompleks tarzda yaratish va nashr etish;
o‘quvchilarning fan bo‘yicha egallagan bilimlari bilan bir qatorda savodxonlik, kompetensiya va shaxsiy sifatlarini baholash hamda kasblarga bo‘lgan qiziqishini aniqlash tizimini joriy etish;
b) 2021-yil 1-mayga qadar Ta’lim sifatini nazorat qilish davlat inspeksiyasi hamda Prezident, ijod va ixtisoslashtirilgan maktablarni rivojlantirish agentligi bilan birgalikda Dasturning ilmiy-tadqiqot va ta’lim muassasalarida ekspertizadan hamda keng jamoatchilik muhokamasidan o‘tkazilishini ta’minlasin;
v) Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari bilan birgalikda tayanch umumta’lim muassasalarini belgilasin hamda Dasturni 2021/2022 o‘quv yilida ularning ta’lim jarayoniga tajriba-sinov tariqasida joriy qilsin.

Jamiyatda ta'lim tizimining ahamiyati, bir mamlakatning istiqboli va o'sishiga katta ta'sir ko'rsatadi. Ta'lim tizimi, jamiyatdagi individlarning o'zlarini rivojlantirish, bilim va ko'nikmalarini oshirish va mustaqil fikrlay oladigan fuqarolar sifatida yetishishiga yordam beradi.

Ta'lim tizimi, quyidagi yo'nalishlar uchun ahamiyatga ega:
Inson resurslarini rivojlantirish: Ta'lim tizimi, jamiyatning ma'naviyat va intellektual kapitalini rivojlantiradi. O'quvchilar ta'lim yolu bilan o'zlarini rivojlantirishadi va potensiallarini o'zlashtirishadi. Ular yaqinda vaqt ichida jamiyatga xizmat qilishga tayyorlanadi.
Bilim va ko'nikmalarini oshirish: Ta'lim tizimi, o'quvchilarni bilim va ko'nikmalar bilan ta'minlaydi. Bu, ularning yangiliklarga qulay o'zgartishga, onglarini yaxshilashga va iste'mol qilish yeteneklarini oshirishga erishadi. Bu bilim va ko'nikmalar esa jamiyatning iqtisodiy, sotsial va ma'muriy sohalarida rivojlanishida amalga oshiradi. Ijtimoiy ma'suliyatni oshirish: Ta'lim tizimi, o'quvchilarga ijtimoiy ma'suliyatning tushunishini va uning o'zlariga tegishli qonuniy va etik normalar bilan amalga oshirishini o'rgatadi. O'quvchilar demokratiya, adolat, insonparvarlik, ehtiyotkorlik va boshqalar kabi asosiy ma'suliyatlarni o'rganish orqali jamiyatning ijobiy rivojlanishiga aktiv ishtirok etishadi. Ish tarmog'i sifati va sifatini oshirish: Ta'lim tizimi, jamiyat uchun mutaxassislar tayyorlashda muhim ahamiyatga ega. Ma'lum bir sohada malakali specialistlar jamiyatning rivojlanishining asosiy omillari bo'lib, ta'lim tizimi ularni yetishtiradi. Sifatli va iqtidorli ishchilar, sarmoyaga sifatli investitsiyalar sifatida hisoblanadi. Texnologik rivojlanishga ta'sir ko'rsatish: Ta'lim tizimi, yangi texnologiyalar, kommunikatsiya vositalari va innovatsiyalarga ta'minlanishni o'rgatadi. O'quvchilar texnologiyalarni uning educative tarzda qo'llashini o'rganadi va ularni tezkor o'zlashtirish imkonini yaratadi. Bu esa jamiyatdagi innovatorlar va texnikalar yaratish muhitini rivojlantiradi.
Shuningdek, ta'lim tizimining ahamiyati jamiyatning istiqboli uchun ham muhimdir. Jamiyatning kulturing darajasini oshirish, manfaatdorlik va taraqqiyotni ta'minlash, tarixiy bag'ri-kimishni amalga oshirish, ijtimoiy maslahatlarni echishning kaliti ta'lim tiziminidagi yuksakligi bilan bog'liqdir.