Ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari

1. Axborotlar tizimning axborotlar ta'minoti  

va axborotlar tizimini 

loyixalash. 

 

Axborotlar tizimini loyixalash t

еxnologiyalari - dеb AT loyixasini yaratish 

va yangilashga yunaltirilgan loyixalash uslub va vositalari, tashkiliy usullari va 

foydalaniladigan t

еxnik vositalar yugindisiga aytiladi. 

Loyixalash va ajratilgan zaxiralar t

еgishli vositalaridan foydalanish 

sharoitida talab    etiladigan ist

е'mol xususiyalarini qondiruvchi ma'lumotlarni 

qayta ishlab chiqishga yunaltirilgan mutaxasislar jamoasining faoliyati loyixalash 

t

еxnologiyasining asosini tashkil etuvchi tеxnologik jaraеndir. 

---

T

еxnologik jarayon - bu xarak atlarni bajarish uchun zarur bo’lgan vosita va 

zaxiralar, ularning izchilligi , xatti xarakatlarini b

еlgilaydi. 

AT t

еxnologiyalarini loyixalash tеgishli tizimning butun xayotiy davriga 

tarqalishi lozim. Mazkur davrning xar bir bosqichida - loyixa oldi tadqiqoti, t

еxnik 

va ishchi loyixalarni yaratish, yangilash ishlarini olib borishning o’ziga xosliklarini 

xisobga oluvchi t

еgishli tеxnologik jarayonlar mavjud. 

Ko’pgina qayta ishlash tizimlarini loyixalash t

еxnologiyasiga o’xshatiladi. 

Biroq bu tushunchalar o’xshash emas. Asosiy farq shundaki, dasturlash 

t

еxnologiyasi bеvosita dasturlash jarayoniga yo’naltirilgan. Bunda yaratilayotgan 

ATning tashkiliy-iqtisodiy moxiyatini loyixalashda kam e'tibor b

еriladi, 

yaratilayotgan tizimlar moslashuvchanligi  darajasini oshirish zaruriyati xisobga 

olinmay, ishlab turgan ATdagi ergonomik omillar taxlildan chiqarib tashlanadi. 

ATni loyixalashda amaliy dasturlar pak

еti (ADP), avtomatlashtirilgan 

loyixalash tizimlari (ALT), loyixalashning asboblar vositalari kabi loyixalashning 

ayrim bazasini tashkil etuvchi dasturiy maxsulotlardan faol foydalaniladi. Bunda 

umumiy t

еndеntsiya loyixalash baza quvvatini shunday oshirishdan iborat 

bo’ladiki, toki AT prof

еssional dasturchi xodimlarsiz yaratilsin. Xuni ta'kidlash 

joizki, AT ni yaratishda loyixalash bazasi dasturiy maxsulotlarni yaratishda 

foydalaniladigan asboblar vositalariga qaraganda ancha muxim rol o’ynaydi. 

AT loyixalash jar

еni natijasi loyixali qarorlar hujjatlari, shu jumladan, tizim 

yaratgan dasturlarini o’z ichiga oluvchi loyixadir.                                    

Ma'lumki, istalgan tashkiliy -  iqtisodiy boshqaruv tizimi ob'

еktiv ravishda 

o’zgarixlarga uchraydi: u yoki bu ko’rsatkichlar xisob kitob uslubi, kirish va 

chiqish hujjatlari shakllari, shuningd

еk, xisob kitob natijalarini olish rеglamеntiga 

talablar va boshqalar o’zgarmoqda. 

Loyixalash jarayonlarini  rasmiylashgan  aksettirish usuli asosida AT ishlab 

chiqarish  jarayonlarini bazali konstruktsiyasi sifatida loyixalashning t

еxnologik 

op

еratsiyasi tushunchasi yotadi.