Struktura bir qancha xodimlar band bo’lgan biron bir funktsional vazifani bajaruvchi xizmat yoki boshqaruv organlari ham hisoblanishi mumkin. Elementlar yordamida amalga oshiriladi. Gorizontal aloqalar yagona pog’onali hisoblanib, bir-biri bilan muvofiqlashtirish harakteriga eg a.
Tanishuvimiz ob’ekti qilib tanlab olingan «CAUUS SHOES” MCHJ korxonasining tashkiliy boshqaruv faoliyati ilg’or zamonaviy korxonalar kabi tashkil etilgan bo’lib, unda rivojlangan boshqaruv tajribalari tadbiq etilgan. O’z navbatida uning boshqaruv strukturasi ham zamonaviy boshqaruv tamoyillariga mos holda tuzilgan. «CAUUS SHOES” MCHJ korxonasining faoliyatini tahlil qilar ekanmiz, bu ilmiy ishni MCHJ korxonaning boshqaruv strukturasini tahlil qilishdan boshlashni ma’qul ko’rdik. Korxona strukturasi chiziqli – funktsional ko’rinishda bo’lib, sodda organik tuzilishga ega.
Korxonaning yuqori boshqaruv pog’onasi – bu Direktor hisoblanadi, korxonaning joriy faoliyatiga rahbarlikni amalga oshiradi.
Direktor korxona faoliyatiga umumiy rahbarlik qiladi, uning mablag’lari va mulkidan foydalanish uchun maspuldir. Direktor MCHJ korxona nomidan ishonchnomasiz ish yuritadi, bitimlar tuzadi, shtatlarni tasdiqlaydi, korxonaning barcha xodimlari tomonidan bajarilishi majburiy bo’lgan buyruqlar chiqaradi va ko’rsatmalar beradi.
Uning vakolatiga korxonaning umumiy faoliyatini tashkil etish, muvofiqlashtirish, nazorat qilish, biznes rejada belgilangan maqsadlar yo’lida korxona strategiyasini ishlab chiqish va uni amalga oshirish, Ishlab chiqarishsifatini ta’minlash, sotuv salohiyatini oshirishga qaratilgan qarorlar qabul qilish, korxona faoliyatiga oid manfaatli shartnomalar tuzish va ularni bajarilishini nazorat qilish, xukumat me’yoriy xujjatlariga mos holda korxona faoliyatini yuritish va boshqalar kiradi.
Direktorga bevosita Ish yurutuvchi va Bosh hisobchi buysunadi. Ular ham o’z faoliyat turi bo’yicha zarur vakolat va javobgarlikka egadirlar. Bosh buxgalter va uning xodimlari MCHJ korxona moddiy va pul boyliklarini hisobini olib boradi, ishchi va xizmatchilarga ish haqi hisoblaydi va tarqatadi, mahsulot tannarxiga kiradigan harajatlarni hisobga oladi va mahsulot tannarxining kalkulyatsiyasini tuzadi, hisobot va balanslar tuzadi va ularni tahlil qiladi, barcha turdagi mahsulotlardan to’g’ri foydalanayotganligini nazorat qiladi. SHu bilan birga bo’lim korxonaning istiqbol va joriy biznes rejasini tuzadi, xizmat sifati samaradorligini oshirishga qaratilgan ishlarini olib boradi, sotuv rejasini ishlab chiqishda qatnashadi.
Ish yurutuvchi korxonadagi barcha barcha ishchi va texnologiyalarni bir ma’romda ishlashini, ularni texnik ko’rikdan o’tkazib turishni va ishchilarni boshqarishni o’z zimmasiga olgan.
Strukturani tashkilotning hayotiy davr farazlari bilan bog’liqliga e’tibor qaratish katta ahamiyat kasb etadi, lekin afsuski boshqaruv strukturasini shakllantirayotganlarida rahbar va mutaxassislar buni unutib qo’yishadi. Tashkilotning paydo bo’lish bosqichida boshqaruv tadbirkorning o’zi orqali amalga oshiriladi. SHakllanish bosqichida rahbar mehnatining funktsional taqsimlanishi amalga oshirilishi kerak edi. «CAUUS SHOES” MCHJ korxonasining yetuklik bosqichida boshqaruv strukturasida yuqorimarkazlashgan ( tsentralizovanniy) boshqarish tendentsiyalari amalga oshirilmoqda. Bunday vaziyatda aksincha bo’lishi kerak – ya’ni «nomarkazlashgan» (detsentralizovannaya) sistemada faoliyat olib borilishi kerak. Inqiroz (pasayishi) bosqichida boshqaruv strukturani xizmat ko`rsatishdagi ehtiyoj va o’zgarishlarni hisobga olgan holda boshqaruv strukturasini takomillashtrish bo’yicha chora-tadbirlar ishlab chiqiladi.
Korxona faoliyatiga iqtisodiy baho berish va ishlab chiqarishni tashkil etish holati hamda xodimlarni yuqori samarali mehnatga motivlashtirish tizimini, faoliyatining yakuniy natijalarini o’rganish uchun korxonaning Ishlab chiqarish– xo’jalik faoliyatining asosiy ko’rsatkichlarini o’rganib chiqish zarur. Ushbu jumlalar bilan biz sekin asta «CAUUS SHOES” MCHJ korxonasining asosiy texnik – iqtisodiy ko’rsatgichlarini tahlil qilishga utamiz.