Malakaviy amaliyot hisobotining

3-jadval
«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasining iqtisodiy-moliyaviy ko’rsatkichlari taxlili⁶
(2020 yil xolatiga ko’ra)

№	Ko’rsatgichlar.	O’lchov birligi	Reja	Xaqiqiy	Rejani bajarilishi
1	Ishlab chiqarishhajmi	Mln.so’m	364,49	389,75	93.5%
2	sotishdan tushgan tushum	Mln.so’m	364,49	389,75	93.5%
3	Mahsulot tayyorlash harajatlari tannarxi	Mln.so’m	141,10	151,81	93%
4	Sotishdan olingan sof tushum	Mln.so’m	219,15	238.94	90%
5	Sotish harajatlari	Mln.so’m	0	0	0
6	Ma’muriy harajatlar	Mln.so’m	34,4	34,42	98,4
7	Yalpi foyda	Mln.so’m	205.2	256,48	80%
8	Foydadan soliq	Mln.so’m	---	---	---
9	Sof foyda	Mln.so’m	185	202	91%
10	Realizatsiya rentabeligi	%	98%	94%
11	Sof realizatsiya rentabeligi	%	1,5%	---

«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasining rentabilik ko’rsatkichlari taxlili (4-jadvalda)da yillik xisobot materiallardan foydalanib, sotilgan maxsulot tannarxi, mexnat sarfi va umum Ishlab chiqarish sarf –harajatlarining yig’ib har birining rentabelligi taxlili qilingan.

4-jadval
«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasining rentabellik ko’rsatkichlari taxlili⁷

№	Ko’rsatkichlar	O’lchov birligi	2018 yil	2019 yil	2020 yil
1.	Sotishdan olingan sof tushum	mln.so’m	364,49	389,75	93.5%
2.	Sotilgan maxsulotning tayyorlanish tannarxi	mln.so’m	141,10	151,81	93%
3.	Sotilgan maxsulotdan tushgan foyd.	mln.so’m	205.2	256,48	80%
4.	Soliq to’languncha bulgan foyda	mln.so’m	185	202	91%
5.	Asosiy vositalarning yillik o’rtacha qoldiq qiymati	mln.so’m	11,5	11,7	85,5
6.	Aylanma mablag’larning qoldiq qiymati	mln.so’m	47,4	53,2	69,2
7.	Sotilgan maxsulotning rentabelligi	%	9,6%	13,8%	11,5%
8.	Sotilgan maxsulotning ishlab chiqarish tannarxiga ko’ra rentabelligi	%	10,5%	15,9%	12,9%
9.	Ishlab chiqarishvositalarinig umumiy rentabelligi	%	15,3%	7,7%	10,6%

«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasida mexnat unumdorligi rejasining bajarilishi rejalashtirilgan Ishlab chiqarishhajmini bajarish uchun talab qilinadigan zarur ish vaqt soatlari, ishchi xodimlar soni, xaqiqatda ishlovchilar soniga bo’lib, uning rejalashtirilgan, bajarilgan mexnat unumdorligini aniqlaydi. Buning uchun bizga «CAUUS SHOES» MCHJ korxonasi ishchilarining soni, shu jumladan, asosiy Ishlab chiqarishxodimlari, yordamchi Ishlab chiqarishxodimlari soni, texnik ma’muriy boshqaruv xodimlari sonini aniqlashtirib olamiz. SHu yo’l bilan mexnat unumdorligini aniqlaymiz. SHu bilan birga har bir xodimlarning umumiy sonidan, bir xodimning unumdorligini aniqlashimiz mumkin.


«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasida mexnat unumdorligi rejasining bajarilishi⁸

№	Ko’rsatkichlar	O’lchov birligi	2018 yil	2019 yil	2020 yil
1.	Ximat korsatish hajmi	mln.so’m	2,1	2,6	15,75
2.	«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasi xodimlari soni	Kishi	32	39	43
2.1.	SHundan: -Asosiy Ishlab chiqarishxodimlari	Kishi	25	31	33
2.2.	-Yordamchi Ishlab chiqarishxodimlari	Kishi	0	0	0
2.3.	-injener texnik xodimlar	Kishi	1	1	1
2.4.	Ma’muriy boshqaruv	Kishi	1	1	1
3.	Bitta xodimga to’g’ri keladigan mexnat unumdorligi	mlrd.so’m	0,7	0,52	2.25
4.	Asosiy Ishlab chiqarishxodimlariga	mlrd.so’m	1.05	0.65	3.15

⁹
«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasi moliyaviy koeffitsentlar taxlili 5-jadval –bu moliyaviy mablag’larni faraz qilingan manbalari va kelgusi davrda ulardan foydalanish yo’llari aks etiradigan ko’rsatgichdir. Moliyaviy koeffitsent taxliliga kompaniyalarning pul byudjet balansi va pul mablag’larining harakati to’g’risidagi xisobot kiradi.Bunda byudjetni tashkil qiluvchi asosiy qismlar.Barcha joriy byudjetlar bir-biri bilan chambarchas bog’liqdir. Sotuv hajmini farazi byudjet tuzishda dastlabki qadam bo’ladi. SHundan so’ng tijorat sarflari byudjeti tayyorlanishi mumkin. Ishlab chiqarish byudjeti asosida esa to’g’ri materiallarni harid qilish va ulardan foydalanish byudjeti, mexnat byudjeti va ishlab chiqarish umumiy sarflari byudjeti ishlab chiqiladi. Ko’p xollarda umumiy va meyoriy sarflari rejalari, kapital o’tqizish rejasi boshqaruvning yuqori larajalarida qabul qilinadi. Quyidagi taxlil ko’rsatkichida ham yakuniy moliyaviy natijalar kursatilgan.


6-jadval
«CAUUS SHOES» MCHJ korxonasining moliyaviy koeffitsentilari taxlili¹⁰

№	Ko’rsatkichlar	O’lchov birligi	2018 yil	2019 yil	2020 yil
1.	Aylanma aktivlar –A2	Mln. so’m	446,6	481,9	500,5
2.	Majburiyatlar- P2	Mln. so’m	14,1	17,3	18,1
3.	Muddati uzaytirilgan debitorlik qarzlari –Udk	Mln. so’m	---	---	---
4.	Uzoq muddatli qarzlar va kreditlar –Uqk	Mln. so’m	---	---	---
5.	O’zlik manbalari mablag’lari P1	Mln. so’m	213,4	238,0	2950,9
6.	Balans aktivlar yoki passivi yakuni BYa	Mln. so’m	354,8	378,7	493,7
7.	Uzoq muddatli aktivlar A1	Mln. so’m	716,0	796,8	833,2
8.	Xisobot davrida bajarilgan xizmatlarning amaldagi hajmi Q amal	Mln. so’m	0	0	0
9.	Taminlangan vaqt davrida xizmatlar ko’rsatish Q- loyixa	Mln. so’m	237,9	361,7	398,8
10.	To’lovga qobillik yoki qoplash kaiftsenti Rtq=A2-Yda/P2-Uqk	Me’yori 2 dan yuqori	2,1	3,9	3,1
11.	O’zing va qarz mablag’lari nisbat koeffitsienti Rmm=P1/ P2-Uqk	Me’yori 2 dan yuqori	5,0	4,2	3,2
12.	Moliyaviy mustaqilik kaifsenti Rmm=P1/BYa	Me’yori 0,5	0,8	0,4	0,4
13.	O’zining aylanma mablag’lar bilan ta’minlanganlik Kmt= A1- P1/ A2	Me’yori 0,1	0,3	0,4	0,1

hisobotlaridan¹¹
Jadvaldan ko’rinib turibdiki oxirgi yillarda ishlab chiqarilgan asosiy maxsulotlar hajmida stabil o’sish tendentsiyasi bor. Xodimlar sonini birmuncha kamaligi yangi texnologiyalarni joriy etishga to’sqinlik qilmoqda. «CAUUS SHOES» MCHJ korxonasida ishlab chiqarish bo’yicha ishlab chiqqan rejasiga asosan, korxonaga innovatsion loyixalar jalb qilish orqali 2018-2015 yillarda uning ishlab chiqarish quvvatlarini 10 baravarga oshirish mo’ljalangan.


5. «CAUUS SHOES» MCHJ korxonasi iqtisodiy
faoliyatini yaxshilashning amaliy yo’llari

Korxonani ijtimoiy boshqarishda boshqaruvning ijtimoiy-psixologik usullari keng qo’llanilib, ularni bilib qo’llash korxonada ro’y berayotgan ijtimoiy xodisalarni chuqur o’rganish, ishlovchilar qayfiyati-nerv tizimiga ta’sir etuvchi psixologik omillarni bilishni talab etadi. Boshqaruvning ijtimoiy psixologik muammolari hayot, inson hayot tarzi har tomonlama o’zgarish uning madaniy va bilim larajasi ortishi bilan dolzarbligi ortib bormoqda.

Bozor iqtisodiyoti ijtimoiy vazifalar qo’llashni kengaytiradi, chunki hozirgi davrda mehnat samaradorligi faqat ishlab chiqarishning texnika bilan qurollanish larajasiga emas, balki, ishlab chiqarish jamoasi ijtimoiy tarkibi, jamoada kishilar munosabatini boshqarish larajasi, ishlovchilar faolligi larajasiga ham bog’liq. SHuning uchn jamoa ijtimoiy riojlanishi, yuqori unumli mehnat uchun qulay sharoit yaratishga alohida e’tibor berish kerak.
«Korxonalar to’g’risida»gi Qonunda korxona o’z ishchilari va ularning oilalari mehnat va maishiy sharoitini yaxshilashga, ular manfaat va ehtiyojlarini qondirish to’g’risida g’amxo’rlik qilishi zarurligi ta’kidlab o’tilgan. Jamoa ijtimoiy ehtiyojlarini qondirish ehtimoli korxona ishi natijalari, jamoa laromadi bilan belgilanadi. Korxonada ijtimoiy rivojlanish masalalari barcha mehnat jamoasi a’zolari bevosita ishtirokida hal etiladi.
Respublikamiz o’tgan 30 yil davomida inson omiliga, kishilarning turmush larajasini doimo, barqaror o’sib borishiga katta e’tibor qaratib kelgan, shu maqsadda xukumatimiz tomonidan maxsus dasturlar ishlab chiqilib, hayotga tadbiq etilib kelmoqda. Mazkur maqsadli kompleks dasturning izchil amalga oshirilishi, ish haqi miqdorining ko’payib borishi, aholining ish bilan bandlik larajasini o’sishi xalq farovonligining izchil o’sishini ta’minlaydi. Ish haqi, pensiyalar, stipendiyalar va nafaqalarning yildan – yilga o’sib borishi fikrimizning tasdig’i hisoblanadi. Respublikamiz Prezidenti ta’kidlaganlaridek: «Hech kimga sir emaski, hayot larajasi, birinchi navbatda, aholining laromadlari miqdori bilan belgilanadi. O’tgan 2018 yilda bu ko’rsatgich yurtimizda 17,5 foizga o’sdi, eng kam ish haqi 26,5 foizga oshdi. Umuman olgan, 2016 yil bilan taqqoslaganda, real laromad aholi jon boshiga 8,5 barobar ko’paydi. Hisob – kitoblarga ko’ra, o’rtacha ish haqi iste’mol savatchasi bahosidan 4 barobardan ziyod oshdi»¹².