Maliyye nezareti

3.vergi nezareti vergi qanun vericiliyine tam ve vaxtinda emel olunmaisna ve yoxlanilmasina istiqametlenen nezaret novudur.Vergi nezaretinin meqsedlerine ashagudakilar aiddir.

1)verigi pozuntularinin ve vergi cinayetlerinin ashkarlanmasi

2)gelecekde onlarin bash vermesinin qarshisinin alinmasi

vergi nezareti heyata kechirilen zaman ashagidaki usullarda istifade olunur:

1)Vergi yoxlamaları

2)maliyye borcu olan shexslerin izahatlarinin alinmasi

3)uchot ve hesabat melumatlarinin yoxlanilmasi

4)gelirlerin elde edilmesi uchun istifade olunan otaqlara ve erazilere baxilmasi

Kechirilme muddetine gore vergi nezareti aparativ ve dovri nezarete bolunur:

Aparativ vergi nezareti-cari anda vergi yoxlamalarinin heyata kechirilmesidir

Dovri vergi nezareti-vaxt ashiri olaraq her il tekrarlanan vergi yoxlamalaridir.

Vergi yoxlamalari kechirilme yerine gore 2 yere bolunur:kameral ve seyyar vergi yoxlamalari

Kameral vergi yoxlamasi-vergi orqanlari terefinden vergi odeyicisinin erazisine getmeden onun teqdim etdiyi vergi hesabatlari ve vergi orqaninda olan diger senedler esasinda heyata kechirilen vergi yoxlamasidir.Kameral vergi yoxlamasi ashagidaki merhelerden ibaretdir:

1)hesabatlara vizual nezaret

2)hesabatlarin teqdim edilmesi muddetine nezaret

3)riyazi emeliyyatlarin duzgunluyune nezaret

4)vergi dereceleri ve guzeshtlerin tetbiqinin qanunauygunluguna nezaret

5)vergi tutma bazasinin mueyyenleshdirilmesinin duzgunluyune nezaret

Seyyar vergi yoxlamasi-vergi nezaretinin en semereli formasidir. Chunki burada vergi orqanlarinin mufettishleri eraziye baxish kechirerek vergi odeyicisini yerindece senedlerinin yoxlanilmasidir.Seyyar vergi yoxlamasi zamani ashagidaki vezifeler heyata kechirilir:

1)vergiler tam ve vaxtinda odenilib odenilmediyinin herterefli tetbiqi

2)tetqiq edilen senedlerin mezmunundaki uygunsuzliqlari muhasibat uchotunun aparilmasi qaydasindaki pozuntularin ashkar edilmesi

3)muxtelif nov vergiler uzre vergi tutma bazasinin formalashmasina ashkar edilmish pozuntularin tesirinin tehlili

4)odenilmemish vergilerin hesablanilmasi ve ashkar edilmish pozuntularin aradan qaldirilmasi uchun tekliflerin hazirlanmasi

5)vergi odeyicilerinin mehsuliyyete celb edilmesi

4.maliyye nezareti azerb resp kanstitusiyasi esasinda heyata kechirilir ve maliyye nezaretini heyata kechiren orqanlar:icra hakimiyyeti,qanunverici ve mehkeme hakimiyyeti orqanlarina bolunur:

Icra hakimiyyeti orqanlarina ashagidakilar aidir

1)Maliyye nazirliyi

2) vergiler nazirliyi

3)merkezi bank,

4)hesablama palatasi

Qanunverici hakimiyyet orqanlarinin nezaretine prezitendirnin icra aparatinin dovlet nezaret shobesi ve milli meclis aiddir

Mehkeme hakimiyyeti-qanunla nezerde tutulmush pozuntularin aradan qaldirilmasi uchun pozuntulari heyata kechiren fiziki ve ya huquqi shexslerin mesuliyyete celb edilmesi zamani mehkeme hakimiyyetinden istifade edilir

Q/dovlet maliyye nezaretine

1)auiditor nezareti,

2)ictimayi nezaret

3)muessise daxili nezaret aiddir.

Auditor nezareti musteqil auditor shirketleri terefinden muessiselerin yoxlanilmasinin heyata kechirilmesini yerine yetiren shexslerdir

Muessise daxili maliyye nezareti ise muessise ve teshkilatlaein ozlerinin muhasibat ve maliyye shobeleri menecment xidmeti ve s terefinden heyata kechirilir.